Pstrąg alpejski

Pstrąg alpejski, golec zwyczajny (Salvelinus alpinus) to gatunek ryby z rodziny łososiowatych. Ciało zaokrąglone z dość ostro zakończonym pyskiem. Ubarwienie zmienne. Wierzch brązowy, zielonkawy, niebieskawy, boki srebrne, spód jasny, żółty lub białawy. Po bokach widoczne różowe lub czerowane plamy. W okresie tarła samce przyjmują pomarańczowo-czerwoną barwę na spodzie.

W Europie żyje podgatunek Salvelinus alpinus salvelinus. Ma on polską nazwę. To palia alpejska. Wszystkie odmiany osiadłe noszą nazwę palii.

Występowanie i środowisko

Pstrąg alpejski żyje na północy kontynentu w wodach słodkich i słonych w Ameryce Północnej, Azji i Europie, w Atlantyku i Oceanie Północnym.

Środowisko

ryba słodkowodna
ryba morska

Oceany / Morza

Atlantyk
Ocean Arktyczny

Tryb życia i zachowanie

To gatunek anadromiczny. Istnieją formy osiadłe i wędrowne. Formy osiadłe to palie.

Morfologia i anatomia

Różne formy mają różne rozmiary. Długość ciała wynosi u form karłowatych wynosi od 15 cm, zwykle jednak 45 cm, a gatunki drapieżne osiągają nawet 75 cm długości, a ciężar ciała nawet 10 kg.

Pożywienie

Poluje na bezkręgowce i ryby, bywa kanibalem.

Rozmnażanie

Trze się od września do października w strumieniach. Formy wędrowne żyją w rzece kilka lat, po czym wędrują do morza.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.

Podgatunki

Wyróżniamy następujące podgatunki:

Salvelinus a. salvelinus - palia alpejska,
Salvelinus a. erythrinus - dawotczan,

Synonimy

W literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:

Salmo alipes Richardson, 1835
Salmo alpinostagnalis Smitt, 1886
Salvelinus sunapee Quackenbos, 1889
Salmo alpinus Linnaeus, 1758
Salmo arcturus Günther, 1877
Salmo ascanii Valenciennes, 1848
Salmo carbonarius Strøm, 1784
Salmo costatus Gronow, 1854
Salmo distichus Heckel, 1851
Salmo erythrinus Georgi, 1775
Salmo hearnii Richardson, 1823
Salmo hoodii Richardson, 1835
Salmo hybridus Smitt, 1886
Salmo kundscha Pallas, 1776
Salmo levis Mohr, 1786
Salmo marstoni Garman, 1893
Salmo monostichus Heckel, 1851
Salmo naresii Günther, 1877
Salmo nitidus Richardson, 1835
Salmo oquassa Girard, 1854
Salmo palja Walbaum, 1792
Salmo pallidus Nilsson, 1832
Salmo punctatus Nilsson, 1855
Salmo punctatus Cuvier, 1829
Salmo rivalis Fabricius, 1780
Salmo rossii Richardson, 1835
Salmo rutilus Nilsson, 1832
Salmo salmarinus Linnaeus, 1758
Salmo salvelinostagnalis Smitt, 1886
Salmo salvelinus Linnaeus, 1758
Salmo stagnalis Fabricius, 1780
Salvelinus aureolus Bean, 1887
Salmo ventricosus Nilsson, 1832

Pokrewne gatunki ryb

Ryby anadromiczne

Ryby anadromiczne są to takie ryby, które płyną w górę rzeki pod prąd wody. Najczęściej chodzi o gatunki, które wpływają z morza (słonych wód) do rzek i jezior na tarło.

Elektryczne ryby

Wiele ryb potrafi wytwarzać prąd elektryczny. Czy prąd taki może być niebezpieczny dla człowieka? Czy można w jakiś sposób wykorzystać tę energię elektryczną?

Latające ryby

Czy i jak daleko latają latające ryby? Po co to robią? Czy oddychają w powietrzu?

Jadowite ryby

Czy istnieją ryby, które są jadowite na tyle, aby zagrozić zdrowiu i życiu człowieka? Czy w Polsce żyją jadowite gatunki ryb?

Najszybsza ryba świata

Z jaką maksymalną prędkością może płynąć ryba? Jak gatunek jest rekordzistą na świecie? Czy w Polsce można spotkać takich rekordzistów?

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese – Polskie nazewnictwo popularne - kręgouste i ryby. Cyclostomata et Pisces, ISSN 0239-7129, Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie 1991
Praca zbiorowa - redakcja Katarzyna Kolowca-Chnura – Zoologia Tom V. Ryby, ISBN 83-88988-02-6, Wydawnictwo Albatros 2004
Włodzimierz Załachowski – Ryby - zwierzęta świata, 83-01-10632-8, PWN 1992
Josef H. Reichholf, Gunter Steinbach – Wielka Encyklopedia Ryb - słodkowodne i morskie ryby Europy, ISBN 83-7079-317-7, MUZA S.A. 1992
Derek Hall, Amy-Jane Beer, Daniel Gilpin – Encyklopedia ryb, skorupiaków i innych zwierząt wodnych - wizualny przewodnik opisujący 1250 gatunków., ISBN 978-83-8172-649-8, Dragon 2020