Spis treści:

Sikory

Sikorowate, sikory (Paridae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Rodzina ta liczy dziś 58 gatunków. W Polsce żyje 7 gatunków z tej rodziny ptaków. Wszystkie są lęgowe.

To małe i ruchliwe ptaki. Zazwyczaj ich długość waha się od 11,5 do 14 cm. Mają krótki dziób, krótkie nogi i skrzydła, zaokrąglone. Upierzenie zazwyczaj brązowe, szare, białe i czarne, czasem żółte lub niebieskie. Dymorfizm płciowy mało wyraźny. Samice mają bardziej matowe upierzenie.

Występowanie i środowisko

Zamieszkują Eurazję, Amerykę i Afrykę. Preferują zazwyczaj środowiska leśne.

Tryb życia i zachowanie

Są dość towarzyskie i hałaśliwe. Są też inteligentne i łatwo uczą się od siebie.

Rozmnażanie

Gniazdują w dziuplach. Część gatunków sama drąży dziuple. Wyprowadzają 1-2 lęgi w roku. Jaja wysiaduje tylko samica przez 12-14 dni. Liczba jaj: 4-12. Potomstwem opiekują się oboje rodzice. Młode pozostają w gnieździe przez 17-20 dni. Chętnie gniazdują w budkach lęgowych.

Pożywienie

Podstawą ich pokarmu są owady i nasiona oraz jagody. Część gatunków magazynuje jedzenie.

Ochrona i zagrożenia

Jeden gatunek został uznany za narażony na wyginięcie.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Ciekawostki

Sikory mogą stanowić bardzo istotną rolę w zabijaniu owadzich szkodników. Uważa się, że ptaki mogą pisklętom przynieść do gniazda nawet 10 000 owadów.

W 1929 roku sikory w miejscowości Southampton w Anglii nauczyły się zdejmować kapsle z butelek od mleka i spijać śmietanę. Niedługo potem tę umiejętność nabyły wszystkie sikory w Anglii.

Gatunki

To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:

bogatka (zwyczajna) (Parus major) PL
czarnogłówka (Poecile montanus) PL
czubatka (europejska) (Lophophanes cristatus) PL
modraszka (zwyczajna) (Cyanistes caeruleus) PL
sikora lazurowa (Cyanistes cyanus) PL
sikora uboga (Poecile palustris) PL
sosnówka (Periparus ater) PL
sikora brunatna (Poecile rufescens)
sikora cuglowa (Baeolophus wollweberi)
sikora czarnoczelna (Machlolophus xanthogenys)
sikora dwubarwna (Baeolophus bicolor)
sikora górska (Poecile gambeli)
sikora jasnoskrzydła (Poecile atricapillus)
sikora kanadyjska (Poecile hudsonicus)
sikora karolińska (Poecile carolinensis)
sikora północna (Poecile cinctus)
sikora rdzawa (Sittiparus varius)
sikora sułtańska (Melanochlora sultanea)
sikora szara (Melaniparus cinerascens)
sikora zielonogrzbieta (Parus monticolus)
sikora żałobna (Poecile lugubris)
sikora żółtogardła (Machlolophus holsti)

