Węże właściwe, wężowate, połozowate
Węże właściwe, wężowate, połozowate (Colubridae) to rodzina gadów, do której zaliczamy 60% wszystkich żyjących dziś węży. Rodzina ta liczy dziś około 1600 gatunków. W Polsce żyją 4 gatunki z tej rodziny gadów. Wyróżniamy wiele podrodzin połozowatych:
- Homalopsinae - 40 gatunków, są to wodne gatunki z Azji i Australii;
- Xenodermatinae - z Azji;
- Calamariinae - 80 gatunków z Azji
- Pareatinae - gatunki z Azji, odżywiają się ślimakami;
- Boodontinae - gatunki z Afryki i Madagaskaru;
- Natricinae - węże z Ameryki Północnej, Azji i Europy;
- Xenodontinae - węże z Ameryki;
- Pseudoxenodontinae - żyją w Azji;
- Colubrinae.
Na głowie węży właściwych znajduje się 9 dużych, symetrycznie ułożonych tarcz. Charakterystyczna jest także duża liczba zębów (nawet 100). Ogon jest długi, słabo wyodrębniony od tułowia. Niektóre z gatunków są jadowite. U jadowitych gatunków występują duże zęby jadowe, które są zaopatrzone w rynienki, którymi ścieka jad.
Występowanie i środowisko
Są to gatunki ciepłolubne. Żyją na wszystkich kontynentach świata za wyjątkiem Antarktydy. Są związane ze środowiskiem lądowym lub wodnym.
Tryb życia i zachowanie
Większość gatunków pokonuje swoje ofiary bez użycia jadu.
Rozmnażanie
Większość z węży właściwych składa jaja. Reszta jest jajożyworodna. Zwykle do rozmnażania węże połozowate przystępują raz w roku lub rzadziej i to zwykle w określonym okresie.
Pożywienie
Zjadają małe kręgowce (ryby, żaby, ssaki, ptaki, gady), skorupiaki, owady, dżdżownice, ślimaki. Ofiary są połykane w całości. Tylko fordonia potrafi oderwać odnóża od reszty ciała kraba.
Ciekawostki
Wiele ludzi pada ofiarą jadowitych węży z tej rodziny gadów, także herpetologów, badających te zwierzęta w ich środowisku naturalnym. Jadowite gatunki są bardzo niebezpieczne dla ludzi.
Gatunki
To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:
- gniewosz plamisty (Coronella austriaca) PL
- wąż Eskulapa (Zamenis longissimus) PL
- zaskroniec rybołów (Natrix tessellata) PL
- zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix) PL
- Boiga guangxiensis
- Boiga beddomei
- Drymobius margaritiferus
- Senticolis triaspis
- Coelognathus radiatus
- Pituophis deppei
- Rhinocheilus lecontei
- Pantherophis bairdi
- Arizona elegans
- Thelotornis capensis
- Leptophis depressirostris
- Scolecophis atrocinctus
- Masticophis flagellum
- Euprepiophis mandarinus
- Oligodon taeniatus
- Spalerosophis dolichospilus
- Boiga irregularis
- Opheodrys vernalis
- Elaphe bimaculata
- Lycodon carinatus
- Tropidoclonion lineatum
- Rhabdophis plumbicolor
- Oligodon arnensis
- Lycodon striatus
- Regina grahamii
- Nerodia cyclopion
- Liodytes pygaea
- Rhabdophis nigrocinctus
- Rhabdophis chrysargos
- Thamnophis cyrtopsis
- Masticophis taeniatus
- Thamnophis atratus
- Nerodia taxispilota
- Thamnophis elegans
- Thamnophis proximus
- Philothamnus occidentalis
- Archelaphe bella
- Salvadora hexalepis
- Lampropeltis ruthveni
- Ahaetulla prasina
- Thamnophis sauritus
- Homoroselaps lacteus
- Lycodon rufozonatus
- Dendrelaphis punctulatus
