Prostoskrzydłe

Prostoskrzydłe (Orthoptera) to dość stary rząd owadów uskrzydlonych, który liczy dziś około 23 000 gatunków. W Europie występuje około 970 gatunków, z czego w Polsce notowano 82 gatunki. Najstarsze znane okazy pochodzą z okres sprzed 300 milionów lat.

Prostoskrzydłe dzieli się na dwa podrzędy: krótkoczułkie (Caelifrea) oraz długoczułkie (Ensifera).

Rodziny

Alfabetyczny wykaz opublikowanych rodzin.

Inne rodziny

• Grechotkowate (Catantopidae)
• Mrowiszczakowate (Myrmecophilidae)
• Rumaczkowate (Pamphagidae)
• Skakunowate (Tetrigidae)
• Turkutkowate (Tridactylidae)

Występowanie i środowisko

Większość gatunków żyje w tropikach i na terenach subtropikalnych.

Prostoskrzydłe żyją na wszelkich łąkach, murawach, zakrzewieniach i zadrzewieniach, w pobliżu osiedli ludzkich. Zwykle preferują więc otwarte i nasłonecznione tereny. Są gatunki żyjące w koronach drzew i w ściółce leśnej.

Tryb życia i zachowanie

Część gatunków potrafi wydawać bardzo głośne dźwięki. Są to świerszcze, pasikoniki i szarańczaki. Owady te zwykle słabo latają, za to świetnie skaczą. Wyjątkiem jest szarańcza wędrowna.

Prostoskrzydłe żyją od kilku miesięcy do roku.

Morfologia i anatomia

Najbardziej charakterystyczna jest silna, skoczna trzecia para odnóży. Pierwsze dwie pary są typu krocznego. Ubarwienie ciała jest maskujące, a więc zielone lub brązowe, czasem także mieszane. Niektóre gatunki mają drugą parę skrzydeł jaskrawo ubarwione. Głowa jest stosunkowo duża z również dużymi oczami osadzonymi po bokach i trzema przyoczkami. Czułki nie są zbyt długie. Aparat gębowy jest typu gryzącego. Ciało jest zwykle bocznie spłaszczone. Pierwsza para skrzydeł zwykle jest przekształcona w pokrywy. Druga para skrzydeł jest błoniasta. Wraz z odnóżami trzeciej pary druga para skrzydeł pełni rolę aparatu strydulacyjnego, dzięki któremu owady te mogą wydawać bardzo donośne dźwięki. Owady te świetnie słyszą. odwłok jest długi o walcowatym kształcie, złożony z dziesięciu segmentów. Samice są wyposażone w pokładełko, czasem bardzo długie, ale są też gatunki, które nie są w nie wyposażone.

Larwy są bardzo podobne do osobników dorosłych, choć pozbawione są skrzydeł i pokładełek. Są oczywiście dużo mniejsze.

Rozmnażanie

To owady o przeobrażeniu niezupełnym. Mrowiszczaki rozmnażają się partenogenetycznie. Okres godowy przypada na drugą połowę lata. Akt kopulacji trwa od prawie godziny do kilku godzin. Po kopulacji samica jaja składa do ziemi, roślin lub pod korę drzew. Larwy wykluwają zazwyczaj się wiosną.

Pożywienie

Owady te są roślinożerne, chociaż niektóre gatunki przyjmują pokarm mieszany. Zwykle zjadają źdźbła trawy. Są też gatunki drapieżne, polujące na inne owady i ich larwy.

Zwykle zimują jaja, ale u skakunowatych i świerszczowatych zimują imago.

Ochrona i zagrożenia

Brak danych.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danego rzędu. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

Brak danych.

Kalendarz przyrody

Jak szybko latają owady?

Owady są jedynymi bezkręgowcami, które potrafią latać. Rozpiętość prędkości i różnych gatunków jest znaczna i może być zaskakująco duża.

© medianauka.pl, 2014-11-15, RZAD-67