Spis treści:

Raniuszki

Raniuszki (Aegithalidae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Rodzina ta liczy dziś 7 gatunków w 2 rodzajach. W Polsce żyje tylko jeden gatunek z tej rodziny ptaków.

Czasami do tej rodziny zalicza się jawajski gatunek o nazwie raniuszczyk (Psaltria exilis). Niegdyś raniuszka maskowego uważano za odrębny gatunek. Dziś jest to podgatunek raniuszka amerykańskiego.

To bardzo małe ptaki o krępej budowie ciała. Ubarwienie zwykle brązowawe, różowawe, jaśniejsze od spodu z białymi i czarnymi elementami. Głowa dość duża, ogon długi.

Występowanie i środowisko

Jeden gatunek zamieszkuje Europę, drugi Amerykę Północną i Środkową, pięć pozostałych gatunków żyje w Azji. Wszystkie gatunki raniuszków zamieszkują lasy.

Tryb życia i zachowanie

Ptaki te żyją w grupach liczących od 6 do 22 osobników. Ptaki te utrzymują temperaturę ciała powyżej 40°C. Ptak nocujący samotnie w nocy podczas mrozów nie jest w stanie przeżyć ze względu na zbyt dużą utratę ciepła. Dlatego ptaki te na noc zbijają się w ciasne grupki.

Rozmnażanie

Ptaki te budują zamknięte gniazda w kształcie sakwy z bocznym wejściem. Budulcem są mchy, pióra i porosty. Samice składają 6-10 jaj. Okres inkubacji trwa 13-14 dni. Pisklęta w gnieździe pozostają przez 16-17 dni.

Pożywienie

Polują przede wszystkim na owady.

Ochrona i zagrożenia

Nie są zagrożone wymarciem.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

Ptaki te utrzymują temperaturę ciała powyżej 40°C. To oznacza duże zapotrzebowanie na pokarm. W przypadku jego braku i występowania mrozów wiele ptaków ginie.

Gatunki

To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:

raniuszek, raniuszek zwyczajny (Aegithalos caudatus) PL
raniuszek czarnogardły (Aegithalos concinnus)

Inne gatunki

raniuszek malutki (Aegithalos exilis)
raniuszek czarnołbisty (Aegithalos glaucogularis)
raniuszek rdzawy (Aegithalos iouschistos)
raniuszek czarnobrody (Aegithalos leucogenys)
raniuszek białogardły (Aegithalos niveogularis)
sikorczak czubaty (Leptopoecile elegans)
sikorczak tybetański (Leptopoecile sophiae)
raniuszek amerykański (Psaltriparus minimus)

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	Okres obserwacji w Polsce raniuszka.
		◂	●									Raniuszek zakłada gniazdo.

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

- gatunek zaobserwowany w Polsce w stanie dzikim po 1950 r.

PL - wtórnie

- gatunek introdukowany w Polsce rozmyślnie lub przypadkowo, tworzący stałe populacje.

PL - obserwacje dawne

- gatunek obserwowany ostatnio w Polsce w latach 1801-1950.

PL - hodowla

- gatunek hodowlany.

Liczebność

Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).

Bardzo liczny

- 3 000 001 - 30 000 000

Liczny

- 300 001 - 3 000 000

Średnio liczny

- 30 001 - 300 000

Nieliczny

- 3001 - 30 000

Bardzo nieliczny

- 301 - 3 000

Skrajnie nieliczny

- 1 - 300

Status

Lęgowy

- gniazduje regularnie na dyżym obszarze kraju.

Lęgowy sporadycznie

- gniazduje sporadycznie w kraju lub tylko lokalnie.

Przelotny/przylatujący

- gatunek regularnie stacjonuje w kraju podczas swoich przelotów lub przylatuje na zimowiska.

Zalatujący

- gatunek pojawiający się w Polsce nieregularnie.

Zalatujący wyjątkowo

- gatunek pojawiający się wyjątkowo w kraju (poniżej 5 obserwacji).

- gatunek ujęty w Załączniku i Dyrektywie Ptasiej (2009/147/WE z 30-11-2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), wskazującej na gatunki podlegające wraz z siedliskami szczególnej ochronie.

Ciekawostki

Ptaki online na żywo

Ciekawostki

Jaki ptak znosi najwięcej jaj?

Ciekawostki

Ile jest ptaków na świecie?

Ciekawostki

Czy ptaki się kąpią?

Ciekawostki

Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?

Ciekawostki

Największe gniazda ptaków

Ciekawostki

Jak dokarmiać ptaki?

Ciekawostki

Najmniejsze ptaki na świecie

Ciekawostki

Największe ptaki na świecie

QUIZ

Ptaki Polski — quiz

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek — Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/