Murenowate

Murenowate (Muraenidae) to rodzina ryb kostnoszkieletowych, do której zaliczamy około 200 gatunków w 15 rodzajach. W Polsce nie żyją przedstawiciele tej rodziny, jeden gatunek żyje w Europie.

Ryby te mają wydłużony, węgorzowaty kształt ciała. W paszczy znajdują się ostre i szpiczaste zęby, które służą do chwytania zdobyczy, ale w gardle znajduje się drugi podwójny rząd zębów gardłowych, które służą do miażdżenia ofiary. Ubarwienie może być jaskrawe i wzorzyste. Płetwa grzbietowa oraz odbytowa są widoczne i długie, czasem zredukowane. Ogon płynnie przechodzi w płetwę ogonową. Płetwy nieparzyste są zredukowane.

Występowanie i środowisko

Ryby te preferują wody płytkie, najczęściej występują na rafach koralowych. Są gatunki, które wpływają do rzek. Jeden gatunek żyje w Morzu Śródziemnym. Są obecne we wszystkich oceanach świata, zwykle w strefie tropikalnej i subtropikalnej.

Tryb życia i zachowanie

Mureny chowają się w skalnych kryjówkach i polują nocą. Rzucają się do przodu za zdobyczą. To bardzo agresywne ryby.

Morfologia i anatomia

Ryby te dorastają do 3,75 m długości ciała. Mureny są krótkowzroczne. Najmniejszy gatunek mierzy 20 cm. Niektóre mureny posiadają gruczoły jadowe, także plazma krwi wielu gatunków jest trująca dla ssaków.

Rozmnażanie

Niewiele wiadomo o rozrodzie tych ryb. Jak u wszystkich węgorzokształtnych występuje stadium leptocefala. Zdarza się, że murena rozpoczyna życie jako samiec, dopiero później zmienia płeć.

Pożywienie

Mureny są mięsożerne.

Ochrona i zagrożenia

Są to ryby bardzo pospolite i nie są zagrożone wymarciem. Badania na Hawajach wykazały, że mureny stanowią aż 46% biomasy drapieżników raf. Są ważnym elementem łańcucha pokarmowego.

Ciekawostki

Ludzie są czasami atakowani przez mureny, ale głównie w przypadkach ich drażnienia. Można w ten sposób stracić palce. Niektóre mureny są jadowite. Ukąszenie takiego gatunku powoduje silne zatrucie toksynami, a nawet w 10% przypadków śmierć.

Mureny są jadalne, niektóre trujące, powodując tropikalne zatrucie rybami (ciguatera). Trujące właściwości krwi zostają utracone w temperaturze 75 °C, dlatego po ugotowaniu mięsa mureny, nadaje się ono do spożycia. Mięso mureny śródziemnomorskiej wśród starożytnych Rzymian uchodziło za rarytas. Nawet hodowano te ryby w specjalnych zbiornikach i czasem karmiono je niewolnikami.

Gatunki

To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:

Enchelycore anatina
Gymnothorax albimarginatus
Gymnothorax chlamydatus
Gymnothorax fimbriatus
Pseudechidna brummeri
Gymnothorax griseus
Gymnothorax isingteena
Gymnothorax meleagris
Gymnothorax nudivomer
Gymnothorax prasinus
Gymnothorax undulatus
murena cętkowana, murena groszkowa (Gymnothorax favagineus)
murena smocza (Enchelycore pardalis)
murena śródziemnomorska (Muraena helena)
murena wstążkowa (Rhinomuraena quaesita)
murena zebra (Gymnomuraena zebra)
murena zielona (Gymnothorax funebris)

