Papaja, melonowiec właściwy

Papaja, melonowiec właściwy, melonowe drzewo, jątrznica (Carica papaya) to gatunek rośliny z rodziny melonowcowatych. Owoce są jadalne. Zawierają 10-12% cukru. W smaku przypomina melon. Ma dużą zawartość witaminy C. Smak nie jest wykwintny. Owoce można spożywać świeże oraz przetwarzać na kompoty, soki, dżemy.

Melonowiec właściwy jest często spotykany w tropikalnych krajach w uprawach przydomowych w Afryce, Australii i obu Amerykach.

Występowanie i środowisko

W naturze występuje w Ameryce Środkowej (Kostaryka, Belize, Gwatemala, Honduras, Meksyk, Nikaragua, Salwador).

Kwitnie i owocuje przez cały rok.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 10 m. Chociaż wygląda jak drzewo, w rzeczywistości jest to bylina.

Łodyga jest pusta w środku. Nie jest rozgałęziona. Rozgałęzienia pojawiają się wyłącznie w przypadku ścięcia wierzchołka.

Liście są dłoniaste, klapowane, zebrane w szczytowej części łodygi w parasol. Liście są bogate w sok mleczny. Blaszka liściowa może mieć nawet 1 m długości, a ogonek tyle samo.

Kwiaty są małe, niepozorne, białawe. Kwiaty męskie zebrane w grona. Kwiaty żeńskie wyrastają po 3 w katach liści.

Owoc to duża jagoda, przypominająca melon o zielonej skórce, żółknącej przy dojrzewaniu. Osiąga masę od 200 g do 6 kg. Miąższ pomarańczowy, różowawy. Owoce są nietrwałe.

Nasiona liczne, czarne, są zebrane w komorze w środku owocu.

Rozmnażanie

Rozmnaża sięz nasion.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.

Ciekawostki

Papaja ma tę cechę, że jedzenie jej nie powoduje sytości.

Z soku mlecznego pozyskuje się papainę- substancję do klarowania piwa, a także do innych celów.

Lokalna ludność używa liści papai zamiast mydła.

Roślina ta po posadzeniu zakwita już po 6 miesiącach i owocuje po roku.

Synonimy

W literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:

Carica citriformis Jacq.
Carica cubensis Solms
Carica hermaphrodita Blanco
Carica jamaicensis Urb.
Carica jimenezii Bertoni
Carica mamaya Vell.
Carica peltata Hook. & Arn.
Carica posopora L.
Papaya carica Gaertn.
Papaya sativa Tuss.
Papaya vulgaris A.DC.
Vasconcellea peltata (Hook. & Arn.) A. DC.

Parametry

Kolor kwiatów

Grupa

bylina

Stanowisko

nasłonecznione

Użytek

rośliny uprawne
owoce

Jadalność

Gatunek jadalny

Pokrewne gatunki roślin

melonowiec omszony, melonowiec górski (Vasconcellea pubescens)

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich – Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003
Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015