Raniuszek, raniuszek zwyczajny

Raniuszek, raniuszek zwyczajny (Aegithalos caudatus) to ptak bardzo małych rozmiarów, dużo mniejszy od wróbla, o krępej budowie ciała, przypominający kulkę z ogonkiem. Ma bardzo długi ogon. Spód białawy, boki i brzuch są różowe. Z wierzchu jest czerwony, czarny i biały. Skrzydła są czarne. Nad okiem czarna brew. U niektórych podgatunków głowa jest całkowicie biała. Samiec i samica wyglądają podobnie. Młode ptaki nie mają różowego nalotu.

Występowanie i środowisko PL

Zamieszkuje Europę i Azję. W Polsce jest to nieliczny ptak lęgowy, choć spotkać go można na terenie całego kraju, głównie na nizinach. Zasiedla lasy liściaste, mieszane, czasem parki i ogrody.

Tryb życia i zachowanie

Przebywa w małych grupach rodzinnych. Prowadzi osiadły lub koczujący tryb życia. Czasem zimą można obserwować większą liczbę raniuszków, gdy migrują do nas ptaki z północy. To bardzo ruchliwe ptaki, choć niepłochliwe. Ptaki te nocują gromadnie, przytulone w rzędzie do siebie, minimalizując w ten sposób straty ciepła.

Lot typu krótko falującego. Zwinnie porusza się pośród gałęzi gęstych drzew i krzewów.

Głos bardzo wysoki, piskliwy. Śpiewa rzadko i cicho.

Morfologia i anatomia

Jajo raniuszka ilustruje poniższy rysunek. Średnie wymiary: 14 mm × 12 m.

jajo sikory raniuszka

Pożywienie

Raniuszek żywi się owadami i pająkami, zarówno postaciami dorosłymi, jak i larwami czy jajami. Zimą zjada też nasiona. Pożywienia szuka na końcach gałązek.

Rozmnażanie

Gniazdo jest kuliste z bocznym wejściem, zbudowane z mchu, sierści, pajęczyn, kawałków kory, wyścielone piórami. Samica od marca do kwietnia składa 8-12 jaj. Wyprowadza zwykle 1 lęg, rzadziej dwa lęgi w roku. Jaja wysiaduje samica. Pisklęta w gnieździe przebywają 14-18 dni karmione przez samca i samicę.

Ochrona i zagrożenia LC

Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Raniuszki w Polsce podlegają ochronie ścisłej.

Ciekawostki

W gnieździe raniuszka można znaleźć nawet 2000 piór!

Podgatunki

Wyróżniamy następujące podgatunki:

Aegithalos c. caudatus - raniuszek (zwyczajny), (Linnaeus, 1758)
Aegithalos c. europaeus - raniuszek czarnobrewy, (Hermann, 1804)
Aegithalos c. trivirgatus - raniuszek japoński, (Temminck & Schlegel, 1848)
Aegithalos c. alpinus - raniuszek śródziemnomorski, (Hablizl, 1783)