Pieczarka karbolowa, pieczarka żółtawa

Pieczarka karbolowa, pieczarka żółtawa (Agaricus xanthodermus) to gatunek trującego grzyba z rodziny pieczarkowatych, wydzielający zapach karbolu (fenolu) i atramentu.

Występowanie i środowisko PL

Rośnie w lasach różnego typu, na łąkach i w parkach, także na tych samych stanowiskach co pieczarka polna.

Tryb życia i zachowanie

Owocniki pojawiają się od lipca do października.

Morfologia i anatomia

Kapelusz ma 6-14 cm średnicy. Trzon ma 8-12 cm wysokości.

Kapelusz biały, szarawy, żółknący na pewien czas po skaleczeniu, z wierzchu gładki. Ma półkulisty kształt, z wiekiem wypukły i rozpostarty.

Blaszki są wąskie, wolne, gęsto upakowane, różowe, z wiekiem brązowieją i czarnieją.

Miąższ jest biały i żółtawy u podstawy.

Trzon cylindryczny, biały, żółknący po uszkodzeniu, po czym znów bielejący. Ma bulwiastą podstawę. Ma pierścień lekko ząbkowany, który łatwo przesunąć w górę.

Podobne gatunki

Gatunek bardzo podobny do pieczarki polnej (a także innych pieczarek), która jednak nie żółknie przy skaleczeniu i nie pachnie fenolem. Zapach ten wzmaga się podczas gotowania.

Porównanie gatunków podobnych

Różne gatunki można ze sobą pomylić, a pomyłka może być tragiczna w skutkach. Dzięki naszej porównywarce łatwiej można stwierdzić jak wygląda dany grzyb w zestawieniu z podobnymi gatunkami, nauczuć się jak rozpoznać właśniwy gatunek i jak odróżnić go od innego. Są tu ujęte tylko wybrane cechy gatunkowe. Zestawienie ma charakter poglądowy. Nic nie zastąpi doświadczenia w zbieraniu grzybów.

Pieczarka karbolowa, pieczarka żółtawa
Agaricus xanthodermus

Smak: brak danych

Zapach: fenol

Zdatność: trujący

Środowisko: lasy iglaste
łąki
lasy liściaste

Kształt: grzyb blaszkowy

Tryb życia: saprofit

Czas występowania

VII VII IX X

Inne cechy

Wydziela zapach karbolu (fenolu) i atramentu. Kapelusz i trzon biały, szarawy, żółknący na pewien czas po skaleczeniu.

Pieczarka biaława, pieczarka polowa
Agaricus arvensis

Smak: orzechowy

Zapach: anyżowy

Zdatność: jadalny

Środowisko: łąki

Kształt: grzyb blaszkowy

Tryb życia: saprofit

Czas występowania

VI VII VII IX X

Inne cechy

Kapelusz biały, pod naciskiem żółknący. Blaszki gęsto upakowane, wolne, najpierw szare, później brązowe i czarne.

Pieczarka miejska
Agaricus bitorquis

Smak: orzechowy

Zapach: orzechowy

Zdatność: jadalny

Środowisko: łąki

Kształt: grzyb blaszkowy

Tryb życia: saprofit

Czas występowania

V VI VII VII IX X

Inne cechy

Ma orzechowy smak i zapach.

Pieczarka polna, pieczarka łąkowa
Agaricus campestris

Smak: brak danych

Zapach: brak danych

Zdatność: jadalny

Środowisko: łąki

Kształt: grzyb blaszkowy

Tryb życia: saprofit

Czas występowania

V VI VII IX X

Inne cechy

To grzyb o przyjemnym zapachu. Kapelusz na koniec rozpostarty. Blaszki najpierw różowe, później czerwonawo-brązowe, na końcu czarne. Trzon cylindryczny, biały.

Rozmnażanie

Zarodniki fioletowoczarne.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Pytania

Jakie są objawy zatrucia pieczarką karbolową?

