Truskawka
© Krzysztof Trawiński - medianauka.pl
Truskawka (Fragaria ×ananassa) to bylina z rodziny różowatych, powstała z krzyżówek poziomki wirginijskiej i chilijskiej. To roślina uprawiana powszechnie dla smacznych owoców. Roślina ta przypomina bardzo poziomkę. Znamy wiele odmian truskawek, w tym pnące i zwisające.
Wybrane odmiany:
- 'Avanta' - wczesna odmiana owocująca jednokrotnie, samopylna.
- 'Darrow' - późna odmiana odporna na choroby, owoce o umiarkowanym smaku, owocująca jednokrotnie.
- 'Elvira' - średnio wczesna odmiana o dużych owocach, owocująca jednokrotnie.
- 'Elsanta' - odmiana wczesna, obficie owocująca. Owocuje jednokrotnie.
- 'Evita' - odmiana kilkakrotnie owocująca, o dużych owocach.
- 'Florika' - odmiana owocująca jednokrotnie, odporna na choroby.
- 'Honeoye' - odmiana owocująca jednokrotnie o dużych, aromatycznych owocach.
- 'Korona' - odmiana jednokrotnie owocująca, dość wczesna, o owocach dużych, nadających się na przetwory.
- 'Mrak' - odmiana kilkakrotnie owocujących o aromatycznych owocach.
- 'Polka' - odmiana średnio późna, jednokrotnie i obficie owocująca, niezbyt odporna na choroby.
- 'Rapella' - odmiana kilkakrotnie owocująca, nadająca się do doniczek.
Występowanie i środowisko PL
Truskawka występuje głównie w uprawach, jednak spotkać też można truskawki dziko rosnące - to uciekinierzy z upraw. Truskawka wymaga gleby żyznej, o obojętnym odczynie, przepuszczalnej, dość wilgotnej i stanowiska dobrze nasłonecznionego. Uprawy truskawki prowadzi się na całym świecie.
Tryb życia i zachowanie
Kwitnie w okresie od maja do czerwca, przy czym niektóre odmiany aż do września.
Morfologia i anatomia
Osiąga wysokość 15-45 cm.
Liście są z wierzchu ciemnozielone, połyskujące i nagie.
Kwiaty są białe, duże.
Owoc jest duży, czerwony, złożony i bardzo smaczny, mięsisty, może osiągać wagę nawet 10 dkg. Mięsista cześć to rozrośnięte dno kwiatowe. Owocami w rzeczywistości są orzeszki rozmieszczone na powierzchni truskawki.
Ochrona i zagrożenia
Brak danych.
Ciekawostki
Truskawkę uzyskano w Europie w 1712 roku.
W 100 g truskawek zawartość kalorii wynosi zaledwie 29 kcal.
Rocznie na świecie zbiera się 4 miliony ton truskawek. Polska jest jednym z czołowych producentów tych owoców (pierwsza dziesiątka).
Zbiory i zastosowanie
Truskawka to powszechna roślina uprawna dla wyjątkowo smacznych owoców zawierających antocyjany, fosfory, żelazo i witaminy C, A, B. Truskawki najlepiej spożywać na surowo. Wytwarza się też z nich dżemy, konfitury, soki i mrożonki.
Wysuszone liście mogą być zaparzane w formie herbaty.
Biologia i ekologia
- Kolor kwiatów:
- Grupa roślin: bylina.
- Stanowisko: nasłonecznione.
- Użytek: rośliny uprawne, owoce.
- Strefy mrozoodporności: 4-10. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
- Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: hemikryptofit.
- Kategoria przybysza: efemerofit, kenofit, roślina uprawiana.
- Diploidalna liczba chromosomów: 2n=56.
- Status popularności rośliny: gatunek powszechnie znany, roślina bardzo popularna, znajduje się pośród 100 najbardziej znanych wśród Polaków roślin.
- Jadalność: Gatunek jadalny.
Kalendarz przyrody
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | Kwitnie truskawka. |
Uprawa
Czynności i właściwości | Opis |
---|---|
Odczyn gleby | Odczyn obojętny lub lekko kwaśny. pH 5.5-6.5 |
Właściwości gleby | Gleba lekka, przepuszczalna, przewietrzona, próchnicza. |
Trudność uprawy | Uprawa i pielęgnacja łatwa. |
Zmianowanie | Truskawki najlepiej zmianować co roku, góra co trzy lata i stosować 3-5 lat przerwy. |
Czas uprawy | Wieloletnia. |
Nawożenie | Obornik w ilości 5 kg/m2, kompost, wzbogacamy humusem podczas wzrostu. Nawożenie robimy na przełomie lipca i sierpnia. |
Podlewanie | Podczas suszy podlewamy najlepiej kropelkowo. |
Stanowisko | Nasłonecznione, osłonięte od wiatru. |
Rozstawa | Truskawki sadzimy co 25-35 cm w rzędach w odstępach 40-60 cm. |
Uprawa doniczkowa | Tak. |
Rozmnażanie | Przez sadzonki dobrej jakości lub we własnym zakresie poprzez ukorzenianie pędów bocznych. Sadzonki sadzimy od lipca do sierpnia, rano lub wieczorem i obficie należy je podlać. |
Choroby i szkodniki | Korzeniak szkodliwy, szara pleśń, zgnilizna korony truskawki, mączniak prawdziwy, mszyce, przędziorki, kwieciak malinowiec, zwójka truskaweczka, ślimaki. |
Dodatkowe informacje | Glebę mulczujemy liśćmi, trocinami lub korą zmieloną. W maju wykładamy słomę, siano. Rozłogi, szczególnie w 2 i 3 roku uprawy usuwamy, inaczej plony będą słabsze. |
Pokrewne gatunki roślin
- poziomka pospolita (Fragaria vesca)
- poziomka chilijska (Fragaria chiloensis)
- poziomka twardawa (Fragaria viridis)
Przepisy kucharskie
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN – Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Anna i Łukasz Przybyłowiczowie – Ilustrowana Encyklopedia Roślin Polski, ISBN 978-83-7705-826-8, PWN
- Agnieszka Gawłowska – 500 owoców i warzyw, 978-83-7845-874-6, SBM 2015
- Wolfgang Kawollek – Wielka księga ogrodnika i działkowca, ISBN 978-83-245-1259-1, Publicat 2001
- Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
© medianauka.pl, 2018-02-28, GAT-5186
Data aktualizacji artykułu: 2024-09-29