Szafran, krokus

Szafran, krokus (Crocus) to rodzaj jednoliściennych roślin z rodziny kosaćcowatych, do którego zaliczamy około 80 gatunków, z czego w Polsce dziko występuje tylko jeden z nich. Wiele gatunków to rośliny ozdobne. Dodatkowo znanych jest wiele mieszańców i form ogrodowych. W tym rodzaju są też gatunki barwierskie, a także uprawiane na przyprawy.

To wieloletnie rośliny.

Występowanie

Krokusy w naturze występują w Europie, Afryce (szczególnie w obszarze śródziemnomorskim) i Azji.

Tryb życia

Liście rozwijają się wraz z kwiatami albo po ich rozkwicie.

Morfologia

Pęd jest silnie zgrubiały, tworzy tak zwane bulwocebule, bulwy pędowe w łuskowatej okrywie. Z bulwy wyrasta głąbik z kwiatem w szczycie.

Liście otaczające pęd są łuskowate. Liście właściwe są odziomkowe, równowąskie, zaostrzone, spłaszczone z jasną pręgą

Kwiaty są zwykle pojedyncze (nie tylko) z długą rurką i dzwonkowatym okwiatem.

Owoc to wielonasienna torebka.

Nasiona mają osnówkę.

Ciekawostki

Szafran jest podobny do ziemowita.

Szafrany są bardzo odporne na mróz i rosną dobrze w miejscach chłodnych.

Krokusy w Tatrach to wielka atrakcja turystyczna. Największe i najbardziej efektowne skupiska krokusów można zobaczyć na Polanie Chochołowskiej (szacuje się, że rośnie tu nawet kilkanaście milionów kwiatów). Poza tym szafrany można spotkać na Polanie Huciska w Dolinie Chochołowskiej, Polanie Smytniej, na Kalatówkach (skąd pochodzi załączone zdjęcie) i innych miejscach.

Gatunki

Wykaz gatunków, które zostały opisane w naszym serwisie:

Inne gatunki

Crocus aerius
szafran białokwiatowy, krokus białokwiatowy (Crocus albiflorus)
szafran ankarski, krokus ankarski (Crocus ancyrensis)
szafran wąskolistny, krokus wąskolistny (Crocus angustifolius)
szafran dwukwiatowy, krokus dwukwiatowy (Crocus biflorus)
Crocus boissieri
Crocus boryi
Crocus cartwrightianus
Crocus corsicus
Crocus cvijicii
Crocus cyprius
Crocus dalmaticus
krokus etruski, szafran etruski (Crocus etruscus)
Crocus hadriaticus
Crocus hartmannianus
Crocus hyemalis
Crocus ilvensis
Crocus imperati
Crocus jablanicensis
Crocus ligusticus
Crocus longiflorus
krokus maleńki (Crocus minimus)
Crocus nevadensis
krokus (szafran) nagokwiatowy (Crocus nudiflorus)
Crocus ochroleucus
Crocus pelistericus
krokus (szafran) nadobny (Crocus pulchellus)
szafran uprawny (Crocus sativus)
Crocus scardicus
krokus (szafran) spiski (Crocus scepusiensis)
krokus (szafran) Siebera (Crocus sieberi)
Crocus suaveolens
Crocus thomasii
Crocus tommasinianus
Crocus veneris

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
		●	●									Kwitną krokusy na górskich łąkach.
	●	●	●									Kwitnie szafran (krokus) złocisty.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN - Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Lucjan Rutkowski - Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
Pod redakcją Alicji i Jerzego Szweykowskich - Słownik botaniczny, ISBN 83-214-1305-6, Wiedza Powszechna 2003
Praca zbiorowa - Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
Beata Grabowska, Tomasz Kubala - Encyklopedia bylin t. I i II, ISBN 978-83-7506-845-0, Zysk i S-ka 2011