Szalej jadowity, cykuta
© Juulijs – stock.adobe.com
Szalej jadowity, cykuta (Cicuta virosa) to silnie trująca roślina wieloletnia z rodziny baldaszkowatych.
Występowanie i środowisko PL
U nas występuje na nizinach i w górach, zwykle w płytkich wodach stojących, na brzegach rzek, starorzeczy. Zasiedla także płytkie jeziora, torfowiska.
Tryb życia i zachowanie
Kwitnie w okresie od czerwca do sierpnia.
Morfologia i anatomia
Osiąga wysokość 150 cm.
Łodyga jest gruba, dęta, zwykle wzniesiona, rozgałęziona u góry.
Liście są dość duże, dolne długoogonkowe, 2-3 krotnie pierzaste, brzeg piłkowany lub ząbkowany, górne liście krótkoogonkowe.
Kwiaty są zebrane w baldachy o półkolistym pokroju, baldachy złożone są z 10-25 promieni z nagimi szypułkami. Kwiaty mają po 5 płatków, są białe i małe (1 mm). Kwiaty mają po 5 pręcików i jeden dwuszyjkowy słupek.
Owoc to rozłupnia.
Kłącze jest bulwiaste z charakterystycznymi przegrodami wewnątrz (komory powietrzne).
Ochrona i zagrożenia
Brak danych.
Ciekawostki
To roślina silnie trująca. Tradycja głosi, że cykutą został otruty Sokrates. Roślina ta występuje także w powieściach Agathy Christie.
Biologia i ekologia
- Kolor kwiatów:
- Grupa roślin: bylina.
- Stanowisko: nasłonecznione, półcień.
- Środowsko: wodne i bagniste.
- Strefy mrozoodporności: 4+. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
- Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: hemikryptofit.
- Częstośc występowania gatunku: częsty w wielu rejonach.
- Dynamika rozprzestrzeniania się gatunku: gatunek ustepujący (traci stanowiska).
- Diploidalna liczba chromosomów: 2n=22, (44).
- Status popularności rośliny: gatunek powszechnie znany, roślina bardzo popularna, znajduje się pośród 100 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
- Jadalność: Gatunek trujący.
Kalendarz przyrody
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | ● | Kwitnie cykuta. |
Pokrewne gatunki roślin
- koper włoski, fenkuł włoski (Foeniculum vulgare)
- selery zwyczajne, seler (Apium graveolens)
- biedrzeniec anyż, anyż (Pimpinella anisum)
- wąkrotka azjatycka (Centella asiatica)
- dzięgiel litwor, arcydzięgiel (Angelica archangelica)
- mikołajek nadmorski (Eryngium maritimum)
- podagrycznik pospolity, śnitka (Aegopodium podagraria)
- barszcz zwyczajny (Heracleum sphondylium)
- szczwół plamisty (Conium maculatum)
- kminek zwyczajny, karolek (Carum carvi)
- kolendra siewna (Coriandrum sativum)
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Beata Grabowska, Tomasz Kubala – Encyklopedia bylin t. I i II, ISBN 978-83-7506-845-0, Zysk i S-ka 2011
- Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
© medianauka.pl, 2018-08-08, GAT-5653
Data aktualizacji artykułu: 2024-10-10