- Elaphe climacophora
- Coluber constrictor
- Zamenis hohenackeri
- Elaphe sauromates
- Cemophora coccinea
- Lampropeltis calligaster
- Lampropeltis zonata
- Phyllorhynchus decurtatus
- Pantherophis vulpinus
- Ptyas fusca
- Lycodon laoensis
- Lampropeltis alterna
- Ptyas carinata
- Masticophis lateralis
- Chrysopelea paradisi
- boomslang, dysfolid (Dispholidus typus)
- gniewosz południowy (Coronella girondica)
- heterodon zachodni (Heterodon nasicus)
- lancetogłów meksykański (Lampropeltis mexicana)
- liścionos madagaskarski (Langaha madagascariensis)
- nerodia florydzka (Nerodia fasciata)
- norowiec zwyczajny (Pituophis catenifer)
- połoz leopardowy (Zamenis situla)
- połoz stepowy (Elaphe quatuorlineata)
- połoz wysmukły (Platyceps najadum)
- skorpiożerek pasiastogłowy (Eirenis modestus)
- szydłogłów diademowy (Lytorhynchus diadema)
- wąż długonosy (Rhynchophis boulengeri)
- wąż koci (Telescopus fallax)
- wąż królewski, lancetogłów mleczny (Lampropeltis triangulum)
- wąż obrożny (Diadophis punctatus)
- wąż ostronosy (Ahaetulla nasuta)
- wąż pończosznik (Thamnophis sirtalis)
- wąż smugowy (Pantherophis obsoletus)
- wąż szuflonosy (Chionactis occipitalis)
- wąż śmierdziel (Elaphe carinata)
- wąż śmigły (Philodryas baroni)
- wąż tajwański (Orthriophis taeniurus, Elaphe taeniura)
- wąż trawny (Opheodrys aestivus)
- wąż wielkooki (Bogertophis subocularis)
- wąż zbożowy (Pantherophis guttatus)
- zaskroniec igliwiowy (Pituophis melanoleucus)
- zaskroniec północny (Nerodia sipedon)
Inne gatunki
- Adelophis copei
- Aeluroglena cucullata
- Afronatrix anoscopus
- Ahaetulla dispar
- Ahaetulla fasciolata
- Ahaetulla fronticincta
- Ahaetulla mycterizans
- Ahaetulla perroteti
- Ahaetulla pulverulenta
- Amphiesmoides ornaticeps
- Anoplohydrus aemulans
- Arizona pacata
- Atretium schistosum
- Atretium yunnanensis
- Balanophis ceylonensis
- Bamanophis dorri
- Bogertophis rosaliae
- Boiga angulata
- Boiga bengkuluensis
- Boiga bourreti
- Boiga dightoni
- Boiga drapiezii
- Boiga forsteni
- Boiga jaspidea
- Boiga kraepelini
- Boiga multifasciata
- Boiga nigriceps
- Boiga philippina
- Boiga ranawanei
- Boiga saengsomi
- Boiga schultzei
- Boiga trigonata
- Boiga wallachi
- Chilomeniscus savagei
- Chilomeniscus stramineus
- Chionactis palarostris
- Chironius challenger
- Chironius flavopictus
- Chironius grandisquamis
- Chironius maculoventris
- Chironius monticola
- Chironius septentrionalis
- Chironius spixi
- Chironius vincenti
- Chrysopelea pelias
- Clonophis kirtlandii
- Coelognathus flavolineatus
- Coluber andreanus
- Coluber bholanathi
- Coluber gracilis
- Coluber insulanus
- Coluber thomasi
- Colubroelaps nguyenvansangi
- Conopsis amphisticha
- Conopsis biserialis
- Conopsis megalodon
- Coronella brachyura
- Crotaphopeltis tornieri
- Cyclocorus lineatus
- Cyclocorus nuchalis
- Cyclophiops herminae
- Cyclophiops major
- Cyclophiops multicinctus
- Cyclophiops semicarinatus
- Dasypeltis fasciata
- Dasypeltis inornata
- Dasypeltis latericia
- Dasypeltis parascabra
- Dasypeltis scabra
- Dendrelaphis ashoki
- Dendrelaphis bifrenalis
