Saturn

Charakterystyka orbity

Wielka półoś orbity: 1426,73 mln km = 9,53707 AU
Mimośród: 0,05415
Okres obiegu wokół Słońca: 29,44750 lat
Liczba księżyców: 62
Średnia prędkość na orbicie: 9,69 km/s
Nachylenie do ekliptyki: 2,484°
Długość węzła wstępującego: 113,72°

Charakterystyka planety

Rodzaj obiektu: planeta olbrzymia
Masa: 95,159 M_Z
Średnia gęstość: 687 kg/m³
Promień równikowy: 60268 km
Spłaszczenie: 0,0980
Albedo: 0,47
Czas obrotu wokół własnej osi: 10^h39^m22^s
Nachylenie równika do płaszczyzny orbity: 26°73
Przyspieszenie grawitacyjne na równiku: 8,96 m/s² = 0,914 g
Druga prędkość kosmiczna: 35,5 m/s
Doba słoneczna: 10,656 h
Średnia temperatura powierzchni: -140°C
Pierścienie: kilka

Atmosfera

Występowanie atmosfery: tak
Skład chemiczny: H₂, He, metan, amoniak.

Widomy ruch planety na niebie

Odległość od ekliptyki: niewielka
Odległość od Słońca: duża
Czas obserwacji: cała noc w opozycji
Opozycja: występuje
Największa jasność: w opozycji
Fazy: słabo widoczne

Saturn © rtype - stock.adobe.com

Saturn to jest szóstą planetą w Układzie Słonecznym, licząc od Słońca, drugą co do wielkości. To gazowy olbrzym. Posiada aż 62 księżyce, z których Tytan to drugi co do wielkości księżyc w Układzie Słonecznym.

Planeta posiada charakterystyczne pierścienie. Jest ich sześć. Mają grubość około 100 m. Pierścienie Saturna są widoczne już przez dobrej jakości lornetkę.

Średnia temperatura przy powierzchni wynosi około -140°C.

Na nocnym niebie planetę Saturn można obserwować praktycznie przez całą noc i to nieuzbrojonym okiem.

Saturn jest 95 razy masywniejszy od Ziemi. Ma jednak dużo większą średnicę. Jego gęstości jest niezwykle mała (70% gęstości wody). Gdyby zanurzyć go w odpowiednio dużym oceanie, Saturn pływałby na powierzchni.

Saturn obraca się szybko wokół własnej osi. Jeden taki obrót trwa 10,656 h. Tyle trwa dzień na Saturnie. Wokół Słońca Saturn obiega swoją orbitę w 29,4 ziemskich lat. Przez szybką rotację planeta jest spłaszczona. Magnetosfera jest rozległa, ale nie tak duża jak w przypadku Jowisza.

Księżyce

Jowisz posiada aż 62 księżyce. Najbardziej znane z nich to Tytan, Japet, Rea, Dione i Tetyda.

Poniższa tabela przedstawia podstawowe parametry wybranych naturalnych satelitów Saturna, usystematyzowanych zgodnie z ich numeracją.

Nazwa	a [tys. km]	T [dni]	ε	n_e	m mag	A	D [km]	Odkrywca
Mimas	185,52	0,94242	0,0206	1,57	12,8	0,6	418×392×382	Herschel, 1789
Enceladus	238,02	1,37022	0,0001	0,01	11,8	1,0	512×494×490	Herschel, 1789
Tetyda	294,66	1,88780	0,0001	0,17	10,2	0,9	1072×1054×1052	Cassini, 1684
Dione	377,40	2,73692	0,0002	0,00	10,4	0,7	1120	Cassini, 1684
Rea	527,04	4,51750	0,0009	0,33	9,7	0,7	1528	Cassini, 1672
Tytan	1221,9	15,94542	0,0288	1,63	8,3	0,21	5150	Huygens, 1655
Hiperion	1464,1	21,27661	0,0175	0,57	14,4	0,3	410×260×220	Bond, 1948
Japet	3560,8	79,33018	0,0284	7,57	11,0	0,2	1460	Cassini, 1671
Febe	12952	550,48	0,1644	175,3	16,4	0,08	230×220×210	Pickering, 1898
Janus	151,47	0,69459	0,0073	9,14	14,4	0,6	1942×190×154	Dollfus, 1966

Oznaczenia:

a - wielka półoś orbity,
T - okres obiegi księżyca wokół planety,
ε - mimośród orbity,
n_e - nachylenie orbity do ekliptyki,
m - jasność maksymalna obserwowana z ziemi,
A - albedo,
D - wymiary księżyca

Skład atmosfery

Saturn posiada atmosferę. Jest skład chemiczny jest następujący:

wodór - 93%
hel - <7%
metan, amoniak, etan w śladowych ilościach.

