Świerk serbski

Pokrój drzewa. Okaz z Arboretum w Wojsławicach. © Krzysztof Trawiński - medianauka.pl

Świerk serbski (Picea omorika) to szybko rosnące drzewo iglaste o kolumnowym pokroju o łukowato wygiętych gałęziach ku górze. Drzewo to występuje w około 30 odmianach (w Polsce uprawia się około 15). Oto wybrane z nich:

'Aurea' - odmiana szybko rosnąca o stożkowatym pokroju, wysoka, u młodych osobników igły są żółtawe.
'Pendula Bruns' ('Bruns') - odmiana o dość przypadkowym wzroście pędu głównego, a pędy boczne są silnie przylegające do niego, przez co roślina naturalnie tworzy żywą, abstrakcyjną rzeźbę.
'Karel' - odmiana karłowa, krzewiasta o kulistym pokroju.
'Nana' - odmiana karłowa, o pokroju szerokostożkowym, o dwubarwnych igłach (nasza galeria).
'Pendula' - odmiana drzewiasta o wąskim pokroju (tylko 1,5 m szerokości), dorasta do 10 m.
'Pimoko' - odmiana krzewiasta o kulistym pokroju (tylko 50 cm wysokości).

Występowanie i środowisko PL - tylko ogrody

Pochodzenie tego drzewa określa się z gór Bośni i Hercegowiny. To endemit. Drzewo to nie ma specjalnych wymagań glebowych. Dobrze znosi suszę, zanieczyszczenie powietrza i mróz.

Tryb życia i zachowanie

Przyrost roczny to nawet 30 cm. Jest światłolubny.

Morfologia i anatomia

Osiąga wysokość 25 m.

Igły są spłaszczone, krótkie (do 2 cm), ciemnozielone, niekłujące, ułożone promieniście na pędzie, czasem nastroszone. Od spodu widoczne dwa białe paski.

Szyszki są jajowatego kształtu, granatowofioletowe, później purpurowo-brązowe. Mają do 5 cm długości i rosną głównie na wierzchołku drzewa.

Ochrona i zagrożenia EN

Gatunek ten jest zagrożony wyginięciem - przypisuje się mu bardzo wysokie ryzyko wymarcia w stanie dzikim w niedalekiej przyszłości. Ma status EN w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych.

Synonimy

W literaturze można spotkać następujące synonimy dla określenia nazwy tego gatunku:

Pinus omorika Pančić

Zbiory i zastosowanie

Drzewo to jest stosowane jako roślina ozdobna do nasadzeń w parkach, ogrodach. Stosowany na żywopłoty

Biologia i ekologia

Kolor kwiatów:
Grupa roślin: drzewo.
Stanowisko: nasłonecznione.
Środowsko: górskie, leśne.
Użytek: rośliny ogrodowe.
Strefy mrozoodporności: 4-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: megafanerofit.
Kategoria przybysza: roślina uprawiana.
Diploidalna liczba chromosomów: 2n=24.
Status popularności rośliny: gatunek powszechnie znany, roślina bardzo popularna, znajduje się pośród 100 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.

Pokrewne gatunki roślin

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
Owen Johnson, David More – Drzewa - Przewodnik Collinsa, ISBN 978-83-7073-643-9, Multico Oficyna Wydawnicza 2014
Lucjan Kurowski – Drzewa i krzewy iglaste, ISBN 978-83-7763-284-0, Multico Oficyna Wydawnicza 2014
Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich – Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003