- Dendrelaphis calligaster
- Dendrelaphis chairecacos
- Dendrelaphis cyanochloris
- Dendrelaphis formosus
- Dendrelaphis gastrostictus
- Dendrelaphis girii
- Dendrelaphis gorei
- Dendrelaphis grandoculis
- Dendrelaphis haasi
- Dendrelaphis hollinrakei
- Dendrelaphis kopsteini
- Dendrelaphis lorentzi
- Dendrelaphis papuensis
- Dendrelaphis striatus
- Dendrelaphis subocularis
- Dendrelaphis walli
- Dendrophidion bivittatus
- Dendrophidion boshelli
- Dendrophidion brunneum
- Dendrophidion clarkii
- Dendrophidion graciliverpa
- Dendrophidion nuchale
- Dendrophidion paucicarinatum
- Dendrophidion percarinatum
- Dendrophidion prolixum
- Dendrophidion vinitor
- Dipsadoboa brevirostris
- Dolichophis jugularis
- Dolichophis schmidti
- Drymarchon caudomaculatus
- Drymarchon couperi
- Drymarchon margaritae
- Drymarchon melanurus
- Drymobius chloroticus
- Drymobius melanotropis
- Drymobius rhombifer
- Drymoluber apurimacensis
- Dryocalamus davisonii
- Dryocalamus gracilis
- Dryocalamus philippinus
- Dryocalamus subannulatus
- Dryocalamus tristrigatus
- Dryophiops philippina
- Dryophiops rubescens
- Eirenis aurolineatus
- Eirenis barani
- Eirenis collaris
- Eirenis coronella
- Eirenis coronelloides
- Eirenis decemlineatus
- Eirenis eiselti
- Eirenis levantinus
- Eirenis lineomaculatus
- Eirenis mcmahoni
- Eirenis medus
- Eirenis punctatolineatus
- Eirenis rechingeri
- Eirenis rothii
- Eirenis thospitis
- Elachistodon westermanni
- połoz mandaryński (Elaphe mandarina)
- Elaphe quadrivirgata
- Elaphe zoigeensis
- Elapoidis fusca
- wąż czułkowy (Erpeton tentaculum)
- Euprepiophis conspicillata
- Euprepiophis perlacea
- Ficimia hardyi
- Ficimia publia
- Ficimia ramirezi
- Ficimia ruspator
- Ficimia streckeri
- Ficimia variegata
- fordonia (Fordonia leucobalia)
- Geagras redimitus
- Gongylosoma longicauda
- Gongylosoma mukutense
- Gongylosoma scripta
- Gyalopion canum
- Gyalopion quadrangulare
- Haldea striatula
- Hebius andreae
- Hebius arqus
- Hebius atemporale
- Hebius beddomei
- Hebius bitaeniatum
- Hebius boulengeri
- Hebius concelarum
- Hebius craspedogaster
- Hebius deschauenseei
- Hebius flavifrons
- Hebius frenatum
- Hebius groundwateri
- Hebius inas
- Hebius ishigakiense
- Hebius kerinciense
- Hebius leucomystax
- Hebius metusium
- Hebius miyajimae
- Hebius modestum
- Hebius monticola
- Hebius octolineatum
- Hebius petersii
- Hebius popei
- Hebius pryeri
- Hebius sanguineum
- Hebius sarawacense
- Hebius sauteri
- Hebius taronensis
- Hebius venningi
- Hebius viperinum
- Hemerophis socotrae
- Hemorrhois algirus
- Hemorrhois hippocrepis
- Hemorrhois nummifer
- Hemorrhois ravergieri
- Herpetoreas sieboldii
- Hierophis cypriensis
- Hierophis gemonensis
- Hierophis viridiflavus
- Hologerrhum dermali
- Hologerrhum philippinum
- Hydrablabes periops
- Hydrablabes praefrontalis
- Lampropeltis catalinensis
- Lampropeltis extenuata
- Lampropeltis getula
- Lampropeltis micropholis
- Lampropeltis pyromelana
- Lampropeltis webbi
- Leptodrymus pulcherrimus
- Leptophis cupreus
- Leptophis haileyi
- Leptophis mexicanus
- Leptophis modestus
