Spis treści:

Pełzacze

Pełzacze (Certhiidae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Rodzina ta liczy dziś 9 gatunków. W Polsce żyją 2 gatunki z tej rodziny ptaków. Niegdyś do tej rodziny zaliczano także pomurnika.

To ptaki o niewielkich rozmiarach. Ich upierzenie jest na ogół brązowe. Palce nóg są długie, z zakrzywionymi pazurkami. Dziób jest dość długi, nieco zagięty w dół. Pięć gatunków ma w ogonie zaostrzone sterówki ze sztywną stosiną. Taka budowa piór pomaga ptakowi podpieranie się podczas wspinania się po pniu drzewa. Te same ptaki mają jasną stronę brzuszną. Pozostały jeden gatunek ma czarny spód w białe plamy.

Występowanie i środowisko

To ptaki Ameryki Północnej, Europy, Azji i Afryki. Pionowy zasięg występowania to 3000 m n.p.m. w Himalajach. Ptaki te są obecne w środowisku leśnym, zarówno iglastym jak i liściastym (w zależności od gatunku).

Tryb życia i zachowanie

Ptaki te są samotnikami. Prowadzą dzienny tryb życia.

Rozmnażanie

Gniazda to otwarte czarki, niestaranne, zwykle w szczelinach kory. Samica składa 3-9 jaj (Certhia) lub 2-3 jaja (Salpornis). Okres wysiadywania trwa dwa tygodnie. Młode pozostają w gnieździe przez kolejne 15-16 dni.

Pożywienie

Zjadają owady i pająki, których wyszukują na pniu drzew, wspinając się po nich do góry.

Ochrona i zagrożenia

Ptaki te nie są zagrożone wymarciem.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Gatunki

To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:

pełzacz leśny (Certhia familiaris) PL
pełzacz ogrodowy (Certhia brachydactyla) PL
pełzacz amerykański (Certhia americana)

Inne gatunki

pełzacz dębowy (Certhia discolor)
pełzacz himalajski (Certhia himalayana)
pełzacz mały (Certhia hodgsoni)
pełzacz płowy (Certhia manipurensis)
pełzacz rdzaworzytny (Certhia nipalensis)
pełzacz syczuański (Certhia tianquanensis)

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

Opis

●

Możliwość obserwacji pełzacza lesnego w Polsce

◂

●

Okres składania jaj przez samicę pełzacza leśnego.

●

Okres występowania w Polsce pełzacza ogrodowego.

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

- gatunek zaobserwowany w Polsce w stanie dzikim po 1950 r.

PL - wtórnie

- gatunek introdukowany w Polsce rozmyślnie lub przypadkowo, tworzący stałe populacje.

PL - obserwacje dawne

- gatunek obserwowany ostatnio w Polsce w latach 1801-1950.

PL - hodowla

- gatunek hodowlany.

Liczebność

Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).

Bardzo liczny

- 3 000 001 - 30 000 000

Liczny

- 300 001 - 3 000 000

Średnio liczny

- 30 001 - 300 000

Nieliczny

- 3001 - 30 000

Bardzo nieliczny

- 301 - 3 000

Skrajnie nieliczny

- 1 - 300

Status

Lęgowy

- gniazduje regularnie na dyżym obszarze kraju.

Lęgowy sporadycznie

- gniazduje sporadycznie w kraju lub tylko lokalnie.

Przelotny/przylatujący

- gatunek regularnie stacjonuje w kraju podczas swoich przelotów lub przylatuje na zimowiska.

Zalatujący

- gatunek pojawiający się w Polsce nieregularnie.

Zalatujący wyjątkowo

- gatunek pojawiający się wyjątkowo w kraju (poniżej 5 obserwacji).

- gatunek ujęty w Załączniku i Dyrektywie Ptasiej (2009/147/WE z 30-11-2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), wskazującej na gatunki podlegające wraz z siedliskami szczególnej ochronie.

Ciekawostki

Ptaki online na żywo

Ciekawostki

Jaki ptak znosi najwięcej jaj?

Ciekawostki

Ile jest ptaków na świecie?

Ciekawostki

Czy ptaki się kąpią?

Ciekawostki

Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?

Ciekawostki

Największe gniazda ptaków

Ciekawostki

Jak dokarmiać ptaki?

Ciekawostki

Najmniejsze ptaki na świecie

Ciekawostki

Największe ptaki na świecie

QUIZ

Ptaki Polski — quiz

Filmy

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek — Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/