Podstawowe własności pierwiastka
Symbol pierwiastka:Liczba atomowa:
Masa atomowa:
Charakter chemiczny:
Stan skupienia:
Wartościowość:
Elektroujemność:
Rozmieszczenie elektronów:
Konfiguracja elektronowa:
Promień atomu:
Rok odkrycia:
Temperatura topnienia:
Temperatura wrzenia:
Okres:
Grupa:
Blok:
Butle z tlenem © Scanrail — stock.adobe.com
Tlen
Tlen (O) to pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 8, należący do grupy tlenowców. Tlenem oddycha większość organizmów na Ziemi. Jest niezbędny dla podtrzymywania procesu spalania. Można go nazwać paliwem dla większości form życia. Jest najbardziej pospolitym pierwiastkiem skorupy ziemskiej. Stanowi (choć nie w czystej postaci) aż około połowy jej masy. W oceanach tlen stanowi 86% ich całkowitej masy.
Występuje w dwóch odmianach alotropowych:
- tlen - tworzy cząsteczkę dwuatomową O2.
- ozon - tworzy trzyatomową cząsteczkę O3, gaz o silnym zapachu, powstający podczas elektrycznych wyładowań, chroni atmosferę przed promieniowanie UV.
Występowanie
W stanie wolnym występuje w powietrzu (23% masy powietrza). Powszechnie występuje w skałach i oceanach w formie związanej.
Właściwości
TOto właściwości tlenu:
- gaz w warunkach normalnych
- bezbarwny w stanie gazowym
- błękitny w stanie ciekłym
- bezwonny
- niemetal
- słabo rozpuszcza się w wodzie
- aktywny chemicznie, szczególnie w podwyższonej temperaturze.
Otrzymywanie
Pierwiastek ten otrzymuje się poprzez destylację frakcjonującą skroplonego powietrza. Otrzymywanie tlenu z powietrza polega na skropleniu powietrza na ciecz o temperaturze około 90 K i rozdzieleniu. Następnie taką ciecz rozdziela się na azot i tlen poprzez destylację frakcjonowaną. Tak uzyskany tlen zawiera jeszcze do 3% argonu.
Można go także pozyskać z wody poprzez elektrolizę. Tak pozyskany wykazuje dużą czystość. Metoda ta jest jednak dość kosztowna.
Tlen techniczny rozprowadzany jest w handlu w butlach stalowych pod ciśnieniem 15 MPa. Butle te w Polsce oznacza się barwą błękitną. Znajduje on częste zastosowanie także w pracach laboratoryjnych.
Zastosowanie
Zastosowanie tlenu w przemyśle, nauce, technice i medycynie jest następujące:
- podtrzymuje spalanie w urządzeniach grzewczych, silnikach spalinowych, rakietowych, spawarkach, w wielu przemysłowych procesach.
- wspomaganie oddychania chorych w szpitalach dzięki aparatom tlenowym,
- odkażanie wody (ozon)
- środek utleniający
Ciekawostki
Tlen jest najbardziej rozpowszechnionym pierwiastkiem na Ziemi. W postaci związanej wchodzi w skład licznych skał, rud metali, piasku, wody. W stanie wolnym występuje w powietrzu. Stanowi ok. 21% objętości atmosfery (23% wagowych) i aż około 45% masy skorupy ziemskiej.
Dziura ozonowa
Dziura ozonowa to zjawisko spadku stężenia ozonu w stratosferze atmosfery ziemskiej. Niedostatek ozonu występuje przede wszystkim w rejonie podbiegunowym. Powstawanie dziury zwykle wiązane jest z emisją freonów.
Działania podjęte w ramach zawartego w 1987 roku protokołu montrealskiego doprowadziły do znaczącego spadku produkcji substancji zubożających warstwę ozonową i zatrzymania wzrostu zasięgu dziury ozonowej. Dzięki temu, według prognoz ONZ, warstwa ozonowa może się całkowicie zregenerować w ciągu następnych kilkudziesięciu lat.
Pytania
Co to jest saturacja tlenowa?
Saturacja jest to proces lub wskaźnik nasycenia cieczy danym gazem. Można na przykład badać saturację krwi tlenem.
Czy tlen jest palny?
Tlen w czystej postaci nie jest palny, jednak jest niezbędny do procesu spalania. W atmosferze tlenu spala się większość rzeczy (metale, drewno, smary, tłuszcze...), czasem w sposób bardzo gwałtowny (następuje wybuch). Dostarczenie tlenu do istniejącego płomienia w sposób gwałtowny go podsyca. To dlatego właśnie dmucha się w kierunku tlącego się żaru. W ten sposób dostarczamy kolejne porcje tlenu zawartego w powietrzu. Aby zagasić pożar, należy odciąć mu źródło tlenu.
Ile jest tlenu w powietrzu?
Zawartość tlenu w powietrzu wynosi 21% (objętości powietrza) 23% (wagi powietrza).
Poniższa infografika przedstawia objętościowy skład atmosfery w ujęciu procentowym.
Ile elektronów walencyjnych ma tlen?
Atom tlenu ma 6 elektronów walencyjnych.
Czy tlen rozpuszcza się w wodzie?
Tlen słabo rozpuszcza się w wodzie.
Czy tlen jest lżejszy od powietrza?
Nie.
Co to jest rdza?
Jest to niejednolita warstwa produktów utleniania żelaza i jego stopów w wodzie, wilgotnej atmosferze lub gruncie, zawierająca głównie tlenki i wodorotlenki żelaza. Taki proces niszczenia powierzchni metali jest zwany korozją.
Przejdź do aktywnej wersji naszej tablicy Mendelejewa
Powiązane quizy
© medianauka.pl, 2020-05-10, A-3782
Data aktualizacji artykułu: 2024-04-27