Pierwiosnek, prymulka
Pierwiosnek, pierwiosnka, prymulka, kluczyki (Primula) to rodzaj dwuliściennych roślin z rodziny pierwiosnkowatych, do którego zaliczamy około 400 gatunków, z czego w Polsce 5 z nich. Blisko 200 gatunków to rośliny ozdobne, spotykane także w naszych domach. To rośliny trujące, które zawierają saponiny.
To najczęściej byliny kłączowe.
Występowanie
Pierwiosnki dziko rosną w górach na półkuli północnej, szczególnie dużo gatunków występuje w Himalajach i Chinach.
Morfologia
Liście są zebrane w przyziemne różyczki. Blaszka liściowa najszersza w górnej części.
Kwiaty są rurkowate, mają zazwyczaj dzwonkowaty kielich i talerzykowatą koronę. Kwiaty są zebrane w baldachy lub rzadziej kuliste kwiatostany. Rzadko występują pojedyncze kwiaty
Owoc to wielonasienna torebka.
Gatunki
Wykaz gatunków, które zostały opisane w naszym serwisie:
- pierwiosnek Beesa (Primula beesiana)
- pierwiosnek bezłodygowy (Primula vulgaris) PL
- pierwiosnek kubkowaty (Primula obconica)
- pierwiosnek łyszczak (Primula auricula) PL
- pierwiosnek ślimakowaty (Primula malacoides)
- pierwiosnek wyniosły (Primula elatior) PL
- pierwiosnka gruzińska (Primula juliae) PL
- pierwiosnka lekarska, kluczyki, pierwiosnek lekarski (Primula veris) PL
- pierwiosnka omączona (Primula farinosa) PL
Inne gatunki
- pierwiosnek omszony (Primula × pubescens)
- pierwiosnek wdzięczny (Primula × venusta)
- pierwiosnek Allioniego (Primula allionii)
- pierwiosnek górski (Primula alpicola)
- Primula apennina
- pierwiosnek pomarańczowy (Primula aurantiaca)
- Primula auriculata
- Primula boveana
- pierwiosnek Bulleya (Primula bulleyana)
- pierwiosnek główkowaty (Primula capitata)
- Primula carniolica
- Primula chasmophila
- pierwiosnek Kluzjusza (Primula clusiana)
- Primula cockburniana
- Primula cuneifolia
- pierwiosnek ząbkowany (Primula denticulata)
- Primula deorum
- Primula egaliksensis
- Primula flaccida
- pierwiosnek kwiecisty (Primula florindae)
- Primula forrestii
- pierwiosnek tracki (Primula frondosa)
- Primula glaucescens
- pierwiosnek Hallera, pierwiosnka długokwiatowa (Primula halleri)
- pierwiosnek szorstkowłosy (Primula hirsuta)
- Primula incana
- pierwiosnek cenny (Primula ioessa)
- pierwiosnek japoński (Primula japonica)
- pierwiosnek szerokolistny (Primula latifolia)
- pierwiosnek obrzeżony (Primula marginata)
- pierwiosnek maleńki (Primula minima)
- Primula mistassinica
- Primula palinuri
- Primula poissonii
- Primula polifera
- pierwiosnek wielonerwowy (Primula polyneura)
- pierwiosnek przyprószony (Primula pulverulenta)
- pierwiosnek różowy (Primula rosea)
- Primula scandinavica
- Primula scotica
- pierwiosnek Siebolda (Primula sieboldii)
- pierwiosnek sikimski (Primula sikkimensis)
- Primula sinopurpurea
- pierwiosnek okazały (Primula spectabilis)
- Primula stricta
- Primula suffrutescens
- Primula umbratilis
- pierwiosnek Viala (Primula vialii)
- Primula virginis
- Primula xanthopa
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | Kwitnie pierwiosnek bezłodygowy (pospolity). | ||||||
| ● | ● | ▸ | Kwitnie pierwiosnek łyszczak. | |||||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | Kwitnie pierwiosnek ślimakowaty. | ||||||
| ◂ | ● | ● | ▸ | Kwitnie pierwiosnek lekarski. | ||||||||
| ● | ● | ● | Kwitnie pierwiosnek gruziński. | |||||||||
| ◂ | ● | ● | ● | Kwitnie pierwiosnka lekarska. | ||||||||
| ◂ | ● | ● | ● | ▸ | Kwitnie pierwiosnek omączony. |
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN - Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Lucjan Rutkowski - Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
- Praca zbiorowa - Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
- Beata Grabowska, Tomasz Kubala - Encyklopedia bylin t. I i II, ISBN 978-83-7506-845-0, Zysk i S-ka 2011
© medianauka.pl, , RODZAJ-288
Data aktualizacji artykułu: 2024-04-01