Spis treści:

Pokrzewkowate

Pokrzewkowate (Sylviidae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Rodzina ta liczy dziś około 31 gatunków. W Polsce żyje około 7 gatunków z tej rodziny ptaków.

Poszczególne gatunki bywają do siebie bardzo podobne. Ich rozróżnienie w terenie bywa trudne nawet dla specjalistów. To co je od siebie zdecydowanie odróżnia, to wydawane odgłosy. Ptaki te mają zwykle brązowe, szarozielone lub żółte upierzenie, u niektórych gatunków tropikalnych - kolorowe. Często ma miejsce ciemne kreskowanie. Maja wąskie dzioby, dość mocne nogi. Zazwyczaj samiec i samica wyglądają podobnie.

Występowanie i środowisko

Zamieszkują Europę, Azję, Afrykę, Australię z Indonezją. Przebywają zwykle pośród gęstej roślinności. Często ich środowiskiem są trzcinowiska i zarośla nad ciekami wodnymi (rodzaj Acrocephalus). Zaganiacze i pokrzewki żyją w lasach i zakrzewieniach. Kusaczynki (rodzaj Tesia) prowadzą naziemny tryb życia. Chwastówki zajmują środowiska trawiaste.

Tryb życia i zachowanie

Większość gatunków z północnego obszaru występowania podejmuje wędrówkę na zimowiska do Afryki i południowej części Azji. To dość ruchliwe ptaki prowadzące dzienny tryb życia.

Rozmnażanie

Zwykle ptaki te są monogamiczne. Gniazdo to czarka lub kula umieszczona dość nisko nad ziemią. Samica składa 2-7 jaj. Pisklęta pozostają w gnieździe przez 11-15 dni, choć potrafią z niego wychodzić wcześniej, zanim jeszcze nauczą się latać.

Pożywienie

Zasadniczo zjadają owady. Zdarza się, że niektóre gatunki żywią się też owocami. Sporo gatunków spija nektar.

Ochrona i zagrożenia

Trzy gatunki są krytycznie zagrożone, 10 uznaje się za zagrożone, 29 jest narażonych na wymarcie. Chaszczak aldabrański jest gatunkiem wymarłym.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Gatunki

To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:

cierniówka (Curruca communis) PL
gajówka (Sylvia borin) PL
jarzębatka (Curruca nisoria) PL
kapturka (Sylvia atricapilla) PL
piegża (Curruca curruca) PL
pokrzewka aksamitna (Curruca melanocephala) PL
pokrzewka wąsata (Curruca cantillans) PL
lutniczka zachodnia (Curruca hortensis)
pokrzewka cypryjska (Curruca melanothorax)
pokrzewka czarnogardła (Curruca ruppeli)
pokrzewka kasztanowata (Curruca undata)
pokrzewka okularowa (Curruca conspicillata)

Inne gatunki

pokrzewka balearska (Curruca balearica)
pokrzewka obrożna (Curruca boehmi)
pokrzewka jemeńska (Curruca buryi)
lutniczka wschodnia (Curruca crassirostris)
pokrzewka saharyjska (Curruca deserti)
pokrzewka algierska (Curruca deserticola)
pokrzewka iberyjska (Curruca iberiae)
pokrzewka przylądkowa (Curruca layardi)
pokrzewka arabska (Curruca leucomelaena)
pokrzewka brązowa (Curruca lugens)
pokrzewka kaspijska (Curruca mystacea)
pokrzewka pustynna (Curruca nana)
pokrzewka czarniawa (Curruca sarda)
pokrzewka różowobrzucha (Curruca subalpina)
pokrzewka złowroga (Curruca subcoerulea)
pokrzewka szarogłowa (Sylvia abyssinica)
żabotnik (Sylvia dohrni)
jałowczyk (Sylvia galinieri)
kapturniczek (Sylvia nigricapillus)

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

Opis

◂

●

Okres lęgów u cierniówki.

◂

▸

Cierniówka przylatuje do Polski.

●

▸

Cierniówka odlatuje na zimowiska.

●

Okres występowania w Polsce gajówki. Odloty zaczynają się już w sierpniu.

◂

▸

Jarzębatka przylatuje do kraju.

◂

▸

Okres lęgowy jarzębatki.

◂

▸

Jarzębatka odlatuje z kraju.

●

Okres występowania w Polsce kapturki.

●

▸

Okres występowania w Polsce piegży.

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

- gatunek zaobserwowany w Polsce w stanie dzikim po 1950 r.

PL - wtórnie

- gatunek introdukowany w Polsce rozmyślnie lub przypadkowo, tworzący stałe populacje.

PL - obserwacje dawne

- gatunek obserwowany ostatnio w Polsce w latach 1801-1950.

PL - hodowla

- gatunek hodowlany.

Liczebność

Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).

Bardzo liczny

- 3 000 001 - 30 000 000

Liczny

- 300 001 - 3 000 000

Średnio liczny

- 30 001 - 300 000

Nieliczny

- 3001 - 30 000

Bardzo nieliczny

- 301 - 3 000

Skrajnie nieliczny

- 1 - 300

Status

Lęgowy

- gniazduje regularnie na dyżym obszarze kraju.

Lęgowy sporadycznie

- gniazduje sporadycznie w kraju lub tylko lokalnie.

Przelotny/przylatujący

- gatunek regularnie stacjonuje w kraju podczas swoich przelotów lub przylatuje na zimowiska.

Zalatujący

- gatunek pojawiający się w Polsce nieregularnie.

Zalatujący wyjątkowo

- gatunek pojawiający się wyjątkowo w kraju (poniżej 5 obserwacji).

- gatunek ujęty w Załączniku i Dyrektywie Ptasiej (2009/147/WE z 30-11-2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), wskazującej na gatunki podlegające wraz z siedliskami szczególnej ochronie.

Ciekawostki

Ptaki online na żywo

Ciekawostki

Jaki ptak znosi najwięcej jaj?

Ciekawostki

Ile jest ptaków na świecie?

Ciekawostki

Czy ptaki się kąpią?

Ciekawostki

Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?

Ciekawostki

Największe gniazda ptaków

Ciekawostki

Jak dokarmiać ptaki?

Ciekawostki

Najmniejsze ptaki na świecie

Ciekawostki

Największe ptaki na świecie

QUIZ

Ptaki Polski — quiz

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek — Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/