Modrzew europejski, modrzew pospolity

Odmiana 'Little Bogle'. Okaz z Arboretum w Wojsławicach. © Krzysztof Trawiński - medianauka.pl

Modrzew europejski, modrzew pospolity (Larix decidua Mill.) to gatunek drzewa szpilkowego z rodziny sosnowatych o dość wąskim pokroju. Znane są w Polsce dwa podgatunki trudne do odróżnienia: modrzew europejski typowy (Larix decidua Mill. subsp. decidua) oraz modrzew europejski polski (Larix decidua Mill. subsp. polonica), czasem uważany za odrębny gatunek.

Oto wybrane odmiany:

'Horstmann Recurved' - małe drzewko o pokręconych gałęziach;
'Kórnik' - odmiana karłowata o kulistym pokroju;
'Little Bogle' - odmiana o stożkowatym pokroju (zdjęcie);
'Pendula' - o zwisających i długich pędach.

Odmiany rozmnaża się poprzez szczepienie.

Występowanie i środowisko PL

Występuje w Europie. To drzewo w naturze charakterystyczne dla górskich środowisk. Preferuje stanowiska słoneczne, na glebie o odczynie lekko kwaśnym, przepuszczalnej, świeżej. Modrzew polski występuje w górach i na niżu, w buczynach, lasach mieszanych, dębowo-sosnowych. Poza tym drzewa te występują w parkach i ogrodach, ale są to okazy sadzone przez człowieka. W Polsce w warunkach naturalnych modrzew europejski typowy występuje w Tatrach. Dochodzi nawet do piętra turniowego, gdzie karłowacieje.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od kwietnia do maja. Modrzew polski dożywa 300 lat, typowy 200. Roczny przyrost to około 50 cm.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość zwykle do 30-34 m, wyjątkowo do 50 m, przy czym modrzew polski jest wyższy od typowego.

Pień ma nieregularnie rozmieszczone konary, z grubą, spękaną korą, z pędami tegorocznymi o słomkowej barwie, sęczkowatymi krótkopędami z jednym pąkiem wierzchołkowym.

Igły są sezonowe, miękkie i delikatne, cienkie, żółkniejące i opadające na jesień, pojedynczo skrętoległe, gęsto ułożone na krótkopędach.

Kwiaty są rozdzielnopłciowe, osadzone na krótkopędach. Męskie są żółte, skierowane w dół, żeńskie szyszkowate, skierowane w górę. Łuski zielone z czerwonym skrajem.

Szyszki są zmienne w pokroju, osiągają długość do 4-6 cm, są kuliste lub jajowate, pozostające wiele lat na drzewie. Bardzo trudno się otwierają. Szyszki modrzewia polskiego są mniejsze i bardziej kuliste.

Nasiona osiągają długość do 4 mm zaopatrzone w 9-milimetrowe skrzydełko.

Rozmnażanie

To drzewo jednopienne, wiatropylne. Rozmnażanie przez rozsiew nasion.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Nie podlega ochronie.

Ciekawostki

To najbardziej światłolubne rodzime drzewo iglaste.

Modrzew jako jedyne polskie drzewo iglaste zrzuca igły na zimę.

Podgatunki:
Modrzew europejski typowy (Larix decidua Mill. subsp. decidua)
Modrzew europejski polski (Larix decidua Mill. subsp. polonica)

Pielęgnacja

To drzewo mrozoodporne. Bardzo dobrze znosi przycinanie. Nadaje się zatem na żywopłoty i to w miejsach nasłonecznionych. Przycinanie wykonujemy jesienią.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: drzewo.
Stanowisko: nasłonecznione.
Środowsko: górskie, synantropijne.
Użytek: rośliny ogrodowe.
Strefy mrozoodporności: 2-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: megafanerofit.
Kategoria przybysza: roślina uprawiana.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=24.
Status popularności rośliny: gatunek znany, roślina popularna, znajduje się pośród 500 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
Liście: igły
Symbioza z grzybami (mikoryza):
- Borowiec dęty (Suillus cavipes)
- Maślak zwyczajny (Suillus luteus)
- Maślak żółty (Suillus grevillei)

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			●	●								Kwitnie modrzew europejski.

Pokrewne gatunki roślin

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Lucjan Kurowski – Drzewa i krzewy iglaste, ISBN 978-83-7763-284-0, Multico Oficyna Wydawnicza 2014
Owen Johnson, David More – Drzewa - Przewodnik Collinsa, ISBN 978-83-7073-643-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2014