- Leptophis nebulosus
- Leptophis riveti
- Leptophis santamartensis
- Leptophis stimsoni
- Lepturophis albofuscus
- Liodytes alleni
- Liodytes rigida
- Liopeltis herminae
- Liopeltis philippina
- Liopeltis rappi
- Liopeltis tricolor
- Lycodon alcalai
- Lycodon bibonius
- Lycodon butleri
- Lycodon cardamomensis
- Lycodon chrysoprateros
- Lycodon dumerili
- Lycodon effraenis
- Lycodon fausti
- Lycodon ferroni
- Lycodon flavomaculatus
- Lycodon futsingensis
- Lycodon gongshan
- Lycodon jara
- Lycodon kundui
- Lycodon muelleri
- Lycodon multifasciatus
- Lycodon multizonatus
- Lycodon ophiophagus
- Lycodon orientalis
- Lycodon osmanhilli
- Lycodon paucifasciatus
- Lycodon rosozonatus
- Lycodon ruhstrati
- Lycodon semicarinatus
- Lycodon solivagus
- Lycodon subcinctus
- Lycodon synaptor
- Lycodon tessellatus
- Lycodon zawi
- Lycognathophis seychellensis
- Lytorhynchus gasperetti
- Lytorhynchus maynardi
- Macropisthodon flaviceps
- Macropisthodon rhodomelas
- Macropisthodon rudis
- Macroprotodon abubakeri
- Macroprotodon brevis
- Macroprotodon cucullatus
- Masticophis anthonyi
- Masticophis barbouri
- Masticophis bilineatus
- Masticophis mentovarius
- Masticophis schotti
- Masticophis slevini
- Mastigodryas alternatus
- Mastigodryas bruesi
- Mastigodryas danieli
- Mastigodryas dorsalis
- Mastigodryas heathii
- Mastigodryas melanolomus
- Mastigodryas pulchriceps
- Meizodon krameri
- Meizodon plumbiceps
- Muhtarophis barani
- Myersophis alpestris
- Natriciteres fuliginoides
- Natriciteres pembana
- Natrix maura
- Natrix megalocephala
- Nerodia clarkii
- Nerodia erythrogaster
- Nerodia floridana
- Nerodia harteri
- Nerodia paucimaculata
- Nerodia rhombifer
- Oligodon affinis
- Oligodon ancorus
- Oligodon brevicauda
- Oligodon calamarius
- Oligodon chinensis
- Oligodon cinereus
- Oligodon cruentatus
- Oligodon cyclurus
- Oligodon durheimi
- Oligodon eberhardti
- Oligodon erythrorhachis
- Oligodon everetti
- Oligodon fasciolatus
- Oligodon forbesi
- Oligodon formosanus
- Oligodon hamptoni
- Oligodon inornatus
- Oligodon jintakunei
- Oligodon joynsoni
- Oligodon juglandifer
- Oligodon lacroixi
- Oligodon lungshenensis
- Oligodon macrurus
- Oligodon maculatus
- Oligodon mcdougalli
- Oligodon meyerinkii
- Oligodon modestum
- Oligodon mouhoti
- Oligodon nikhili
- Oligodon ocellatus
- Oligodon ornatus
- Oligodon perkinsi
- Oligodon petronellae
- Oligodon planiceps
- Oligodon praefrontalis
- Oligodon pseudotaeniatus
- Oligodon pulcherrimus
- Oligodon purpurascens
- Oligodon signatus
- Oligodon sublineatus
- Oligodon taeniolatus
- Oligodon theobaldi
- Oligodon torquatus
- Oligodon travancoricus
- Oligodon trilineatus
- Oligodon unicolor
- Oligodon venustus
- Oligodon vertebralis
- Oocatochus rufodorsatus
- Opisthotropis alcalai
- Opisthotropis andersonii
- Opisthotropis cheni
- Opisthotropis cucae
- Opisthotropis daovantieni
- Opisthotropis guangxiensis
- Opisthotropis jacobi
- Opisthotropis kikuzatoi
- Opisthotropis kuatunensis
- Opisthotropis lateralis
- Opisthotropis latouchii
- Opisthotropis maculosa
- Opisthotropis maxwelli
