Orzeł przedni
© Krzysztof Trawiński - medianauka.pl
Orzeł przedni (Aquila chrysaetos) to piękny, duży ptak drapieżny z rodziny jastrzębiowatych, większy od myszołowa, mniejszy od bielika. Samica jest większa od samca. Ma ciemnobrunatne upierzenie, głowę i kark z odcieniem złota. Spód jest nieco jaśniejszy. Lotki są czarne, podobnie jak koniec ogona. Dziób jest czarny, palce żółte. Skrzydła dość wąskie i długie. Lotki na skrzydłach palczaste. Młode osobniki mają białe plamy u nasady ogona i na skrzydle.
Występowanie i środowisko PL
Północna część Europy, Azja i Ameryka Północna. W Polsce bardzo rzadki, pod całkowitą ochroną wraz ze stanowiskami lęgowymi w promieniu 500 m. Występuje zaledwie na kilku-kilkunastu stanowiskach. Ten polski orzeł gniazduje wyłącznie w Karpatach.
Tryb życia i zachowanie
Dorosłe osobniki prowadzą osiadły tryb życia. Młode osobniki do 4-5 roku życia koczują. Każda para orłów potrzebuje bardzo rozległego terytorium łowieckiego (do 200 km2).
Lot najczęściej jest szybujący, wysoki. Czasem nurkuje z dużą szybkością. Rzadko zawisa. To jeden z nielicznych ptaków drapieżnych, który poluje parami.
Morfologia i anatomia
Jajo orła przedniego ilustruje poniższy rysunek.
Pożywienie
Poluje na średniej wielkości ptaki i ssaki, czasem także ryby, płazy i owady. Zjada także padlinę. Zwykle zdobycz chwytają na ziemi, rzadziej w locie.
Rozmnażanie
Gnieździ się w lesie, w górach pośród skał. Zwykle buduje kilka gniazd, które na zmianę użytkuje. Samica składa raz do roku w od końca lutego, w marcu lub kwietniu 2 jaja i wysiaduje przez 42 dni. Młode są w gnieździe 3 miesiące. Śmiertelność wśród piskląt wynosi 65-70%. Ptaki najczęściej łączą się w pary na całe życie.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. W Polsce jest to gatunek chroniony wraz ze stanowiskami lęgowymi. Fotografowanie stanowisk lęgowych tych orłów niepokoi ptaki i ma wpływ na straty w lęgach. Wykonywanie fotografii wymaga specjalnego zezwolenia.
Ciekawostki
Do połowy XIX wieku w Polsce gniazdował w całym kraju. Orzeł przedni był i jest uważany za symbol męstwa.
Pytania
Ile jest w Polsce orłów przednich?
Dane z 2010 roku mówią o zaledwie 27 parach lęgowych.
Kalendarz przyrody
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
◂ | ● | ▸ | Trwa okres składania jaj u orła przedniego. |
Pokrewne gatunki ptaków
- orzeł australijski (Aquila audax)
- orzeł cesarski (Aquila heliaca)
- orzeł czarny (Aquila verreauxii)
- orzeł stepowy (Aquila nipalensis)
- orzeł iberyjski (Aquila adalberti)
Powiązane quizy
© medianauka.pl, 2013-05-26, GAT-551