Stewia
© Gilles Paire – stock.adobe.com
Stewia (Stevia rebaudiana) to gatunek rośliny z rodziny astrowatych. To niski, wieloletni krzew. W Polsce to roślina jednoroczna. Jest bardzo słodka (nie ma innej rośliny o bardziej słodkich liściach) i jest stosowana jako zamiennik cukru. Jest przy tym pozbawiona prawie zupełnie wartości kalorycznej.
Występowanie i środowisko PL - tylko ogrody
Roślina ta występuje w Ameryce Środkowej i Ameryce Południowej. To endemit Paragwaju, dziś rzadko spotykany w naturze.
Morfologia i anatomia
Osiąga wysokość 50-120 cm.
Łodyga jest wzniesiona, rozgałęziona.
Liście są lancetowate lub jajowate, siedzące, brzegiem ząbkowane. Ulistnienie naprzeciwległe.
Kwiaty są białe lub jasnoróżowe, z pięcioma płatkami.
Ochrona i zagrożenia
Brak danych.
Ciekawostki
Popularna nazwa stewii to miodowe liście albo słodkie liście z Paragwaju.
Na początku XX wieku pojawił się pomysł wykorzystania stewii jako zamiennik dla cukru dla osób chorych na cukrzycę, co spotkało się z ogromnym sprzeciwem producentów cukru. W Stanach Zjednoczonych była zakazana. Dopiero od 2008 roku zaczęto ją stosować.
Za słodki smak stewii odpowiada stewiozyda i rebaudiozyda. Są one 250-300 razy bardziej słodkie niż cukier dostępny powszechnie w sprzedaży. Liście są 50 razy bardziej słodkie.
Biologia i ekologia
- Kolor kwiatów:
- Grupa roślin: roślina zielna jednoroczna, krzew.
- Stanowisko: nasłonecznione, półcień.
- Użytek: zioła, roślina lecznicza.
- Status popularności rośliny: gatunek powszechnie znany, roślina bardzo popularna, znajduje się pośród 100 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
- Jadalność: Gatunek jadalny.
Uprawa
| Czynności i właściwości | Opis |
|---|---|
| Właściwości gleby | Gleba żyzna i przepuszczalna. |
| Trudność uprawy | Uprawa i pielęgnacja łatwa. |
| Podlewanie | Umiarkowane. |
| Mrozoodporność | Roślina ta nie jest odporna na mróz. Ginie w temperaturze poniżej zera stopni. |
| Stanowisko | Słoneczne lub półcieniste. |
| Wysiew do gruntu | Możliwy. |
| Uprawa doniczkowa | Tak. |
| Rozmnażanie | Głownie z sadzonek. Możliwy wysiew nasion. |
| Dodatkowe informacje | Stewia to naturalna słodycz w doniczce. Może być uprawiana także w szklarniach. Wymaga ciepłego klimatu. |
Zbiory i zastosowanie w zielarstwie
| Zastosowanie | Opis |
|---|---|
| Zastosowanie ogólne | Roślina przyprawowa i lecznicza. |
| Zastosowanie terapeutyczne |
|
| Sposób działania, właściwości lecznicze | Liście stewii są 50 razy słodsze od cukru, a ekstrakt nawet 300 razy. Nie ma przy tym wartości kalorycznej. Jest więc dobrą alternatywą dla cukru w chorobach układu krążenia i przy cukrzycy. |
| Przyjmowana postać |
|
| Przeciwwskazania | Stewia jest bezpieczna dla zdrowia. |
| Surowiec | Liście. |
Pokrewne gatunki roślin
- słonecznik bulwiasty, topinambur (Helianthus tuberosus)
- ostropest plamisty (Silybum marianum)
- mniszek pospolity, mniszek lekarski (Taraxacum officinale)
- chryzantema, chryzantema wielkokwiatowa (Chrysanthemum grandiflorum)
- wrotycz zwyczajny, wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare)
- krwawnik pospolity (Achillea millefolium)
- wężymord hiszpański, czarny korzeń, skorzonera (Scorzonera hispanica)
- karczoch hiszpański, kard (Cynara cardunculus)
- rudbekia owłosiona (Rudbeckia hirta)
- bylica pospolita (Artemisia vulgaris)
- chaber bławatek (Centaurea cyanus)
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015
- Rebecca L. Johnson, Steven Foster, Tieraona Low Dog, David Kiefer – Przewodnik po ziołach leczniczych, ISBN 978-83-274-8955-5, wydawnictwo Olesiejuk 2019
© medianauka.pl, 2020-06-07, GAT-636078