Tulipan ogrodowy, tulipan Gesnera
© Krzysztof Trawiński - medianauka.pl
Tulipan ogrodowy (Tulipa gesneriana L.) to pierwotnie gatunek byliny cebulowej z rodziny liliowatych. Obecnie pod nazwą tulipan ogrodowy rozumie się wszystkie mieszańce różnych gatunków botanicznych. Znanych jest kilkanaście tysięcy różnych kultywarów (odmian) tulipana.
Ogrodnicy dzielą tulipany ogrodowe na 15 klas, głównie w oparciu o okresy kwitnienia:
- pojedyncze wczesne tulipany;
- pełne tulipany wczesne;
- tulipany Triumph;
- tulipany Darwina;
- pojedyncze tulipany późne (Cottage);
- tulipany o kwiatach lilii;
- Crispa o piłkowanych płatkach;
- tulipany zielonokwiatowe Viridiflora;
- tulipany prążkowane Rembrandta;
- tulipany papuzie;
- tulipany pełne późne o kwiatach piwonii;
- tulipany Kaufmanna;
- tulipany Fostera;
- tulipany Griega;
- tulipany botaniczne;
Bez tulipanów trudno sobie wyobrazić przydomowy ogród. To znany kwiat cięty i ogrodowy.
Występowanie i środowisko PL
Preferuje glebę próchniczą o odczynie obojętnym, ale rośnie na prawie każdym podłożu. Lubi stanowiska słoneczne.
Tryb życia i zachowanie
Okres kwitnienia od marca do maja, w zależności od odmiany pory te są różne.
Morfologia i anatomia
Osiąga wysokość 80 cm.
Łodyga jest prosta, wzniesiona.
Liście są duże, w liczbie 2-8, bezogonkowe, eliptyczno-lancetowate, z woskowym nalotem, Najniższy liść wyrasta z cebulki, pozostałe liście z łodygi. Ulistnienie skrętoległe.
Kwiaty są okazałe, obupłciowe, pojedyncze na szczycie łodygi, białe, żółte, fioletowe, czerwone, jednobarwne lub wielobarwne. Okwiat składa się z 6 listków, wewnątrz 6 pręcików i jeden trzykomorowy słupek.
Część podziemna to cebula, którą okrywa brązowawa łuska. Jej nasada jest zwykle ukośnie ścięta, na szczycie zwężona.
Rozmnażanie
Rozmnażanie przez wysiew nasion lub cebule przybyszowe. Mieszańce tylko przez podział.
Ochrona i zagrożenia
Nie jest to gatunek zagrożony.
Ciekawostki
Ośrodkiem uprawy tulipanów jest Holandia.
Zbiory i zastosowanie
Tulipany to znane kwiaty cięte. Nie każdy wie, że aby tulipany zachowały długo świeżość w wazonie należy je ścinać wczesnym rankiem. W ogrodzie pozostawiamy co najmniej 2 liście, aby cebula mogła być dalej przez nie odżywiana.
Pielęgnacja
Cebule w naszym klimacie można pozostawić w ziemi, będą służyć kilka lat. Aby jednak uzyskać kwiaty dobrej jakości, po okresie wegetacji cebule wykopujemy i przechowujemy w suchym, ciemnym pomieszczeniu do jesieni. Cebulki wysadza się wtedy (wrzesień-listopad) na głębokości 6-10 cm (małe) lub 11-15 cm (duże). Przed sadzeniem warto cebule wykąpać w preparatach grzybobójczych. Nawożenie stosuje się już jesienią i na wiosnę.
Rozmnażanie przez cebule przybyszowe.
Wiosną tulipany lubią obfite opady, natomiast latem suszę.
Po przekwitnięciu warto łodygę skrócić do wysokości nieco wyższej niż ostatni liść. W ten sposób energia rośliny nie zostanie zużyta na produkcję nasion, a na cebule przybyszowe.
Biologia i ekologia
- Kolor kwiatów:
- Grupa roślin: bylina.
- Stanowisko: nasłonecznione.
- Użytek: rośliny ogrodowe.
- Strefy mrozoodporności: 5-9. Uprawa w Polsce na zewnątrz jest możliwa na terenie całego kraju.
- Forma życiowa według klasyfikacji Raunkiaera: geofit.
- Kategoria przybysza: efemerofit, roślina uprawiana.
- Diploidalna liczba chromosomów: 2n=24.
- Status popularności rośliny: gatunek znany, znajduje się pośród 1000 najbardziej popularnych i znanych wśród Polaków roślin.
- Liście: bezogonkowe, eliptyczno-lancetowate,
Kalendarz przyrody
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | ● | Kwitną tulipany. |
Pokrewne gatunki roślin
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- Praca zbiorowa – Botanica ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, ISBN 3-8331-1916-0, Könemann 2005
- Beata Grabowska, Tomasz Kubala – Encyklopedia bylin t. I i II, ISBN 978-83-7506-845-0, Zysk i S-ka 2011
- Lucjan Rutkowski – Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej, ISBN 978-83-01-14342-8, PWN SA 2004
© medianauka.pl, 2017-06-08, GAT-4440
Data aktualizacji artykułu: 2024-09-04