Świstak alpejski
Świstak alpejski (Marmota marmota), dawniej po prostu świstak, to duży gryzoń z rodziny wiewiórkowatych. Ciało pokryte gęstym futrem w kolorze z wierzchu szarożółtawym, spód jaśniejszy, ogon i wierzch głowy prawie czarne. Objęty jest ochroną gatunkową. Świstaki tatrzańskie są mniejsze od świstaków alpejskich.
Występowanie i środowisko PL
Świstak zasiedla Alpy, Tatry. Żyje wysoko w górach na halach. W Tatrach świstaki można spotkać w okolicy Morskiego Oka, Doliny Pięciu Stawów, Hali Gąsienicowej. Zamieszkuje trudno dla człowieka dostępne miejsca. Zamieszkuje zbocza gór na wysokości 1500-3000 m n.p.m.
Tryb życia i zachowanie
Żyje w koloniach po kilkanaście osobników. Świstaki tworzą podziemne tunele, stanowiące zimowe schronienie. Długość tych tuneli może sięgać kilkudziesięciu metrów. Cała kolonia pod ziemią gromadzi się w wyściełanej sianem dużej komorze. Świstaki zapadają w sen zimowy. Trwa on od października do kwietnia. Podczas gdy część osobników żeruje, kilka obserwuje teren. Zaniepokojony świstak wydaje głośny gwizd, ostrzegający pozostałe osobniki kolonii.
Wiosną, gdy budzą się ze snu zimowego, świstaki odbywają dalekie wędrówki w poszukiwaniu pokarmu.
Są to zwierzęta aktywne w dzień, zwłaszcza w porach najcieplejszych.
Morfologia i anatomia
Podczas snu zimowego przemiana materii ulega znacznemu zahamowaniu. Temperatura ciała spada do 8 °C. Kończyny świstaka są krótkie i dobrze umięśnione. Ogon stanowi 1/4 długości ciała. Kończyny przednie mają po 4 palce, tylne mają po 5 palców. Pysk na końcu oraz stopy nie są owłosione.
Długość ciała wynosi od 50 cm do 60 cm, w tym długość ogona: 16 cm. Ciężar ciała wynosi od 5 kg do 7 kg.
Pożywienie
Co je świstak? Podstawą jego diety jest trawa i zioła, bulwy oraz kłącza.
Rozmnażanie
Okres godowy rozpoczyna się w kwietniu. Ciąża trwa 33-35 dni. Samica rodzi zwykle 3-8 młodych. Młode dojrzewają płciowo po 3-4 latach.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. Gatunek ten nie jest zagrożony wyginięciem. Ma kategorię LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. W Polsce gatunek ten jest objęty całkowitą ochroną.
Ciekawostki
Górale polowali na świstaki ze względu na sadło, stosowane niegdyś w medycynie ludowej.
Głos świstaka to gwizdanie i świstanie - stąd jego nazwa.
Podgatunki
Wyróżniamy następujące podgatunki:
- Marmota m. marmota - świstak alpejski, (Linnaeus, 1758)
- Marmota m. latirostris - świstak tatrzański, Kratochvil, 1961
Pytania
Kiedy jest Dzień Świstaka i co to znaczy?
Dzień Świstaka to święto obchodzone każdego roku w dniu 2 lutego w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, którego bohaterem jest świstak amerykański (świszcz). Jeżeli w tym dniu zwierzę zobaczy swój cień i nie wraca (jeśli poranek jest słoneczny) podczas wabienia go z norki, zwiastuje to jeszcze sześć tygodni zimy. Jeżeli jest pochmurno lub mgliście, to oznacza, że wiosna jest już blisko. Przepowiednia ta sprawdza się w około 50% przypadków. W praktyce oznacza to zupełny przypadek. "Dzień Świstaka" to także dość znany film amerykański (komedia), w którym wyżej opisane święto - ten sam dzień - przytrafia się głównemu bohaterowi wielokrotnie. W języku potocznym przyjęło się więc okreslać tym mianem powtarzający się, nudnawy dzień.
Czy świstak zapada w sen zimowy?
Tak. Sen zimowy trwa aż pół roku!
Kalendarz przyrody
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | ● | ▸ | ● | ● | ● | Trwa sen zimowy świstaka | |||||
| ▸ | Trwają gody świstaków | |||||||||||
| ● | Na świat przychodzą młode świstaki. | |||||||||||
| ◂ | ● | ● | ● | ● | ● | Trwa okres aktywności życiowej świstaka |
Pokrewne gatunki ssaków
- świstak stepowy, bobak (Marmota bobak)
- świstak siwy (Marmota caligata)
- świstak syberyjski (Marmota sibirica)
- świstak wyspowy (Marmota vancouverensis)
- świstak żółtobrzuchy (Marmota flaviventris)
Powiązane quizy
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
- Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
- Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963
- Włodzimierz Serafiński, Ewa Wielgus-Serafińska – Ssaki zwierzęta świata, ISBN 83-01-05877-3, PWN 1988
- Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
© medianauka.pl, 2012-12-30, GAT-222
Data aktualizacji artykułu: 2022-04-21