Poziomka pospolita

Poziomka pospolita, czerwona jagoda, poziomka jadalna (Fragaria vesca L.) to wieloletnia roślina zielna, drobna, przyziemna, także roślina uprawna w ogrodach w wielu odmianach. Ma smaczne owoce.

Wybrane odmiany

'Alexandra' - stale owocująca, cenna odmiana o dużych, smacznych owocach.
'Rugia' - pospolita w Polsce odmiana, obficie owocująca. Owoce mają żółtawy wierzchołek. W smaku podobna do leśnych poziomek.
F. v. var. semperflorens - poziomka stale owocująca, bez rozłogów, rozmnażana z nasion.

Występowanie i środowisko PL

Występuje w Europie, Azji, Afryce, Australii i Ameryce Północnej. W Polsce jest to roślina pospolita na terenie całego kraju. Lubi stanowiska półcieniste, rośnie także na stanowiskach nasłonecznionych, na glebie o odczynie kwaśnym lub obojętnym. Rośnie na polanach, porębach, leśnych przydrożach.

Tryb życia i zachowanie

Kwitnie w okresie od maja do lipca, czasem także we wrześniu.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość do 30 cm.

Posiada bezlistne rozłogi w węzłach ukorzeniające się.

Łodyga wzniesiona na wysokość do 5-30 cm, owłosiona.

Liście odziomkowe tworzą różyczkę, są długoogonkowe, owłosione, złożone, listki jajowate, boczne siedzące, górny ogonkowy, piłkowane.

Kwiaty są pięciokrotne, białe, obupłciowe, płatki okrągłe, występują liczne słupki i pręciki.

Owoc mięsisty, czerwony, pozorny, wydający zapach, z licznymi niełupkami. Owoc jest jadalny.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Ciekawostki

Owoce poziomki są źródłem pokarmu między innymi dla lisów, borsuków, gryzoni, saren i jeleni. Inne nazwy to: czerwona jagoda, poziomka jadalna.

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: bylina.
Stanowisko: półcień, cień.
Środowsko: leśne, synantropijne.
Użytek: rośliny uprawne, roślina lecznicza, owoce.
Strefy mrozoodporności: 4-10. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: hemikryptofit.
Kategoria przybysza: roślina uprawiana.
Częstośc występowania gatunku: pospolity na całym terenie lub prawie całym terenie.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=14.
Status popularności rośliny: gatunek znany, znajduje się pośród 1000 najbardziej popularnych i znanych wśród Polaków roślin.
Liście: złożone

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
				●	●	●		●				Kwitnie poziomka pospolita.
				●	●							Zbiór liści poziomki pospolitej.
					●	●	●	▸				Termin zbioru owoców poziomki.

Uprawa

Czynności i właściwości	Opis
Właściwości gleby	Podłoże próchnicze, żyzne, przepuszczalne, średnio wilgotne.
Trudność uprawy	Uprawa i pielęgnacja łatwa.
Czas uprawy	Wieloletnia.
Podlewanie	Regularne.
Stanowisko	Nasłonecznione lub półcieniste.
Wysiew do gruntu	Tak.
Terminy siewu / zbioru plonów / pielęgnacji	Zobacz w kalendarzu.
Uprawa doniczkowa	Tak.
Rozmnażanie	W sierpniu poprzez rozłogi. Odmiany stale owocujące przez wysiew nasion na wiosnę.
Dodatkowe informacje	Podłoże ściółkujemy.

Zbiory i zastosowanie w zielarstwie

Zastosowanie	Opis
Zastosowanie ogólne	Roślina przyprawowa i lecznicza.
Zastosowanie terapeutyczne	niestrawność obniżona odporność infekcja układu moczowego biegunka choroby układu krążenia kamica nerkowa
Sposób działania, właściwości lecznicze	Właściwości lecznicze mają liście roślin rosnących dziko. Zawierają one garbniki, flawonoidy, kwasy organiczne, olejki eteryczne i sole mineralne. Działanie naparu z liści jest moczopędne, usuwa z organizmu szkodliwe produkty przemiany materii rozpuszczalnych w wodzie. Neutralizuje toksyny w organizmie, działa pozytywnie na błony śluzowe, wzmacnia też naczynia krwionośne. Owoce wydają cudowny aromat, są też źródłem wielu witamin, w tym C (60 mg w 100 g).
Przyjmowana postać	herbata, napar nalewka odwar postać surowa, produkt spożywczy
Przepisy zielarskie	Odwar z liści poziomki: 1 łyżeczkę wysuszonych i rozdrobnionych liści poziomki zalewamy gorącą wodą (filiżanka) i gotujemy 5 minut pod przykryciem. Odstawiamy na bok i po 15 minutach przecedzamy. Pijemy 2-3 razy dziennie po pół filiżanki.
Surowiec	Owoce, liście.
Przyprawa	Owoc deserowy.

Pokrewne gatunki roślin

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015
Leokadia Witkowska-Żuk – Rośliny leśne, ISBN 978-83-7073-359-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2013
Anna i Łukasz Przybyłowiczowie – Ilustrowana Encyklopedia Roślin Polski, ISBN 978-83-7705-826-8, PWN
Mateusz Emanuel Senderski – Zioła w leczeniu dolegliwości i chorób układu moczowo-płciowego, ISBN 978-83-924849-6-7, Mateusz Senserski 2014
Wolfgang Kawollek – Wielka księga ogrodnika i działkowca, ISBN 978-83-245-1259-1, Publicat 2001
Franz-Xaver Treml – Zioła z ogrodu i balkonu - 500 ziół przyprawowych i leczniczych, ISBN 978-83-7175-702-0, Delta
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005