Spis treści:
Burzykowate
Petrele, zwane też petrelowatymi lub burzykowatymi (Procellariidae), to rodzina ptaków z rzędu rurkonosych. Rodzina ta liczy dziś 92 gatunki.
Zwykle mają ubarwienie brązowe lub czarne lub szare, rzadziej białe. Spośród wszystkich gatunków tej rodziny można wymienić cztery charakterystyczne grupy: fulmary, burzyki, petrele i petrelki.
Występowanie i środowisko
Występują na wszystkich oceanach świata. Na Bałtyku pojawiają się wyjątkowo.
Tryb życia i zachowanie
W locie ptaki te korzystają z prądów powietrza powstających nad wzburzonymi falami, lubią złą pogodę.
Rozmnażanie
Gnieżdżą się w koloniach na skalistych brzegach. Małe gatunki jaj składają w norach. Samica składa tylko jedno białe jajo. Okres inkubacji trwa od 43 do 60 dni.
Pożywienie
Podstawę ich pokarmu stanowi zooplankton lub głowonogi. Zjadają także odpadki.
Ochrona i zagrożenia
Burzyk białorzytny i petrel czarnopręgi są uznane za krytycznie zagrożone, 6 gatunków uznaje się za zagrożone, a 20 kolejnych gatunków narażone na wyginięcie.
Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)
Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.
Ciekawostki
Petrele mają jeden z największych obszarów występowania na świecie. Petrel śnieżny gnieździ się aż 440 km w głąb Antarktydy, fulmar zamieszkuje najdalej wysunięte na północ wyspy w Arktyce.
Niektóre fulmary odstraszają intruzów z pobliża gniazda, plując lub wymiotując celnie cuchnącą, oleistą cieczą.
Zarówno jaja, młode, jak i dorosłe wielu gatunków burzykowatych były uznawane za przysmak i powszechne były polowania na te ptaki. Obecnie zagrożenie ze strony człowieka jest mniejsze.
Gatunki
To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:
- burzyk północny (Puffinus puffinus) PL
- fulmar (zwyczajny) (Fulmarus glacialis) PL
- burzyk białobrody (Procellaria aequinoctialis)
- burzyk ciemny (Procellaria westlandica)
- burzyk wielki (Ardenna gravis)
- burzyk żółtodzioby (Calonectris diomedea)
- petrel antylski (Pterodroma hasitata)
- petrel śnieżny (Pagodroma nivea)
- petrelec olbrzymi (Macronectes giganteus)
- petrelec wielki (Macronectes halli)
- tajfunnik cienkodzioby (Bulweria bulwerii)
Inne gatunki
- petrelek popielaty (Aphrodroma brevirostris)
- burzyk szarogrzbiety (Ardenna bulleri)
- burzyk bladodzioby (Ardenna carneipes)
- burzyk różowonogi (Ardenna creatopus)
- burzyk szary (Ardenna grisea)
- burzyk klinosterny (Ardenna pacifica)
- burzyk cienkodzioby (Ardenna tenuirostris)
- tajfunnik mały (Bulweria bifax)
- tajfunnik grubodzioby (Bulweria fallax)
- burzyk duży (Calonectris borealis)
- burzyk zielonoprzylądkowy (Calonectris edwardsii)
- burzyk kreskowany (Calonectris leucomelas)
- warcabnik (Daption capense)
- fulmar południowy (Fulmarus glacialoides)
- petrelek modry (Halobaena caerulea)
- petrelek cienkodzioby (Pachyptila belcheri)
- petrelek grubodzioby (Pachyptila crassirostris)
- petrelek antarktyczny (Pachyptila desolata)
- petrelek subantarktyczny (Pachyptila salvini)
- petrelek krótkodzioby (Pachyptila turtur)
- petrelek szerokodzioby (Pachyptila vittata)
- nurzec peruwiański (Pelecanoides garnotii)
- nurzec mały (Pelecanoides georgicus)
- nurzec magellański (Pelecanoides magellani)
- nurzec czarnoskrzydły (Pelecanoides urinatrix)
- burzyk bury (Procellaria cinerea)
- burzyk okularowy (Procellaria conspicillata)
- burzyk czarny (Procellaria parkinsoni)
- burzyk maskareński (Pseudobulweria aterrima)
- burzyk melanezyjski (Pseudobulweria becki)
- burzyk fidżyjski (Pseudobulweria macgillivrayi)
- burzyk tahitański (Pseudobulweria rostrata)
- petrel polinezyjski (Pterodroma alba)
- petrel oceaniczny (Pterodroma arminjoniana)
- petrel samotny (Pterodroma atrata)
- petrel czarnopręgi (Pterodroma axillaris)
- petrel wulkaniczny (Pterodroma baraui)
- petrel obrożny (Pterodroma brevipes)
- petrel bermudzki (Pterodroma cahow)
- petrel białoszyi (Pterodroma cervicalis)
- petrel nowozelandzki (Pterodroma cookii)
- petrel chilijski (Pterodroma defilippiana)
- petrel wędrowny (Pterodroma externa)
- petrel wyspowy (Pterodroma feae)
- petrel wielkoskrzydły (Pterodroma gouldi)
- petrel pacyficzny (Pterodroma heraldica)
- petrel boniński (Pterodroma hypoleuca)
- petrel białobrzuchy (Pterodroma incerta)
- petrel szarobrzuchy (Pterodroma inexpectata)
- petrel białogłowy (Pterodroma lessonii)
- petrel białolicy (Pterodroma leucoptera)
- petrel długodzioby (Pterodroma longirostris)
- petrel długoskrzydły (Pterodroma macroptera)
- petrel maderski (Pterodroma madeira)
- petrel reliktowy (Pterodroma magentae)
- petrel miękkopióry (Pterodroma mollis)
- petrel południowy (Pterodroma neglecta)
- petrel czarnoskrzydły (Pterodroma nigripennis)
- petrel galapagoski (Pterodroma phaeopygia)
- petrel klifowy (Pterodroma pycrofti)
- petrel atlantycki (Pterodroma rupinarum)
- petrel hawajski (Pterodroma sandwichensis)
- petrel brunatny (Pterodroma solandri)
- petrel ciemny (Pterodroma ultima)
- burzyk mały (Puffinus assimilis)
- burzyk białorzytny (Puffinus auricularis)
- burzyk tropikalny (Puffinus bailloni)
- burzyk boniński (Puffinus bannermani)
- burzyk malutki (Puffinus baroli)
- burzyk siodłaty (Puffinus bryani)
- burzyk nowozelandzki (Puffinus gavia)
- burzyk podbielały (Puffinus heinrothi)
- burzyk wędrowny (Puffinus huttoni)
- burzyk równikowy (Puffinus lherminieri)
- burzyk polinezyjski (Puffinus myrtae)
- burzyk brunatny (Puffinus nativitatis)
- burzyk hawajski (Puffinus newelli)
- burzyk kalifornijski (Puffinus opisthomelas)
- burzyk galapagoski (Puffinus subalaris)
- burzyk śródziemnomorski (Puffinus yelkouan)
- petrel antarktyczny (Thalassoica antarctica)
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ▸ | Trwa okres lęgowy fulmara. |
Oznaczenia
Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.
Występowanie w Polsce
Liczebność
Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).
Status
Powiązane quizy
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek — Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/
© medianauka.pl, 2014-01-06, RODZ-173
Data aktualizacji artykułu: 2021-10-02