Pustynia

Pustynia jest to biom, który charakteryzuje skromna szata roślinna oraz bardzo uboga fauna lub obszar zupełnie pozbawiony objawów życia. Klimat jest wyjątkowo suchy. Panuje wysokie nasłonecznienie. Roczne opady nie przekraczają 150 mm w ciągu roku. Parowanie jest wielokrotnie większe niż opady. Na pustyni przeważają piaski, buroziemy, szaroziemy, słone gleby.

Pomiędzy pustynią a stepem lub sawanną rozciąga się często półpustynia, będący obszarem o cechach pośrednich.

Rodzaje pustyń:

pustynia piaszczysta,
pustynia gliniasta,
pustynia kamienista,
pustynia żwirowa,
pustynia solniskowa.

Rozmieszczenie geograficzne

Pustynie występują na całym świecie, z czego największe znajdują się w Afryce i Azji.

Wybrane pustynie na świecie

Oto nazwy znanych na świecie pustyń:

Azja:
- Gobi,
- Kara-kum,
- Kyzył-kum,
- Aral-kum,
- Thar,
- Wielka Pustynia Słona,
- Pustynia Syryjska,
- Nefud Mały i Wielki,
- Negew,
Afryka:
- Sahara,
- Wielki Erg Zachodni i Wschodni,
- Pustynia Libijska,
- Pustynia Arabska,
- Pustynia Nubijska,
- Kalahari,
- Namib.
Ameryka Północna:
- Wielka Pustynia Słona,
- Mojave,
- Sonora,
- Chihuahua.
Ameryka Południowa:
- Atakama,
- Pustynia Patagońska.
Australia:
- Wielka Pustynia Piaszczysta,
- Tanami,
- Wielka Pustynia Wiktorii.
Europa:
- Polska:
  - Pustynia Błędowska (33 km²),
  - Pustynia Siedlecka,
  - Pustynia Kozłowska.

Roślinność pustynna

Rośliny pustynne nie tworzą zwartych powierzchni. Wytwarzają często podziemne formy przetrwalnikowe lub w najtrudniejszych warunkach starają się przetrwać jako nasiona. Ich cykl rozwojowy jest niezwykle krótki, dostosowany do czasu, w którym spadnie deszcz. Korzenie służa bardziej do umocowania organizmu w podłożu niż pobierania wody z otoczenia.

Do pustynnych roślin należą:

trawy,
widliczki,
róża jerychońska
wilczomlecze
kaktusy,
sukulenty,
słonorośla,
kolczaste krzewy,
agawy,
aloesy.

Pustynny krajobraz © Wenshu - stock.adobe.com

Zwierzęta pustyni

Oto wybrane tylko zwierzęta związane z pustyniami:

szarańczaki,
pluskwy,
mrówki,
pająki,
chrząszcze z rodziny czarnuchowatych,
skorpiony,
zaleszczotki,
krocionogi,
ropuchy,
jaszczurki,
gekony,
węże,
agamy,
żółwie,
stepówki,
pustynniki,
skowronki,
kuropatwy skalne,
gryzonie,
góralki,
wielbłądy,
adaksy,
fenki,
nietoperze
ślimaki.

Klimat pustyni

To zwykle klimat bardzo suchy i gorący. Przez większą część roku średnia temperatura powietrza przekracza 30 °C, a maksymalna temperatura jest bliska 50 °C. Wilgotność powietrza spada nawet poniżej 20%.

Na pustyni między nocą a dniem występują bardzo duże wahania temperatury (nocą temperatura może spaść poniżej 0 °C), dzięki czemu powstaje rosa, z której skrzętnie korzystają rośliny i niektóre zwierzęta pustynne.

Ciekawostki

Pustynie to aż 12% powierzchni lądów na naszej planecie. Stanowi to 20 000 000 km² powierzchni.

Pytania

Czy w Polsce są pustynie?

Tak. Polska pustynia, najbardziej znana, to Pustynie Błędowska o powierzchni zaledwie 33 km². Znajduje się pomiędzy Wyżyną Śląską a Olkuską. To obszar lotnych piasków.

Gdzie znajduje sięPustynia Błedowska? Oto mapa.

Jaka jest największa pustynia na świecie?

To Sahara w Afryce północnej. Obszar Sahary zajmuje ponad 9 mln km².

Sawanna

Sawanna jest to formacja roślinna, na którą składa się zespół wysokich traw oraz wyrastających pojedynczo krzewów lub drzew. Sawanny występują w klimacie suchym i gorącym.

Step

Step jest to formacja roślinna, na którą się składają rośliny kseromorficzne. Roślinność stepu tworzy zwartą, wielogatunkową i dość bujną strukturę, zwykle pozbawioną drzew.