Organizm - istota żywa
Każdy intuicyjnie widzi różnicę między pluszakiem a lwem - żywą istotą. Co różni życie od materii nieożywionej?
Organizmy, czyli istoty żywe, to przedmiot badań naukowych dziedziny nauki jaką jest biologia.
Istota żywa charakteryzuje się zachodzącymi w niej różnymi procesami życiowymi, dzięki którym jako całość jest zdolna do samodzielnego życia, egzystencji.
U istot żywych zachodzi charakterystyczna organizacja, zachodzi wiele reakcji chemicznych wchodzących w skład tak zwanego metabolizmu. Organizm potrafi zachować spójne i względnie stałe środowisko wewnętrzne niezależnie od panujących warunków zewnętrznych.
Cechy istot żywych są zatem następujące:
- budowa komórkowa,
- metabolizm i sterowanie tymi procesami,
- wzrost i rozwój,
- podleganie ewolucji i przystosowywanie się do warunków środowiska,
- oddychanie,
- reakcja na bodźce,
- wzrost,
- rozmnażanie i regeneracja,
- odżywianie,
- wydalanie,
- zdolność do ruchu,
- wykazywanie kilka poziomów organizacji.
Badaniem różnorodności organizmów zajmuje się systematyka organizmów.
Ile jest istot żywych na ziemi?
Szacuje się, że na Ziemi żyje od 10 do 50 (a nawet 100) milionów gatunków organizmów, z czego opisano dopiero jakieś 1,8 miliona z nich.
Klasyfikacja organizmów na Ziemi
Organizmy żywe na Ziemi dzielimy na:
- Prokarionty (bezjądrowe) - to głównie organizmy jednokomórkowe, pozbawione jądra komórkowego. To między innymi bakterie.
- Eukarionty (jądrowe) - organizmy zbudowane z komórek pojedynczych lub wielu komórek, wszystkie zawierające jądro komórkowe i mają bardziej złożoną budowę.
Królestwa
Do organizmów zaliczamy 5 królestw świata organizmów żywych. Są to:
Bakterie | Protisty | Grzyby | Rośliny | Zwierzęta |
|
Należy podkreślić, że nawet na tym poziomie nie ma zgodności systematyków, i wielu z nich wyróżnia nawet kilkadziesiąt królestw.
Domeny
Zgodność panuje jedynie co do klasyfikacji organizmów na poziomie domen. Obecnie wyróżnia się trzy domeny. Są to:
- Bacteria - do których zaliczamy bezjądrowe bakterie.
- Archaea - do której zaliczamy archeowce, organizmy bezjądrowe, z których część może wykorzystywać wodór jako źródło energii.
- Eukarya - eukarionty.
Pytania
Czy rośliny są istotami żywymi skoro nie poruszają się?
Rośliny to organizmy żywe i poruszają się, choć nie tak szybko jak zwierzęta. Za przykład niech posłuży ustawianie się liści w kierunku słońca.
Czy kryształy są organizmami żywymi skoro rosną?
Nie. Nie jest to wzrost biologiczny, gdyż nie idzie za nim przyrost masy komórkowej, czyli ilość ożywionej substancji.
Ćwiczenia
Ćwiczenia interakcyjne pomogą przygotować się na sprawdzian, test, egzamin, a ponadto usystematyzują wiedzę z danej dziedziny. To także świetny trening do matury. Wiele ćwiczeń to dobre zadania maturalne.
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Campbell, Reece, Urry, cain, wasserman. Minorsky, Jackson - Biologia, ISBN 978-83-7510-392-2, REBIS 2013
- Solomon, Berg, Martin - Biologia, ISBN 978-83-7763-252-9, MULTICO Oficyna wydawnicza 2016
- Solomon, Berg, Martin, Villee - Biologia, ISBN 83-7073-090-6, MULTICO Oficyna wydawnicza 1996
© medianauka.pl, 2020-11-21, A-3942