Opieńka miodowa
© Gioia – stock.adobe.com
Opieńka miodowa (Armillaria mellea) to gatunek warunkowo jadalnego, aromatycznego grzyba z rodziny Physalacriaceae o gorzkawym smaku. Obecnie takson ten traktuje się jako gatunek zbiorowy dla co najmniej 5 gatunków opieńki.
Wyróżnia się więc następujące taksony:
- opieńka północna (Armillaria borealis)
- opieńka maczugowata (Armillaria cepistipes)
- opieńka ciemna (Armillaria ostoyae)
- opieńka żółtotrzonowa (Armillaria gallica)
- opieńka miodowa (Armillaria mellea)
To grzyby pasożytnicze, wyrastające zwykle całymi grupami z drewna iglastego lub liściastego lub u podnóży żywych drzew.
Występowanie i środowisko PL
Występuje w lasach liściastych i iglastych. Występuje dość często.
Tryb życia i zachowanie
Owocniki pojawiają się od sierpnia do października. To groźny pasożyt drzew, który powoduje ogromne straty w uprawach leśnych.
Morfologia i anatomia
Kapelusz ma 5-12 cm średnicy. Trzon ma do 15 cm wysokości.
Kapelusz żółty lub jasnopomarańczowy z brązowymi łuskami. Kształt najpierw półkulisty, później wypukły lub rozpostarty.
Blaszki białawe lub blado-czerwono-brązowe.
Miąższ jest białawy.
Trzon białawy lub brązowawy, zwykle cylindryczny z wyraźnym pierścieniem.
Podobne gatunki
Niestety opieńki są podobne do śmiertelnie trującej hełmówki obrzeżonej oraz trującej maślanki wiązkowej, a także do łuszczaka zmiennego.
Porównanie gatunków podobnych
Różne gatunki można ze sobą pomylić, a pomyłka może być tragiczna w skutkach. Dzięki naszej porównywarce łatwiej można stwierdzić jak wygląda dany grzyb w zestawieniu z podobnymi gatunkami, nauczuć się jak rozpoznać właśniwy gatunek i jak odróżnić go od innego. Są tu ujęte tylko wybrane cechy gatunkowe. Zestawienie ma charakter poglądowy. Nic nie zastąpi doświadczenia w zbieraniu grzybów.
Smak: gorzki
Zapach: nieprzyjemny
Zdatność: trujący
Środowisko: lasy iglaste
lasy liściaste
Kształt: grzyb blaszkowy
Tryb życia: saprofit
Blaszki z zielonkawym odcieniem, miąższ żółty.
Smak: rzodkiew
Zapach: rzodkiew
Zdatność: niejadalny
Środowisko: lasy iglaste
lasy liściaste
Kształt: grzyb blaszkowy
Tryb życia: saprofit
Wyraźne łuski, mniej wyraźny pierścień niż u opieńki, miąższ żółtawy, blaszki żółtawe lub brązowawe.
Smak: mąka
Zapach: mąka
Zdatność: śmiertelnie trujący
Środowisko: lasy iglaste
lasy liściaste
Kształt: grzyb blaszkowy
Tryb życia: saprofit
Smukły owocnik, brzeg kapelusza prążkowany, blaszki żółtawo-brązowe.
Smak: gorzki
Zapach: brak danych
Zdatność: jadalny
Środowisko: lasy iglaste
lasy liściaste
Kształt: grzyb blaszkowy
Tryb życia: saprofit
pasożyt
Miąższ białawy, blaszki białawe lub blado-czerwono-brązowe.
Rozmnażanie
Zarodniki białawe.
Ochrona i zagrożenia
Brak danych.
Ciekawostki
Uwaga! Za jadalne uznaje się opieńki, które rosną na drzewach iglastych i to po obróbce termicznej. Opieńki zebrane z drzew liściastych powodują po ich spożyciu zatrucia pokarmowe. Poza tym jeść można tylko młode owocniki. Wodę, w której gotowały się opieńki należy wylać.
Regionalne nazwy opieńki to: podpinka, łopianka, podpieniek, pniakówka, pierścianka.
Opieńka ciemna to najprawdopodobniej największy organizm na świecie.
Pytania
Czy opieńki są jadalne czy trujące?
Opieńki wymagają specjalnej obróbki termicznej i przygotowania. W przeciwnym razie zatrujemy się tymi grzybami. Ponadto jadalne są tylko grzyby zebrane z drzew iglastych. Okazy zebrane z drzew liściastych są trujące! Do spożycia nadają się tylko młode owocniki.
Jak długo gotować opieńki?
Opieńki wymagają wstępnej obróbki. Należy je gotować najpierw przez 5 minut, następnie należy wylać wodę i nadal gotować w nowej wodzie przez minimum 10-15 minut.
Czy opieńki nadają się do suszenia?
Tak, opieńki można suszyć.
Czy opieńki nadają się do głębokiego zamrażania?
Tak, jednak należy zrobić to zgodnie z zaleceniami głębokiego mrożenia grzybów.
Czy opieńki można konserwować?
Jeżeli robimy to we właściwy sposób, to tak.
Czy opieńki można marynować w occie?
Można znaleźć wiele przepisów na marynowane w occie opieńki. Należy jednak pamiętać, że używamy tylko bardzo młode owocniki, zebrane z drzew iglastych i należy użyć odpowiedniego przepisu,który zakłada pozbycie się toksyn. My polecamy inne gatunki grzybów do marynowania.
Cechy
lasy iglaste
lasy liściaste
gatunek jadalny
saprofit
grzyb pasożytniczy
Zbieranie grzybów wymaga ich dobrej znajomości i dużego doświadczenia w ich zbieraniu. Każdego roku w wyniku złej identyfikacji gatunków grzybów umiera sporo ludzi w Polsce. Nie zbieraj i nie jedz grzybów, których nie znasz lub co do których masz jakiekolwiek wątpliwości. Pamiętaj, że często gatunki jadalne i trujące są do siebie bardzo podobne, szczególnie w przypadku młodych owocników. Często identyfikacja tylko na podstawie zdjęcia może być nieco myląca. Przy identyfikacji gatunku trzeba uwzlędniać wiele czynników, a więc atlas grzybów może jedynie wspierać grzybiarza w identyfikacji gatunku, nie może jednak zastąpić doświadczenia i zdrowego rozsądku. Właściciel strony nie bierze odpowiedzialności za zbieranie i spożywanie grzybów przez użytkowników serwisu.
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | ● | ▸ | Okres występowania owocników opieńki miodowej. |
Pokrewne gatunki grzybów
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Hans E.Laux – Atlas grzybów jadalnych i trujących, ISBN 978-83-7773-304-2, RM 2014
- Markus Fluck – Atlas grzybów - oznaczanie zbiór użytkowanie, 978-83-7175-858-4, Delta 2015
- Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich – Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003
- Justyna Kołek, Ewa Furtak – Grzybownik, ISBN 978-83-8103-503-3, Pascal 2019
- Ewald Gerhardt – Grzyby - Wielki ilustrowany przewodnik., ISBN 83-7404-513-2, Bauer-Weltbild Media Sp. z o.o. Klub dla Ciebie 2006
- Aurel Dermek, Albert Pilat – Poznajemy grzyby, ISBN 83-04-02963-4, OSSOLINEUM 1988
© medianauka.pl, 2021-02-18, GAT-639021