Pluskwiaki równoskrzydłe

Pluskwiaki równoskrzydłe (Homoptera) to rząd owadów, który liczy dziś około 40 000 gatunków. W Polsce żyje około 1360 gatunków. W niektórych klasyfikacjach grupę tę zalicza się do pluskwiaków (Hemiptera). Wyróżnia się dwa podrzędy: piewiki (Auchenorrhyncha) oraz piersiodziobe (Sternorrhyncha). Oznaczenie poszczególnych gatunków nie jest proste.

Rodziny

Alfabetyczny wykaz opublikowanych rodzin.

Inne rodziny

• Adelgidae
• Aphrophoridae
• Asterolecaniidae
• Cerococcidae
• Cixiidae
• Delphacidae
• Tarcznikowate (Diaspididae)
• Eriococcidae
• Kermesidae
• Czerwcowate (Margarodidae)
• Tettigometridae
• Triozidae

Występowanie i środowisko

To pospolite owady w naszym kraju. Żyją w różnorodnych środowiskach na lądzie: w glebie, ściółce, na roślinach. Większość gatunków żyje w rejonach subtropikalnych i tropikalnych.

Tryb życia i zachowanie

Niektóre gatunki wytwarzają różnego rodzaju osłonki, czasem nie przypominają nawet stawonogów.

Morfologia i anatomia

Wygląd tych owadów jest bardzo zróżnicowany. Cechą wspólną jest między innymi kłująco-ssący aparat gębowy, osadzony po brzusznej stronie, zawsze wysunięty od wierzchołka głowy. Ubarwienie zwykle jednolite, często z woskowym nalotem lub kolorowe. Budowa ciała delikatna. Niektóre gatunki charakteryzuje zlewanie się tagm. Ciało pokryte może być różnego rodzaju osłonkami, woskowymi wydzielinami, a nawet nie przypominać stawonogów. Czułki są krótkie, złożone z dwóch członów i zakończone szczeciniastym tworem (piewiki) lub dłuższe, nitkowate, złożone z kilku segmentów, a u czerwców całkowicie zredukowane.

Skrzydła pierwszej pary mają różnorodną budowę, zawsze są mocniejsze od skrzydeł drugiej pary, które są błoniaste. Niektóre gatunki są bezskrzydłe.

Odnóża piewików i koliszek są skoczne, cykady mają pierwszą parę odnóży z funkcją czepną i grzebiącą, czerwce i mączliki nie mają odnóży.

Odwłok jest zwykle pokaźny i wyraźnie segmentowany. Widać zwykle 10 segmentów, a złożony jest z jedenastu.

Otwór narządu rozrodczego żeńskiego znajduje się między ósmym a dziewiątym segmentem, tworzy pokładełko. Narządy kopulacyjne samców znajdują się na dziewiątym segmencie.

Liczne są różne gruczoły skórne, wytwarzające różnego rodzaju wydzieliny, zwykle woskowe, spadź.

Oczy są złożone lub całkowicie zredukowane. Owady te posiadają też 2-3 przyoczka.

Przewód pokarmowy nie jest typowy w świecie owadów. Znajduje się w nim komora filtracyjna w przednim odcinku jelita środkowego. Umożliwia to zagęszczanie substancji pokarmowych. Zawarty w pokarmie nadmiar cukrów zostaje wydalony wraz z kałem, tworząc spadź.

Rozmnażanie

Przechodzą przeobrażenie niezupełne. U mączlików i czerwców występują stadia spoczynkowe. Mszyce mają bardzo złożony cykl życiowy. Samice składają zwykle zapłodnione już jaja. Dość często zdarza się także dzieworództwo.

Pożywienie

Są to owady roślinożerne. Głównie odżywiają się sokami roślin okrytonasiennych. Czasem zjadają grzyby i rośliny niższe.

Ochrona i zagrożenia

Część gatunków tego rzędu owadów to szkodniki upraw. Przenoszą też choroby wirusowe roślin.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danego rzędu. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

Brak danych.

Kalendarz przyrody

Jak szybko latają owady?

Owady są jedynymi bezkręgowcami, które potrafią latać. Rozpiętość prędkości i różnych gatunków jest znaczna i może być zaskakująco duża.

© medianauka.pl, 2015-02-01, RZAD-74