Saturn

Saturn © rtype - stock.adobe.com

Saturn to jest szóstą planetą w Układzie Słonecznym, licząc od Słońca, drugą co do wielkości. To gazowy olbrzym. Posiada aż 62 księżyce, z których Tytan to drugi co do wielkości księżyc w Układzie Słonecznym.

Planeta posiada charakterystyczne pierścienie. Jest ich sześć. Mają grubość około 100 m. Pierścienie Saturna są widoczne już przez dobrej jakości lornetkę.

Średnia temperatura przy powierzchni wynosi około -140°C.

Na nocnym niebie planetę Saturn można obserwować praktycznie przez całą noc i to nieuzbrojonym okiem.

Saturn jest 95 razy masywniejszy od Ziemi. Ma jednak dużo większą średnicę. Jego gęstości jest niezwykle mała (70% gęstości wody). Gdyby zanurzyć go w odpowiednio dużym oceanie, Saturn pływałby na powierzchni.

Saturn obraca się szybko wokół własnej osi. Jeden taki obrót trwa 10,656 h. Tyle trwa dzień na Saturnie. Wokół Słońca Saturn obiega swoją orbitę w 29,4 ziemskich lat. Przez szybką rotację planeta jest spłaszczona. Magnetosfera jest rozległa, ale nie tak duża jak w przypadku Jowisza.

Księżyce

Jowisz posiada aż 62 księżyce. Najbardziej znane z nich to Tytan, Japet, Rea, Dione i Tetyda.

Poniższa tabela przedstawia podstawowe parametry wybranych naturalnych satelitów Saturna, usystematyzowanych zgodnie z ich numeracją.

Oznaczenia:

• a - wielka półoś orbity,
• T - okres obiegi księżyca wokół planety,
• ε - mimośród orbity,
• n_e - nachylenie orbity do ekliptyki,
• m - jasność maksymalna obserwowana z ziemi,
• A - albedo,
• D - wymiary księżyca

Skład atmosfery

Saturn posiada atmosferę. Jest skład chemiczny jest następujący:

• wodór - 93%
• hel - <7%
• metan, amoniak, etan w śladowych ilościach.

Budowa Saturna

To planeta gazowa, w skład której wchodzi głównie wodór (93%) i hel (7%). Prawdopodobnie występuje stałe jądro. Prawdopodobnie dalej znajduje się zestalony, metaliczny wodór. Planetę spowija gęsta warstwa chmur, układająca się w pasma.

Planeta emituje więcej energii niż jej pochłania od Słońca. Powoli zapada się pod wpływem własnej grawitacji, stąd emisja promieniowania.

Ciekawe obiekty

Oto ciekawsze obiekty na planecie:

• Pierścienie Saturna - fascynujący układ wielu pierścieni, orbitujących nad równikiem Saturna. Zbudowane są z kawałków lodu, a także prawdopodobnie skał, o wielkości od drobin do wielkości auta, Skraj pierścieni zaczyna się 7 000 km od górnych warstw atmosfery planety. Szerokość pierścieni wynosi 400 000 km. To bardzo płaska struktura. Grubość wynosi od kilku centymetrów do kilometra, średnio 100 m. Pierścienie numeruje się od kolejności ich odkrycia. Ich kolejność jest następująca: D, C, B, A, F, G, E, jest jeszcze kilka mniejszych takich obiektów. Między pierścieniem A i B znajduje się Szczelina Cassiniego. Między pierścieniami A i F znajduje się Szczelina Enckego. Co ciekawe, Szczelinę Cassiniego widać już przez amatorski, dobry teleskop. Ponieważ położenie i nachylenie osi Saturna w stosunku do Ziemi zmieniają się, w różnym czasie można obserwować pierścienie pod rożnymi kątami.

Historia obserwacji i badań

Saturn jest znany ludzkości od czasów starożytnych. Starożytni Grecy nadali mu imię Kronos. Nazwę na dziś obowiązującą zmieniają Rzymianie około 150 lat p.n.e. W 1610 roku Galileusz zwraca ku planecie teleskop. Obserwuje pierścienie, ale uważa, że są to dwa księżyce. Ten błąd, wynikający z niekorzystego nachylenia pierścieni w czasie obserwacji, naprawia w 1655 Huygens. Bada pierścienie i odkrywa Tytana. W 1671 roku Cassini odkrywa przerwę w pierścieniach, nazwaną jego imieniem. W 1789 roku Herschel odkrywa kolejne księżyce i wyznacza czas obrotu planety wokół własnej osi. W 1837 roku Johann Encke odkrywa kolejną przerwę w pierścieniach (Szczelina Enckego). Kolejne lata przynoszą dobrej jakości zdjęcia Saturna, odkrycia planet, kolejnych pierścieni. Rozpoczynają się misje kosmiczne.

Misje kosmiczne

• Sonda Pioneer 11 (1973-1979) - wykonuje badania Saturna, przelatuje nad pierścieniami, bada księżyce.
• Voyager 2 (1977-1979) bada Saturna w drodze do Urana.
• Voyager 1 (1977-1980) bada planetę z odległości 4500 km i Tytana.
• Cassini / Huygens (1997-2005) - badania planety, pierścieni, księżyców, próbnik ląduje na Tytanie.

Ciekawostki

Jeden z księżyców Saturna nazywa się Pandora. Nazwa ta pojawiła się w Avatarze, klasyku kina s-f.

Pytania

Jak powstały pierścienie Saturna?

Najprawdopodobniej jest to pozostałość po dużym obiekcie, który za bardzo zbliżył się do Saturna i uległ rozpadowi pod wpływem silnego pola grawitacyjnego. Symulacje komputerowe przeczą drugiej teorii, jakoby pierścienie były pozostałością jeszcze z etapu tworzenia się planety.

Ile księżyców ma Saturn?

Saturn ma ich 62.

Inne zagadnienia z tej lekcji

© medianauka.pl, 2020-05-17, A-3797