Szczur śniady
© Matthias Krüttgen – stock.adobe.com
Szczur śniady (Rattus rattus) to gryzoń z rodziny myszowatych o zmiennym ubarwieniu. Wierzch czarny, spód jasny, warstwy te wyraźnie oddzielone. W odróżnieniu od szczura wędrownego jest nieco mniejszy, ma dłuższy ogon, większe uszy i bardziej wydłużony pysk. Jest tępionym szkodnikiem.
Występowanie i środowisko PL
Występuje na całym świecie, w Polsce głównie na zachodzie kraju, wzdłuż Odry. W Europie najczęściej go można spotkać w portach i na statkach. Preferuje tereny o ciepłym klimacie. Nie spotkamy go więc na północy kontynentów ani na dalekim południu. To gatunek synantropijny. Zamieszkuje prawie wyłącznie ludzkie osiedla, zazwyczaj na górnych kondygnacjach budynków. Upodobał sobie statki, porty morskie i rzeczne.
W Polsce i w całej Europie jest to obecnie gatunek zanikający.
Tryb życia i zachowanie
Szczur dobrze się wspina, świetnie skacze, niechętnie pływa. Jest aktywny nocą. Żyje w koloniach. Lubi ciepłe miejsca. W środowisku naturalnym szczur żyje krótko, bo zaledwie rok. W hodowli dożywa czterech lat.
Morfologia i anatomia
Szczur śniady osiąga rozmiary ciała 34-49 cm, z czego na ogon przypada 18-25 cm. Waga szczura wynosi zwykle od 170 do 200 g, chociaż zdarzają się osobniki o ciężarze 300 g.
Pożywienie
Jest wszystkożerny, choć podstawę jego diety stanowi pokarm roślinny.
Rozmnażanie
Ciąża trwa 26 dni. Samica rocznie może mieć od 2 do 6 miotów, z każdego może mieć do 6 młodych, które dojrzałość płciową osiągają po 6-7 miesiącach. Okres rozrodczy trwa cały rok.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. To groźny szkodnik, tępiony na całym świecie. To właśnie wraz ze szczurem śniadym do Europy zawitała dżuma - tak zwana "czarna śmierć". W latach 1347-1352 w samej Europie zmarła z tego powodu 1/3 całej ludności! Polska uniknęła tej wielkiej zarazy w średniowieczu. Z uwagi na roznoszenie wielu chorób i czynienie szkód w przechowywaniu żywności szczur śniady jest zwalczany ustawowo. Deratyzacja skutecznie ogranicza liczebność szczurów w Polsce.
Ciekawostki
Pochodzi prawdopodobnie z Azji w części południowo-wschodniej, gdzie jest bardzo pospolity i jest zwierzęciem nadrzewnym. Szczur śniady jest obecny na całym świecie, przystosowując się do życia w pobliżu człowieka. Razem z nim wędrował na statkach. Jest głównym roznosicielem dżumy wraz z pchłami Xenopsylla cheopis. W sumie szczur jest nosicielem aż 70 różnych chorób.
Pytania
Czym się różni szczur wędrowny od szczur śniadego?
Szczur śniady ma czarny wierzch, spód jaśniejszy, warstwy te są wyraźnie oddzielone. W odróżnieniu od szczura wędrownego jest nieco mniejszy, ma dłuższy ogon, większe uszy i bardziej wydłużony pysk. W Polsce szczur śniady jest obecny tylko na kilku stanowiskach i trudno go spotkać. Preferuje wyższe kondygnacje budynków w odróżnieniu od szczura wędrownego, który lubi piwnice
Czy szczury są wszystkożerne?
Tak. Szczury zjadają wszystko co nadaje się do zjedzenia. Głównie żerują na odpadkach pozostawionych przez ludzi.
Pokrewne gatunki ssaków
Powiązane quizy
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz – Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
- pod red. Kazimierza Kowalskiego – Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
- Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
- Włodzimierz Serafiński, Ewa Wielgus-Serafińska – Ssaki zwierzęta świata, ISBN 83-01-05877-3, PWN 1988
- Alfred Brehm – Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963
- Praca zbiorowa – Ilustrowana encyklopedia ssaków Polski - atlas, ISBN 978-83-7705-871-8, P.H.W. FENIX 0
© medianauka.pl, 2013-01-01, GAT-232
Data aktualizacji artykułu: 2022-04-24