Pijawka lekarska
© Krzysztof Trawiński - medianauka.pl
Pijawka lekarska (Hirudo medicinalis) to gatunek pijawki z rzędu pijawek szczękowych, wykorzystywanej w medycynie do leczenia trudno gojących się ran. Ciało jest spłaszczone grzbietowo-brzusznie, przy czym spód jest płaski, grzbiet wypukły. Ubarwienie brązowe lub zielonkawe, z ciemniejszymi pasami o plamkami
Występowanie i środowisko PL
To gatunek występujący w Europie i zachodniej części Azji, a także w północnych rejonach Afryki. Gatunek wprowadzono sztucznie do Ameryki Północnej. Pijawki lekarskie żyją w płytkich, wodnych zbiornikach wody słodkiej, w tym w stawach, rowach, na bagnach, ale także w rzekach i jeziorach, choć rzadziej. W Polsce gatunek jest rzadko spotykany.
Tryb życia i zachowanie
Pijawka lekarska żyje 30 lat. To pasożyt zewnętrzny kręgowców.
Morfologia i anatomia
Długość ciała wynosi 6-15 cm. W przodzie i tylnej części znajdują się przyssawki. W części przedniej występuje 5 par oczu. W gardzieli widoczne 3 szczęki z ostrymi ząbkami.
Pożywienie
Odżywia się krwią kręgowców, w tym człowieka.
Rozmnażanie
To obojnak. Jaja w liczbie około 30 składa do kokonu o długości 2-3 cm. Kokony wytwarzane są w okresie od sierpnia do września. są składane w pobliżu wody w mokrej glebie. Młode wykluwają się jeszcze jesienią lub na wiosnę następnego roku.
Ochrona i zagrożenia NT
Gatunek ten bliski zagrożenia wymarciem. Ma status NT w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.
Ciekawostki
Pijawka najpierw znieczula miejsce na ciele ofiary, nagryza skórę i wysysa około 10-15 ml krwi. wraz ze śliną pijawka wprowadza do krwi hirudynę, która zapobiega krzepnięciu krwi. Gdy pijawka się naje, zwyczajnie odpada, a z ranki wycieka jeszcze 20-50 ml krwi.
W medycynie pijawki lekarskie stosuje się w leczeniu trudno gojących się ran, w nadciśnieniu tętniczym, a także w leczeniu zakrzepowego zapalenia żył.
Pijawka lekarska może przeżyć bez pokarmu nawet 1,5 roku.
Kalendarz przyrody
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | Okres rozmnażania się pijawki lekarskiej. |
Pokrewne gatunki bezkręgowców
- Hirudo orientalis
- Hirudo verbana
- pijawka końska (Haemopis sanguisuga)
- pijawka rybia (Piscicola geometra)
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Praca zbiorowa – Mały Słownik Zoologiczny Bezkręgowce, ISBN 83-214-0428-6, Wiedza Powszechna 1984
- Aleksander Rajski – Zoologia, ISBN 83-01-06181-2, PWN 1988
- Alfred Brehm – Życie zwierząt - bezkręgowce, PWN 1968
© medianauka.pl, 2020-11-10, GAT-638773