Inne gatunki

sikora teksaska (Baeolophus atricristatus)
sikora kalifornijska (Baeolophus inornatus)
sikora mysia (Baeolophus ridgwayi)
ognik (Cephalopyrus flammiceps)
modraszka kanaryjska (Cyanistes teneriffae)
czubatka szaropióra (Lophophanes dichrous)
sikora białokarkowa (Machlolophus nuchalis)
sikora żółtolica (Machlolophus spilonotus)
sikora akacjowa (Melaniparus afer)
sikora białobrzucha (Melaniparus albiventris)
sikora namibijska (Melaniparus carpi)
sikora smużkowa (Melaniparus fasciiventer)
sikora rdzawoszyja (Melaniparus fringillinus)
sikora ciemna (Melaniparus funereus)
sikora krawatowa (Melaniparus griseiventris)
sikora żółtooka (Melaniparus guineensis)
sikora białoskrzydła (Melaniparus leucomelas)
sikora jasnogrzbieta (Melaniparus leuconotus)
sikora czarna (Melaniparus niger)
sikora rdzawobrzucha (Melaniparus rufiventris)
sikora sawannowa (Melaniparus thruppi)
sikora kapturowa (Pardaliparus amabilis)
sikora plamista (Pardaliparus elegans)
sikora żółtobrzucha (Pardaliparus venustulus)
bogatka orientalna (Parus cinereus)
sikora czarnoczuba (Periparus rubidiventris)
sikora czarnopierśna (Periparus rufonuchalis)
sikora cynamonowa (Poecile davidi)
sikora czarnobroda (Poecile hypermelaenus)
sikora perska (Poecile hyrcanus)
sikora meksykańska (Poecile sclateri)
sikora białobrewa (Poecile superciliosus)
sikora syczuańska (Poecile weigoldicus)
pseudosójeczka (Pseudopodoces humilis)
sikora białoczelna (Sittiparus semilarvatus)
sikora oliwkowa (Sylviparus modestus)

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

Opis

●

Trwa pierwszy okres lęgowy bogatki.

●

Trwa drugi okres lęgowy bogatki.

●

Okres lęgowy czarnogłówki.

●

Okres występowania w Polsce czubatki.

◂

▸

Czubatka przystępuje do lęgów.

◂

●

Trwa okres lęgowy sikorki modrej.

●

Okres występowania sikory ubogiej w Polsce.

●

Okres występowania sosnówki w Polsce.

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

- gatunek zaobserwowany w Polsce w stanie dzikim po 1950 r.

PL - wtórnie

- gatunek introdukowany w Polsce rozmyślnie lub przypadkowo, tworzący stałe populacje.

PL - obserwacje dawne

- gatunek obserwowany ostatnio w Polsce w latach 1801-1950.

PL - hodowla

- gatunek hodowlany.

Liczebność

Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).

Bardzo liczny

- 3 000 001 - 30 000 000

Liczny

- 300 001 - 3 000 000

Średnio liczny

- 30 001 - 300 000

Nieliczny

- 3001 - 30 000

Bardzo nieliczny

- 301 - 3 000

Skrajnie nieliczny

- 1 - 300

Status

Lęgowy

- gniazduje regularnie na dyżym obszarze kraju.

Lęgowy sporadycznie

- gniazduje sporadycznie w kraju lub tylko lokalnie.

Przelotny/przylatujący

- gatunek regularnie stacjonuje w kraju podczas swoich przelotów lub przylatuje na zimowiska.

Zalatujący

- gatunek pojawiający się w Polsce nieregularnie.

Zalatujący wyjątkowo

- gatunek pojawiający się wyjątkowo w kraju (poniżej 5 obserwacji).

- gatunek ujęty w Załączniku i Dyrektywie Ptasiej (2009/147/WE z 30-11-2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), wskazującej na gatunki podlegające wraz z siedliskami szczególnej ochronie.

Galeria zdjęć

W galerii publikujemy dodatkowe zdjęcia i grafiki.

Opis: Bogatka w towarzystwie prawdopodobnie sikory ubogiej (lub czarnogłówki) u wodopoju.

Ciekawostki

Ptaki online na żywo

Ciekawostki

Jaki ptak znosi najwięcej jaj?

Ciekawostki

Ile jest ptaków na świecie?

Ciekawostki

Czy ptaki się kąpią?

Ciekawostki

Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?

Ciekawostki

Największe gniazda ptaków

Ciekawostki

Jak dokarmiać ptaki?

Ciekawostki

Najmniejsze ptaki na świecie

Ciekawostki

Największe ptaki na świecie

QUIZ

Ptaki Polski — quiz

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek — Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/