- Opisthotropis rugosa
- Opisthotropis spenceri
- Opisthotropis tamdaoensis
- Opisthotropis typica
- Orthriophis moellendorfi
- Oxybelis brevirostris
- Oxybelis wilsoni
- Pantherophis gloydi
- Pantherophis guttatus
- Parahelicops annamensis
- Parahelicops boonsongi
- Pararhabdophis chapaensis
- Paratapinophis praemaxillaris
- Philothamnus irregularis
- Phrynonax poecilonotus
- Phrynonax shropshirei
- Phyllorhynchus browni
- Pituophis insulanus
- Pituophis lineaticollis
- Pituophis ruthveni
- Pituophis vertebralis
- Platyceps collaris
- Platyceps florulentus
- Platyceps rogersi
- Platyceps sinai
- Platyceps variabilis
- Pseudelaphe flavirufa
- Pseudoficimia frontalis
- Ptyas dipsas
- Ptyas luzonensis
- Pythonodipsas carinata
- Regina septemvittata
- Rhabdophis adleri
- Rhabdophis angeli
- Rhabdophis auriculata
- Rhabdophis barbouri
- Rhabdophis callichroma
- Rhabdophis chrysargoides
- Rhabdophis conspicillatus
- Rhabdophis leonardi
- Rhabdophis lineatus
- Rhabdophis murudensis
- Rhabdophis nuchalis
- Rhabdophis pentasupralabialis
- Rhabdophis spilogaster
- Rhabdophis subminiatus
- Rhabdophis swinhonis
- Rhabdops olivaceus
- Rhadinophis prasina
- Rhinechis scalaris
- Rhinobothryum bovallii
- Rhinocheilus etheridgei
- Rhynchocalamus arabicus
- Rhynchocalamus melanocephalus
- Rhynchophis boulengeri
- Salvadora grahamiae
- Salvadora lemniscata
- Salvadora mexicana
- Scaphiodontophis annulatus
- Scaphiodontophis venustissimus
- Sibon annulata
- Sibynophis bistrigatus
- Sibynophis bivittatus
- Sibynophis collaris
- Sibynophis geminatus
- Sibynophis melanocephalus
- Sinonatrix aequifasciata
- Sinonatrix percarinata
- Sinonatrix yunnanensis
- Sonora aemula
- Sonora aequalis
- Sonora michoacanensis
- Sonora mutabilis
- Sonora semiannulata
- Spalerosophis microlepis
- Stegonotus borneensis
- Stegonotus cucullatus
- Stegonotus florensis
- Stegonotus guentheri
- Stegonotus heterurus
- Stegonotus muelleri
- Stenorrhina degenhardtii
- Stenorrhina freminvillei
- Stichophanes ningshaanensis
- Storeria dekayi
- Storeria hidalgoensis
- Storeria occipitomaculata
- Storeria storerioides
- Symphimus leucostomus
- Symphimus mayae
- Tantilla albiceps
- Tantilla alticola
- Tantilla andinista
- Tantilla armillata
- Tantilla atriceps
- Tantilla bairdi
- Tantilla bocourti
- Tantilla boipiranga
- Tantilla brevicauda
- Tantilla briggsi
- Tantilla calamarina
- Tantilla capistrata
- Tantilla cascadae
- Tantilla coronadoi
- Tantilla coronata
- Tantilla cucullata
- Tantilla cuniculator
- Tantilla deppei
- Tantilla flavilineata
- Tantilla gracilis
- Tantilla hendersoni
- Tantilla hobartsmithi
- Tantilla impensa
- Tantilla insulamontana
- Tantilla jani
- Tantilla johnsoni
- Tantilla lempira
- Tantilla miyatai
- Tantilla moesta
- Tantilla nigra
- Tantilla nigriceps
- Tantilla oaxacae
- Tantilla oolitica
- Tantilla petersi
- Tantilla planiceps
- Tantilla psittaca
- Tantilla relicta
- Tantilla reticulata
- Tantilla robusta
- Tantilla rubra
- Tantilla ruficeps
- Tantilla schistosa
- Tantilla semicincta
- Tantilla sertula
- Tantilla shawi
- Tantilla slavensi
