Okrzemki

Okrzemki (Bacillariophyta) to typ organizmów zaliczanych do protistów. Zaliczamy do niego około 100 000 gatunków!

Wygląd

Wszystkie okrzemki są zbudowane z jednej komórki. Niektóre gatunki tworzą jednak kolonie. Część okrzemek ma symetrię promienistą, część dwustronną.

Występowanie i środowisko

Okrzemki żyją w środowisku wodnym (oceany, morza, wody słodkie), a także na różnych powierzchniach. Preferują chłodniejsze rejony.

Tryb życia

Okrzemki poruszają się ruchem ślizgowym. wydzielają śluz, który im to ułatwia.

Morfologia i anatomia

Ścianka komórkowa okrzemki to dwie skorupki impregnowane krzemionką (SiO₂), która tworzy fantastyczne, geometryczne wzory, pełne otworów - swoisty pancerzyk, którego dwie skorupki zachodzą na siebie.

Te kształty są ważnym czynnikiem przy identyfikacji gatunku. Bardzo wiele gatunków zawiera chlorofil i karotenoidy. Zatem większość okrzemek korzysta z fotosyntezy. Z tej przyczyny zaliczamy je do glonów.

Znaczenie

Okrzemki mają pewne znaczenie dla człowieka. Oto wybrane zagadnienia:

To podstawowy składnik planktonu.
Cykl życia okrzemek to ważny element obiegu węgla w przyrodzie (dzięki fotosyntezie wiążą węgiel z dwutlenku węgla i transportują go na dno oceanów). Dzięki temu przyczyniają się do obniżenia efektu cieplarnianego na planecie.
Martwe okrzemki opadają na dno oceanu, tworząc w ten sposób pokłady, osad - tak zwaną ziemię okrzemkową.
Nanotechnologia częściowo wykorzystuje konstrukcje okrzemkowych pancerzyków w badaniach.

Rozmnażanie

Okrzemki najczęściej rozmnażają się przez podział. W wyniku podziału nowa komórka otrzymuje okrzemkowe wieczko. Drugą połowę musi sama już wytworzyć. Część gatunków okrzemek rozmnaża się także płciowo.

Ciekawostki

Okrzemki są bardzo wytrzymałe. Ich skorupa potrafi wytrzymać ogromne ciśnienie! Na powierzchnię jednego milimetra kwadratowego spokojnie można położyć półtora kilogramowy odważnik, a skorupka tego jednokomórkowego organizmu to przeżyje.

W jednej butelce wody z jeziora może się znaleźć setki tysięcy a nawet miliony tych protistów.

Pytania

Co to jest ziemia okrzemkowa?

Martwe okrzemki opadają na dno wód tworząc pokłady i osady, które są dziś eksploatowane jako ziemia okrzemkowa. Inna nazwa ziemi okrzemkowej to diatomit. Jest to świetny filtr, izolator i materiał dźwiękochłonny.

Czy okrzemki to glony?

Tak. Okrzemki zaliczamy do glonów.

Czy okrzemki żyją w wodach słodkich?

Tak. Są praktycznie w każdym jeziorze i stawie.

Jak zwalczać okrzemki w akwarium?

Okrzemki często osiadają na różnych powierzchniach, w tym roślinach. Jak się ich pozbyć? Oto wybrane metody zwalczania okrzemek:

Można zacienić na pewien czas akwarium. Okrzemki są samożywne i potrzebują światła aby przeprowadzać fotosyntezę. Brak światła oznacza dla nich śmierć.
Należy zmieniać często filtr.
Usuwamy glony mechanicznie.
Wpuszczamy do akwarium krewetki, glonojady.

Warto wiedzieć, że na okrzemki żaden środek chemiczny nie jest specjalnie skuteczny.

Zdjęcia

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Solomon, Berg, Martin, Villee - Biologia, ISBN 83-7073-090-6, MULTICO Oficyna wydawnicza 1996
Campbell, Reece, Urry, cain, wasserman. Minorsky, Jackson - Biologia, ISBN 978-83-7510-392-2, REBIS 2013