Owady wykrywające pożar lasu
Jeden z rodzajów chrząszczy ma niezwykłą umiejętność, która wpływa na zwiększenie sukcesu rozrodczego. Jest to zdolność wykrywania pożarów lasu z dużej odległości.
© cstirit — stock.adobe.com
Pewne chrząszcze z rodzaju Melanophila (polska nazwa to ciemnik) z rodziny bogatkowatych (Buprestidae) są wyposażone po bokach ciała w dwie pary receptorów wrażliwych na promieniowanie podczerwone (cieplne). Receptory te są umieszczone pod skrzydłami. Wewnątrz takiego receptora znajduje się kilkadziesiąt specjalnych aparatów, które pod wpływem podczerwieni zwiększają swoją objętość. W ten sposób powodują ucisk na nerw, generując do mózgu odpowiedni sygnał. Zatem nie są to termoreceptory, a raczej mechanoreceptory.
Ustawienie się owada tak, że wszystkie receptory reagują maksymalnie na podczerwień, daje możliwość zlokalizowania kierunku, z którego promieniowanie cieplne nadchodzi. W naturze oznacza to właśnie pożar. Owady te potrafią wykryć pożar z odległości nawet 12 km.
Gdy chrząszcze zlokalizują pożar, masowo lecą w kierunku ognia. W niewielkiej odległości od pożaru owady kopulują, a gdy pożar lasu ustaje, samice składają jaja pod spaloną korą drzew, co ciekawe, na jeszcze tlącym się drewnie. Osłabione pożarem drzewa łatwo poddają się larwom tych chrząszczy.
W Polsce występuje jeden z przedstawicieli tego rodzaju. Jest to ciemnik czarny (Melanophila acuminata).
Naukowcy już zastosowali w bionice czujniki pożarów lasów. Ich budowa przypomina mechanizmy funkcjonujące w ciele ciemnika.
Co ciekawe, owady przyciąga nie tylko palący się las. Lecą nawet do wygasającego ogniska albo miejsca, w którym znajduje się dużo palaczy papierosów.
Ostatnio opublikowane w Pytajniku
Zobacz też
Podczerwień
Podczerwień, promieniowanie podczerwone to rodzaj fal elektromagnetycznych o długości fali między światłem w zakresie widzialnym a falami radiowymi.
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Marek W. Kozlowski - Owady Polski – Chrząszcze, ISBN 978-83-7073-784-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2009
- Jearl Walker - Latający Cyrk Fizyki, ISBN 978-83-01-19749-0, PWN 2018
© medianauka.pl, 2023-04-23, A-4858