Pole magnetyczne Ziemi
Ziemia, jak wiele innych ciał niebieskich, wytwarza własne pole magnetyczne. Powstawanie tego pola opisuje teoria samowzbudzonego dynama, która przyjmuje, że źródłem tego pola jest zjawisko konwekcji w płynnym, metalicznym jądrze naszej planety. Źródłem pola magnetycznego Ziemi są także prądy elektryczne generowane w jonosferze (dynamo atmosferyczne), choć jest to dużo mniejsza składowa.
Jak widać na powyższej ilustracji bieguny magnetyczne nie pokrywają się z biegunami geograficznymi. Ponadto położenie biegunów magnetycznych ulega ciągłym zmianom.
Na północnej półkuli Ziemi znajduje się południowy biegun pola magnetycznego ziemskiego, na półkuli południowej znajduje biegun północny.
Obszar wokół ziemi, wewnątrz którego zawiera się pole magnetyczne planety to tak zwana magnetosfera. Magnetosfera powstaje w wyniku oddziaływania pola magnetycznego planety z wiatrem słonecznym. Magnetosfera ziemska sięga około 10 promieni ziemskich w kierunku Słońca i aż 100-1000 promieni ziemskich w kierunku przeciwnym, przy czym kształt magnetosfery ulega ciągłym i czasem dość gwałtownym zmianom. Magnetosfera chroni Ziemię przed wiatrem słonecznym i skutkami promieniowania różnego rodzaju.
Ziemia wytwarza pole magnetyczne, którego linie oplatają cały glob, zagęszczając się znacznie w okolicach biegunów.
Magnetyzm ziemski powoduje zakrzywienie toru ruchu naładowanych cząstek. Cząstki zaczynają wchodzić w głębszą warstwę atmosfery i zaczynają zderzać się z powietrzem. Atomy i cząsteczki znajdujące się w powietrzu ulegają wzbudzeniu, a nadmiar uzyskanej w ten sposób energii emitują w postaci światła. Powstaje zorza polarna.
Pole geomagnetyczne może ulegać gwałtownym zmianom. To tak zwana burza magnetyczna.
Ciekawostki
Nieregularnie, co kilkaset tysięcy lat, bieguny magnetyczne zamieniają się całkowicie miejscami. Ostatnie takie odwrócenie biegunów miało miejsce prawdopodobnie 780 000 lat temu.
Pytania
Jak silne jest ziemskie pole magnetyczne?
Natężenie pola magnetycznego Ziemi jest dość duże. Indukcja magnetyczna przy powierzchni Ziemi wynosi średnio 0,000065 T (tesli), czyli 0,65 Gs (gausów). W jądrze Ziemi jest około 50 razy silniejsza.
Jakie jest znaczenie pola magnetycznego ziemi?
Pole magnetyczne chroni organizmy żywe przed bardzo szkodliwym promieniowaniem kosmicznym oraz wiatrem słonecznym. Dzięki istnieniu magnetosfery, nasza planeta nie traci w szybkim tempie atmosfery.
Jak często zmienia się pole magnetyczne Ziemi?
Magnetyzm ziemi ulega ciągłym i często gwałtownym zmianom. Średnio co roku same bieguny przesuwają się o 15 km, a w skrajnych przypadkach nawet o 80 km!
© medianauka.pl, 2021-07-05, A-4092