Skąd się biorą bąbelki w napojach?

Po otwarciu szampana, piwa lub innego napoju gazowanego pojawiają się bąbelki, które czasem tworzą całe sznury. Skąd się biorą te pęcherzyki?

W każdym napoju gazowanym znajduje się rozpuszczony dwutlenek węgla. W zamkniętym naczyniu (butelce) panuje wyższe ciśnienie niż atmosferyczne i to podwyższone ciśnienie utrzymuje rozpuszczony w cieczy dwutlenek węgla. W butelce szampana ciśnienie to może być nawet sześć razy wyższe niż ciśnienie panujące na zewnątrz naczynia. Dlatego korek od szampana może wystrzelić z prędkością nawet 50 km/h. To wystarczy, żeby uszkodzić oko.

Otwarcie butelki powoduje obniżenie ciśnienia powietrza poza cieczą, które nie jest w stanie już utrzymać rozpuszczonego dwutlenku węgla w cieczy.

Powszechnie się uważa, że cały proces rozpoczyna się od powstania na nierównościach, drobnych zabrudzeniach naczynia, w którym znajduje się nasycony dwutlenkiem węgla płyn. Są to tak zwane zarodki. Pęcherzyk gazu nabiera go coraz więcej i, gdy osiągnie krytyczny rozmiar, siła wyporu unosi go w górę.

Proces ten jest lepiej widoczny, gdy kieliszek lub szklankę wytrzemy ręcznikiem papierowym, lub z materiału. Wówczas na ściankach naczynia pozostają mikroskopijne włókna z celulozy, które są w środku puste (zawierają powietrze). Te puste przestrzenie inicjują tworzenie się bąbelków gazu. Jeśli naczynie zostanie umyte w zmywarce z użyciem detergentu i wysuszone powietrzem, efekt bąbelków już nie będzie taki wyraźny.

Takim zarodkiem dla tworzenia się pęcherzyków gazu są także same turbulencje cieczy, które towarzyszą otwarciu puszki lub butelki, a także przy nalewaniu cieczy do naczynia.

Wrzucenie lodu lub cytryny do gazowanego napoju również pomaga bąbelkom. Lód i cytryna zawierają całkiem sporo uwięzionego powietrza, a więc zarodków niezbędnych do unoszenia w formie pęcherzyków gazu z cieczy. Czasem bąbelków na cytrynie jest tak dużo, że unoszą ją ku powierzchni. Gdy tu gazu uwolni się, cytryna opada na dno i cały proces się powtarza.

Prędkość unoszenia się pęcherzyków gazu zależy od tego, z jakim napojem mamy do czynienia. W niektórych napojach podczas ruchu bąbli w górę przywierają do nich różne cząsteczki, które są zawarte w cieczy, powodując zwiększenie oporu ruchu pęcherzyka, a przez to zmniejszenie jego prędkości.

To dlatego bąbelki w szampanie poruszają się szybko, a w piwie wolno.

Ostatnio opublikowane w Pytajniku

Czy liczb całkowitych jest więcej od liczb naturalnych?

Zdrowy rozsądek podpowiada nam, że liczb całkowitych jest około dwa razy więcej niż liczb naturalnych. Jest jednak zupełnie inaczej.

Czy istnieją jadowite ssaki?

Każdy wie o jadowitych wężach, skorpionach, pająkach, żabach, rybach, owadach. A co z ssakami? Czy ssaki bywają jadowite i czy ich jad jest niebezpieczny dla człowieka?

Czy ptaki się kąpią?

Zimą często dokarmiamy nasze ptaki. Czy jednak równie dobrze pamiętamy o nich latem? Wówczas również można im pomóc przetrwać trudne okresy suszy i wysokich temperatur.

Zobacz więcej

Przeglądaj wszystkie artykuły dotyczące ciekawostek ze świata nauki.

Zobacz też

Mechanika płynów

Mechanika płynów obejmuje kilka dziedzin fizyki. Są to: hydrostatyka, aerostatyka, hydrodynamika.

Ogólne własności płynów

To, czym jest gaz, ciecz i ciało stałe będziemy omawiać w dziale o własności materii. Teraz wystarczy nam przyjęcie do rozważań pewnych cech cieczy i gazów, które odróżniają je od ciał stałych.

Ciśnienie

Ciśnienie p jest to iloraz wartości siły nacisku F i pola powierzchni S, na którą działa ta siła.