Szerszeń europejski

Zobacz dodatkowe zdjęcia i filmy (2).

Szerszeń europejski (Vespa crabro) to największa osa, żyjąca w Europie. Ma charakterystyczne żółto-czarne ubarwienie. Część głowy i przedtułów jest czerwonawy. Skrzydła są błoniaste, przeźroczyste, podczas spoczynku złożone wzdłuż ciała, przez co sprawiają wrażenie bardzo wąskich. Szerszeń ma duże oczy złożone, dość grube czułki i masywne żuwaczki. To owad o wyraźnym dymorfizmie płciowym.

Długość: 25-35 mm (królowe), 21-28 mm (samce) 18-24 mm (samice robotnice)

Występowanie i środowisko PL

Szerszeń występuje w Europie, Azji oraz Ameryce Północnej. Owady te można spotkać w okolicy spróchniałych drzew z dziuplami, ludzkich osiedli.

Tryb życia i zachowanie

Szerszenie są aktywny za dnia. Owad ten prowadzi społeczny tryb życia. Gniazdo szerszenia jest duże i masywne, o średnicy nawet 30-50 cm i wysokości 60 cm, zbudowane z masy papierowej, powstającej ze spróchniałego drzewa i śliny owadów. Buduje je w dziuplach na ogół dębów, szczelinach skalnych, domkach dla ptaków, w ludzkich zabudowaniach, zdarza się także że gniazdo wisi bezpośrednio pod gałęzią drzewa. Szerszenie gniazdo budują przez cały sezon. Ich plastry mają komórki skierowane w dół. Początek gniazdu daje zawsze królowa. Gdy wylęgają się robotnice, przejmują rolę budowniczych gniazda. W gnieździe może się znaleźć nawet 1000 osobników.

Zimę przeżywa tylko królowa. Stara się przetrwać mrozy w dziuplach spróchniałych drzew.

Owady, które zakładają gniazda w pobliżu ludzkich osiedli, czasem przylatują do światła w nocy.

Pożywienie

Dorosłe owady żywią się sokami owoców i drzew oraz upolowanymi owadami. Larwy żywią się owadami. Aby spijać soki drzew, szerszenie nacinają korę pnia.

Rozmnażanie

Jaja składa królowa, każde w osobnej komorze. Z początku sama dba o jaja i o larwy. Gdy pojawia się pierwsze potomstwo (samice), opiekę nad jajami i larwami sprawują już tylko robotnice. Samce pojawiają się jesienią. Kopulują z królową i zaraz potem giną.

Ochrona i zagrożenia

Nie jest to gatunek zagrożony wymarciem.

Ciekawostki

Powszechnie się uważa, że użądlenie szerszenia jest niebezpieczne dla życia człowieka. Jego jad nie jest jednak groźniejszy od jadu pszczoły miodnej. Jednak gdy człowiek jest uczulony na jad, użądlenie może stwarzać zagrożenie dla życia.

Szerszenie czasem napadają na pszczoły miodne i zabijają je w pasiece.

Do szerszenia bardzo podobna jest osa średnia. Różni się od niego tym, że nie występuje tu barwa czerwona.

Kalendarz przyrody

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			●	●	●	●	●	●	●			Okres lotu szerszenia.

Pokrewne gatunki owadów

Gniazdo os

Gniazda os, w tym szerszeni, budowane są z delikatnego papieru. Ma białawy, szary lub żółtawy kolor. Osa produkuje ów papier z nadpróchniałego, przeżutego przez siebie drewna, mieszając go ze śliną.

Czy w Polsce można jeszcze odkryć nowe gatunki zwierząt?

Można się spotkać z przekonaniem, że w świecie zwierząt w Polsce wszystko już zostało zbadane. Czy rzeczywiście?

Jak szybko latają owady?

Owady są jedynymi bezkręgowcami, które potrafią latać. Rozpiętość prędkości i różnych gatunków jest znaczna i może być zaskakująco duża.