Zatrucie pieczarką karbolową objawia się zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi, które zwykle nie zagrażają życiu i nie uszkadzają w sposób trwały poważnie organizmu. Objawy mogą wystąpić od 15 minut do 4 godzin po zjedzeniu surowych lub ugotowanych owocników. Zatrucie jest szczególnie ciężkie u dzieci. W skrajnych przypadkach może prowadzić do śmierci.

Cechy

Środowsko

lasy iglaste
łąki
lasy liściaste

Jadalność

gatunek trujący

Inne cechy

saprofit

Ostrzeżenie

Zbieranie grzybów wymaga ich dobrej znajomości i dużego doświadczenia w ich zbieraniu. Każdego roku w wyniku złej identyfikacji gatunków grzybów umiera sporo ludzi w Polsce. Nie zbieraj i nie jedz grzybów, których nie znasz lub co do których masz jakiekolwiek wątpliwości. Pamiętaj, że często gatunki jadalne i trujące są do siebie bardzo podobne, szczególnie w przypadku młodych owocników. Często identyfikacja tylko na podstawie zdjęcia może być nieco myląca. Przy identyfikacji gatunku trzeba uwzlędniać wiele czynników, a więc atlas grzybów może jedynie wspierać grzybiarza w identyfikacji gatunku, nie może jednak zastąpić doświadczenia i zdrowego rozsądku. Właściciel strony nie bierze odpowiedzialności za zbieranie i spożywanie grzybów przez użytkowników serwisu.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
						●	●	●	●			Okres występowania owocników pieczarki karbolowej.

Pokrewne gatunki grzybów

Jak postępować przy zatruciu grzybami?

Zatrucie grzybami może bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia. Jak postępować w takim przypadku? Jak udzielić choremu pomocy?

Grzyby pod ochroną

W Polsce 54 gatunków grzybów wielkoowocnikowych podlega ochronie ścisłej, wraz z grzybami zlichenizowanymi (porosty) to 232 gatunki. Ochrona gatunkowa częściowa obejmuje 63 (90 z porostami) gatunków grzybów.

Grzyby marynowane w occie

Grzybki marynowane w occie to doskonały sposób na zachowanie smaku grzybów na długi czas. Marynowanie w occie nadaje grzybom specyficzny smak. Stają się doskonałą przekąską i dodatkiem do innych potraw.

Jak suszyć grzyby?

Suszenie grzybów to jeden ze sposobów ich konserwowania, bardzo popularny wśród grzybiarzy. Suszenie nadaje grzybom nie tylko trwałość, ale dodaje im także aromatu i nie pozbawia ich przy tym wartości odżywczych.

Jak zbierać grzyby?

Czy przy grzybobraniu należy się kierować jakimiś zasadami? Czy wykręcać grzyby, czy też ścinać je nożykiem? Używać kosza czy reklamówki? Oto garść porad dla grzybiarzy.

Mikoryza

Mikoryza jest to zjawisko współżycia grzybów z korzeniami, a nawet nasionami roślin naczyniowych.

Gdzie na grzyby? Występowanie i mapa grzybów

Gdzie się najlepiej wybrać na grzyby? Kiedy? W jakiej części Polski szukać? Nie wystarczy się wybrać zwyczajnie do lasu. Trzeba wiedzieć jeszcze kiedy i gdzie.

Grzyby trujące

Grzyby mogą zabić. Najgroźniejsze są muchomory, a wśród nich muchomor sromotnikowy i jadowity. dlatego zbieranie grzybów jest dla ludzi odpowiedzialnych.

Grzyby jadalne

Grzyby spożywa się od niepamiętnych czasów. Są elementem składowym wielu przepisów. Są zwykle dodatkiem do potraw, przyprawą, która nadaje specyficzny smak i zapach sosom, jajecznicy, bigosowi, sałatkom.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Hans E.Laux – Atlas grzybów jadalnych i trujących, ISBN 978-83-7773-304-2, RM 2014
Markus Fluck – Atlas grzybów - oznaczanie zbiór użytkowanie, 978-83-7175-858-4, Delta 2015