Proton
Proton jest to subatomowa cząstka elementarna z grupy hadronów, a ściślej - barionów. Jest jednym z podstawowych składników materii. Protony oznaczamy literą p. Z uwagi na połówkowy spin, protony zaliczamy do fermionów.
Wraz z neutronami protony tworzą nukleony, czyli składniki jąder atomów.
Protony podlegają oddziaływaniom grawitacyjnym, silnym oraz elektrosłabym (elektromagnetycznym i słabym).
Liczba protonów w jądrze atomu jest równa liczbie atomowej pierwiastka. Liczba ta jest jednym z podstawowych parametrów porządkujących pierwiastki w tablicy Mendelejewa.
Parametry protonu
Oto tablica, w której zawarto najważniejsze parametry, liczby kwantowe i wartości wielkości fizycznych protonu.
Parametr/ wielkość fizyczna | Wartość |
---|---|
Nazwa cząstki | proton |
Symbol | p |
Antycząstka | antyproton |
Masa spoczynkowa [MeV] | 938,27 |
Masa [u] | 1,0072764668 |
Masa [kg] | 1,67262177·10-27 |
Masa [me] | 1836,1526724 |
Ładunek elektryczny [e] | +1 |
Moment magnetyczny [magnetony] | 2,79284736 µJ |
Moment magnetyczny [J/T] | 1,41060674·10-26 |
Długość fali Comptona [m] | 1,3214098562·10-15 |
Promień [m] | - |
Liczba barionowa | 1 |
Spin | 1/2 |
Izospin | 1/2 |
Dziwność | 0 |
Średni czas życia [s] | ∞ lub co najmniej 1032 lat |
Dominujący schemat rozpadu | - |
Skład kwarkowy | uud |
Rok odkrycia | 1919 |
Budowa protonu
Proton w modelu standardowym jest zbudowany z trzech kwarków: dwóch kwarków górnych u i jednego dolnego d. Tworzy układ kwarków uud. Kwarki są związane poprzez oddziaływanie silne gluonami.
![proton](fizyka/grafika/proton.jpg)
Ciekawostki
Proton jest najlżejszym barionem.
Protony są składnikami jąder wszystkich pierwiastków.
Antycząstką dla protonu jest antyproton.
Proton został odkryty w 1919 roku przez Ernesta Rutherforda. Antyprotony zaś zostały odkryte dopiero w 1955 roku przez Owena Chamberlaina i Emilia Segre.
Protony są często wykorzystywane w akceleratorach cząstek.
Pytania
Czy protony mogą występować swobodnie?
Tak. Protony swobodne można na przykład otrzymać poprzez jonizację atomów wodoru, w reakcjach jądrowych, a także podczas rozpadu promieniotwórczego niektórych pierwiastków.
Protony są jednym z głównych składników promieniowania kosmicznego.
Zatem swobodne protony są powszechne w przyrodzie.
![Nukleony](fizyka/grafika/ARTF.gif)
![Elektron](fizyka/grafika/miniatury/proton-neutron-elektron.jpg)
© medianauka.pl, 2021-10-24, A-4196