- Tantilla striata
- Tantilla supracincta
- Tantilla taeniata
- Tantilla tayrae
- Tantilla tecta
- Tantilla triseriata
- Tantilla tritaeniata
- Tantilla vermiformis
- Tantilla vulcani
- Tantilla wilcoxi
- Tantilla yaquia
- Tantillita brevissima
- Tantillita canula
- Tantillita lintoni
- Telescopus hoogstraali
- Telescopus nigriceps
- Telescopus rhinopoma
- Telescopus tessellatus
- Telescopus variegatus
- Tetralepis fruhstorferi
- Thamnophis brachystoma
- Thamnophis butleri
- Thamnophis chrysocephalus
- Thamnophis couchii
- Thamnophis eques
- Thamnophis errans
- Thamnophis exsul
- Thamnophis fulvus
- Thamnophis gigas
- Thamnophis godmani
- Thamnophis hammondii
- Thamnophis marcianus
- Thamnophis melanogaster
- Thamnophis mendax
- Thamnophis nigronuchalis
- Thamnophis ordinoides
- Thamnophis postremus
- Thamnophis pulchrilatus
- Thamnophis radix
- Thamnophis rossmani
- Thamnophis rufipunctatus
- Thamnophis scalaris
- Thamnophis scaliger
- Thamnophis sumichrasti
- Thamnophis valida
- Thelotornis usambaricus
- Thrasops occidentalis
- Thrasops schmidti
- Trachischium guentheri
- Trimorphodon quadruplex
- Trimorphodon tau
- Trimorphodon vilkinsonii
- Tropidonophis aenigmaticus
- Tropidonophis dahlii
- Tropidonophis dendrophiops
- Tropidonophis dolasii
- Tropidonophis doriae
- Tropidonophis elongatus
- Tropidonophis mairii
- Tropidonophis mcdowelli
- Tropidonophis montanus
- Tropidonophis multiscutellatus
- Tropidonophis negrosensis
- Tropidonophis novaeguineae
- Tropidonophis parkeri
- Tropidonophis picturatus
- Tropidonophis punctiventris
- Tropidonophis statistictus
- Virginia valeriae
- Xenelaphis ellipsifer
- Xenelaphis hexagonotus
- Xenochrophis bellula
- Xenochrophis flavipunctatus
- Xenochrophis maculatus
- Xenochrophis melanozostus
- Xenochrophis punctulatus
- Xenochrophis trianguligerus
- Xenochrophis vitattus
- Xenodermus javanicus
- Xenodon rabdocephalus
- Zamenis lineatus
- Zamenis persica
- Zoige Ratsnake
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | ● | ▸ | ◂ | ● | ● | Trwa sen zimowy gniewosza plamistego | |||||
◂ | ● | Trwa pora godowa gniewosza plamistego | ||||||||||
● | ▸ | Na świat przychodzą młode gniewosza plamistego | ||||||||||
◂ | ● | ● | ● | ● | ● | ▸ | Trwa okres aktywności życiowej gniewosza plamistego | |||||
● | ● | ● | ● | ● | ● | ● | Okres aktywności połoza wysmukłego. | |||||
● | ● | ● | ▸ | ◂ | ● | ● | ● | ● | Trwa okres snu zimowego węża Eskulapa w Polsce. | |||
● | Trwa okres godowy węży Eskulapa | |||||||||||
● | wylęgają się młode węże Eskulapa | |||||||||||
◂ | ● | ● | ● | ▸ | Trwa okres aktywnego życia węża Eskulapa w Polsce | |||||||
● | ● | ▸ | ◂ | ● | ● | ● | Trwa sen zimowy zaskrońca zwyczajnego | |||||
● | ● | ▸ | Trwa okres godowy zaskrońca zwyczajnego | |||||||||
● | ● | Trwa składanie jaj przez samicę zaskrońca zwyczajnego | ||||||||||
● | ● | Z jaj wylęgają się młode zaskrońce zwyczajne | ||||||||||
◂ | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ▸ | Trwa okres aktywności życiowej zaskrońca zwyczajnego |
Powiązane quizy
© medianauka.pl, 2014-01-06, RODZ-146