Budowa Saturna

To planeta gazowa, w skład której wchodzi głównie wodór (93%) i hel (7%). Prawdopodobnie występuje stałe jądro. Prawdopodobnie dalej znajduje się zestalony, metaliczny wodór. Planetę spowija gęsta warstwa chmur, układająca się w pasma.

Planeta emituje więcej energii niż jej pochłania od Słońca. Powoli zapada się pod wpływem własnej grawitacji, stąd emisja promieniowania.

Ciekawe obiekty

Oto ciekawsze obiekty na planecie:

Pierścienie Saturna - fascynujący układ wielu pierścieni, orbitujących nad równikiem Saturna. Zbudowane są z kawałków lodu, a także prawdopodobnie skał, o wielkości od drobin do wielkości auta, Skraj pierścieni zaczyna się 7 000 km od górnych warstw atmosfery planety. Szerokość pierścieni wynosi 400 000 km. To bardzo płaska struktura. Grubość wynosi od kilku centymetrów do kilometra, średnio 100 m. Pierścienie numeruje się od kolejności ich odkrycia. Ich kolejność jest następująca: D, C, B, A, F, G, E, jest jeszcze kilka mniejszych takich obiektów. Między pierścieniem A i B znajduje się Szczelina Cassiniego. Między pierścieniami A i F znajduje się Szczelina Enckego. Co ciekawe, Szczelinę Cassiniego widać już przez amatorski, dobry teleskop. Ponieważ położenie i nachylenie osi Saturna w stosunku do Ziemi zmieniają się, w różnym czasie można obserwować pierścienie pod rożnymi kątami.

Historia obserwacji i badań

Saturn jest znany ludzkości od czasów starożytnych. Starożytni Grecy nadali mu imię Kronos. Nazwę na dziś obowiązującą zmieniają Rzymianie około 150 lat p.n.e. W 1610 roku Galileusz zwraca ku planecie teleskop. Obserwuje pierścienie, ale uważa, że są to dwa księżyce. Ten błąd, wynikający z niekorzystego nachylenia pierścieni w czasie obserwacji, naprawia w 1655 Huygens. Bada pierścienie i odkrywa Tytana. W 1671 roku Cassini odkrywa przerwę w pierścieniach, nazwaną jego imieniem. W 1789 roku Herschel odkrywa kolejne księżyce i wyznacza czas obrotu planety wokół własnej osi. W 1837 roku Johann Encke odkrywa kolejną przerwę w pierścieniach (Szczelina Enckego). Kolejne lata przynoszą dobrej jakości zdjęcia Saturna, odkrycia planet, kolejnych pierścieni. Rozpoczynają się misje kosmiczne.

Misje kosmiczne

Sonda Pioneer 11 (1973-1979) - wykonuje badania Saturna, przelatuje nad pierścieniami, bada księżyce.
Voyager 2 (1977-1979) bada Saturna w drodze do Urana.
Voyager 1 (1977-1980) bada planetę z odległości 4500 km i Tytana.
Cassini / Huygens (1997-2005) - badania planety, pierścieni, księżyców, próbnik ląduje na Tytanie.

Ciekawostki

Jeden z księżyców Saturna nazywa się Pandora. Nazwa ta pojawiła się w Avatarze, klasyku kina s-f.

Pytania

Jak powstały pierścienie Saturna?

Najprawdopodobniej jest to pozostałość po dużym obiekcie, który za bardzo zbliżył się do Saturna i uległ rozpadowi pod wpływem silnego pola grawitacyjnego. Symulacje komputerowe przeczą drugiej teorii, jakoby pierścienie były pozostałością jeszcze z etapu tworzenia się planety.

Ile księżyców ma Saturn?

Saturn ma ich 62.