Spis treści:
Płazińce
Płazińce, robaki płaskie (Platyhelminthes) to typ zwierząt bezkręgowych o prymitywnej budowie ciała. Wiele płazińców to groźne pasożyty.
Oto znane przykłady płazińców:
- tasiemiec,
- motylica wątrobowa,
- wypławek biały.
Atlas
Wirki
(Turbellaria)
Przywry
(Trematoda)
Tasiemce
(Cestoda)
Inne gromady
- Wstężnice (Nemertini)
Występowanie i środowisko
Wymagają wilgotnego środowiska. Występują w glebie, wodzie słonej i słodkiej, w organizmach żywicieli.
Tryb życia i zachowanie
Wiele gatunków prowadzi pasożytniczy tryb życia.
Przystosowanie płazińców do pasożytnictwa to głównie:
- występujące w przedniej części aparaty czepne w postaci haczyków, przyssawek, bruzd,
- kształt ciała,
- obecność kutykuli, czyli powłoki, przez którą płazińce wchłaniają substancje organiczne jako pokarm, a jednocześnie chronią ich ciało przed działaniem enzymów,
- oddychanie beztlenowe,
- brak zmysłu widzenia,
- brak ubarwienia ciała,
- wysoka płodność,
- obojnactwo,
- zdolność do samozapłodnienia.
Budowa płazińców
Płazińce charakteryzuje symetria dwuboczna. Ciało jest silnie wydłużone, wstęgowate, listkowate, silnie spłaszczone grzbietowo-brzusznie.
Zewnętrzna warstwa to wór skórno-mięśniowy, zbudowany z nabłonka i mięśni. Wnętrze wypełnia parenchyma z narządami. Brak układu krwionośnego i oddechowego, a czasem nawet pokarmowego (tasiemce). Układ nerwowy jest prosty, złożony z połączonych pni nerwowych odchodzących od zwoju mózgowego. Oddychanie (beztlenowe) przebiega całą powierzchnią ciała. Układ rozrodczy bardzo złożony.
Pożywienie
Odżywiają się materią organiczną.
Rozmnażanie
To najczęściej obojnaki. Rozwój w zależności od gatunków prosty lub złożony, z przemianą pokoleń u pasożytów. Bardzo często występuje stadium larwalne.
U płazińców występuje hermafrodytyzm, czyli jednoczesne występowanie w jednym organizmie męskich i żeńskich gruczołów płciowych.
Znaczenie płazińców
Znaczenie płazińców dla człowieka przejawia się głównie poprzez zachorowania na groźne choroby. Należą do nich:
- tasiemczyce, cestodozy (zarażenie tasiemcem nieuzbrojonym, uzbrojonym lub bruzdogłowcem szerokim),
- bąblowica - zarażenie bąblowcem,
- zarażenie motylicą wątrobową (choroba motylicza, fascjoloza).
Choroby te prowadzą do wycieńczenia organizmu a nawet śmierci.
Ciekawostki i pytania
Jakie są zalety pasożytnictwa?
Niewątpliwie dla płazińca pasożytnicze życie przynosi wiele zalet. Płazińce mają zapewnioną obfitość pokarmu i pełną stabilizację życia. niewiele im tez grozi, żyjąc wewnątrz organizmu swojego żywiciela. Takie życie wydaje się wygodne, są jednak także wady. Organizm żywiciela uruchamia mechanizmy ochronne,z którymi płazińce muszą sobie radzić. Jeśli żywiciel umrze oznacza to także śmierć dla pasożyta. Rozmnażanie w takim środowisku również nie należy do łatwych. Płazińce muszą wyprodukować miliony jaj, a ich rozwój jest często niezwykle zawiły i zależny od szczęścia trafienia na odpowiedniego żywiciela.
Czy tylko płazińce atakują człowieka jako pasożyty wewnętrzne?
Nie tylko. Należą do nich jeszcze nicienie, pomijając grzyby, bakterie i inne jednokomórkowce.
Ćwiczenia
Ćwiczenia interakcyjne pomogą przygotować się na sprawdzian, test, egzamin, a ponadto usystematyzują wiedzę z danej dziedziny. To także świetny trening do matury. Wiele ćwiczeń to dobre zadania maturalne.
Powiązane quizy
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Alfred Brehm - Życie zwierząt - bezkręgowce, PWN 1968
- Aleksander Rajski - Zoologia, ISBN 83-01-06181-2, PWN 1988
- Praca zbiorowa - Mały Słownik Zoologiczny Bezkręgowce, ISBN 83-214-0428-6, Wiedza Powszechna 1984
- Praca zbiorowa pod redakcją Jana Kofmana - Encyklopedia Popularna PWN, ISBN 83-01-10416-3, PWN 1993
© medianauka.pl, 2020-11-03, A-3933
Data aktualizacji artykułu: 2020-12-06