Inne gatunki

Anarchias allardicei
Anarchias cantonensis
Anarchias galapagensis
Anarchias leucurus
Anarchias longicauda
Anarchias seychellensis
Anarchias similis
Anarchias supremus
Channomuraena vittata
Diaphenchelys pelonates
Echidna amblyodon
Echidna catenata
Echidna leucotaenia
Echidna nebulosa
Echidna nocturna
Echidna peli
Echidna unicolor
Enchelycore bikiniensis
Enchelycore lichenosa
Enchelycore nigricans
Enchelycore nycturanus
Enchelycore octaviana
Enchelycore ramosa
Enchelycore schismatorhynchus
Gymnothorax afer
Gymnothorax angusticeps
Gymnothorax annasona
Gymnothorax australicola
Gymnothorax austrinus
Gymnothorax bacalladoi
Gymnothorax baranesi
Gymnothorax bathyphilus
Gymnothorax berndti
Gymnothorax breedeni
Gymnothorax buroensis
Gymnothorax castaneus
Gymnothorax castlei
Gymnothorax cephalospilus
Gymnothorax chilospilus
Gymnothorax conspersus
Gymnothorax cribroris
Gymnothorax dovii
Gymnothorax elegans
Gymnothorax equatorialis
Gymnothorax eurostus
Gymnothorax eurygnathos
Gymnothorax flavimarginatus
Gymnothorax flavoculus
Gymnothorax formosus
Gymnothorax fuscomaculatus
Gymnothorax gracilicauda
Gymnothorax hansi
Gymnothorax hepaticus
Gymnothorax herrei
Gymnothorax hubbsi
Gymnothorax javanicus
Gymnothorax johnsoni
Gymnothorax kidako
Gymnothorax kolpos
Gymnothorax kontodontos
Gymnothorax longinquus
Gymnothorax mareei
Gymnothorax margaritophorus
Gymnothorax marshallensis
Gymnothorax mccoskeri
Gymnothorax megaspilus
Gymnothorax melatremus
Gymnothorax microstictus
Gymnothorax miliaris
Gymnothorax minor
Gymnothorax moluccensis
Gymnothorax monochrous
Gymnothorax monostigma
Gymnothorax mordax
Gymnothorax moringa
Gymnothorax neglectus
Gymnothorax nigromarginatus
Gymnothorax niphostigmus
Gymnothorax nubilus
Gymnothorax nuttingi
Gymnothorax obesus
Gymnothorax ocellatus
Gymnothorax panamensis
Gymnothorax phalarus
Gymnothorax phasmatodes
Gymnothorax philippinus
Gymnothorax pindae
Gymnothorax polyspondylus
Gymnothorax polyuranodon
Gymnothorax porphyreus
Gymnothorax prionodon
Gymnothorax pseudoherrei
Gymnothorax pseudothyrsoideus
Gymnothorax punctatus
Gymnothorax randalli
Gymnothorax richardsonii
Gymnothorax robinsi
Gymnothorax rueppelliae
Gymnothorax sagmacephalus
Gymnothorax saxicola
Gymnothorax serratidens
Gymnothorax shaoi
Gymnothorax sokotrensis
Gymnothorax steindachneri
Gymnothorax thyrsoideus
Gymnothorax tile
Gymnothorax unicolor
Gymnothorax vagrans
Gymnothorax woodwardi
Gymnothorax ypsilon
Gymnothorax zonipectis
Monopenchelys acuta
Muraena argus
Muraena augusti
Muraena clepsydra
Muraena lentiginosa
Muraena pavonina
Muraena retifera
Muraena robusta
Scuticaria okinawae
Scuticaria tigrina
Strophidon dorsalis
Uropterygius concolor
Uropterygius fasciolatus
Uropterygius fuscoguttatus
Uropterygius genie
Uropterygius golanii
Uropterygius inornatus
Uropterygius kamar
Uropterygius macrocephalus
Uropterygius macularius
Uropterygius marmoratus
Uropterygius micropterus
Uropterygius nagoensis
Uropterygius polyspilus
Uropterygius polystictus
Uropterygius supraforatus
Uropterygius versutus
Uropterygius xanthopterus

Elektryczne ryby

Wiele ryb potrafi wytwarzać prąd elektryczny. Czy prąd taki może być niebezpieczny dla człowieka? Czy można w jakiś sposób wykorzystać tę energię elektryczną?

Latające ryby

Czy i jak daleko latają latające ryby? Po co to robią? Czy oddychają w powietrzu?

Jadowite ryby

Czy istnieją ryby, które są jadowite na tyle, aby zagrozić zdrowiu i życiu człowieka? Czy w Polsce żyją jadowite gatunki ryb?

Najszybsza ryba świata

Z jaką maksymalną prędkością może płynąć ryba? Jak gatunek jest rekordzistą na świecie? Czy w Polsce można spotkać takich rekordzistów?