Spis treści:
Wiewiórkowate
Wiewiórkowate (Sciuridae) to rodzina ssaków, która liczy dziś około 289 gatunków w ramach dwóch podrodzin: wiewiórek (Sciurinae) i polatuch (Petauristinae). W Polsce żyją 4 gatunki z tej rodziny ssaków.
Do tej rodziny należą gatunki nadrzewne z długim, puszystym ogonem, czasem błoną lotną oraz gatunki naziemne z krótkimi ogonami. Mają zwykle duże uszy.
Występowanie i środowisko
Występują na całym świecie poza Australią i Antarktydą. Zajmują obszary półpustynne, zbocza górskie, lasy i parki, obszary trawiaste.
Tryb życia i zachowanie
Prowadzą dzienny tryb życia. Zapadają w sen zimowy. Są bardzo zwinne i bez trudu poruszają się po drzewach. Wiewiórolotki potrafią latać lotem ślizgowym. Umożliwiają im to błony skórne wzdłuż boków. Gatunki naziemne są rozwinięte społecznie.
Morfologia i anatomia
Mają dobrze wykształcony wzrok. W tylnej stopie występuje 5 palców, w przedniej - 4. Wszystkie palce zakończone są pazurami.
Pożywienie
Wiewiórkowate żywią się głównie nasionami roślin, owocami, ale także zjadają pokarm zwierzęcy (owady, pisklęta, gady, jaja). Często gromadzą zapasy na zimę.
Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)
Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)
Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.
Ciekawostki
Niektóre gatunki są zwierzętami futerkowymi.
Gatunki
To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:
- suseł moręgowany (Spermophilus citellus) PL
- suseł perełkowany (Spermophilus suslicus) PL
- świstak alpejski (Marmota marmota) PL
- wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris) PL
- afrowiórka damarska (Xerus princeps)
- afrowiórka namibijska (Xerus inauris)
- assapan południowy (Glaucomys volans)
- berberyjka marokańska (Atlantoxerus getulus)
- burunduk syberyjski (Eutamias sibiricus)
- graniówka górska (Syntheosciurus brochus)
- nieświszczuk czarnoogonowy (Cynomys ludovicianus)
- nieświszczuk mały (Cynomys parvidens)
- pasecznik palmowy (Funambulus palmarum)
- pasecznik pięciopręgi (Funambulus pennantii)
- piaszczyk pustynny (Ammospermophilus harrisii)
- pięknosuseł kaskadowy (Callospermophilus saturatus)
- pięknosuseł złocisty (Callospermophilus lateralis)
- polatucha japońska (Pteromys momonga)
- polatucha syberyjska (Pteromys volans)
- pręgowiec amerykański (Tamias striatus)
- pręgowiec długouchy (Tamias quadrivittatus)
- pręgowiec gęstwinowy (Tamias obscurus)
- sosnowiórka czerwona (Tamiasciurus hudsonicus)
- sosnowiórka szara (Tamiasciurus douglasii)
- sundajka drobna (Sundasciurus tenuis)
- susłogon bylicowy (Urocitellus armatus)
- susłogon rudoczelny (Urocitellus columbianus)
- susłouch plamkowany (Otospermophilus beecheyi)
- świstak siwy (Marmota caligata)
- świstak stepowy, bobak (Marmota bobak)
- świstak syberyjski (Marmota sibirica)
- świstak wyspowy (Marmota vancouverensis)
- świstak żółtobrzuchy (Marmota flaviventris)
- wielkolot rdzawy (Petaurista petaurista)
- wiewióra cejlońska (Ratufa macroura)
- wiewióra czarna (Ratufa bicolor)
- wiewióra dekańska (Ratufa indica)
- wiewióra kremowa (Ratufa affinis)
- wiewiórczak rdzawobrzuchy (Callosciurus erythraeus)
- wiewiórczak szarobrzuchy (Callosciurus caniceps)
- wiewiórczak trójbarwny (Callosciurus prevostii)
- wiewiórczak zmienny (Callosciurus finlaysonii)
- wiewiórka arizońska (Sciurus arizonensis)
- wiewiórka czarna (Sciurus niger)
- wiewiórka frędzloucha (Sciurus aberti)
- wiewiórka szara (Sciurus carolinensis)
- zaroślarka akacjowa (Paraxerus cepapi)
Inne gatunki
- bruzdowiórek chiński (Aeretes melanopterus)
- wiewiórolot czarny (Aeromys tephromelas)
- wiewiórolot borneański (Aeromys thomasi)
- piaszczyk wyspowy (Ammospermophilus insularis)
- piaszczyk teksaski (Ammospermophilus interpres)
- piaszczyk białoogonowy (Ammospermophilus leucurus)
- piaszczyk opalony (Ammospermophilus nelsoni)
- stopowłos górski (Belomys pearsonii)
- nocowiórek latający (Biswamoyopterus biswasi)
- wiewiórczak kropkouchy (Callosciurus adamsi)
- wiewiórczak surinamski (Callosciurus albescens)
- wiewiórczak kinabalski (Callosciurus baluensis)
- wiewiórczak ozdobny (Callosciurus inornatus)
- wiewiórczak czarnobrzuchy (Callosciurus melanogaster)
- wiewiórczak czarnopręgowany (Callosciurus nigrovittatus)
- wiewiórczak orientalny (Callosciurus notatus)
- wiewiórczak borneański (Callosciurus orestes)
- wiewiórczak birmański (Callosciurus phayrei)
- wiewiórczak siwobrzuchy (Callosciurus pygerythrus)
- wiewiórczak samotny (Callosciurus quinquestriatus)
- pięknosuseł górski (Callospermophilus madrensis)
- nieświszczuk płowy (Cynomys gunnisoni)
- nieświszczuk białoogonowy (Cynomys leucurus)
- nieświszczuk meksykański (Cynomys mexicanus)
- wiewiórnik górski (Dremomys everetti)
- wiewiórnik rdzawogardły (Dremomys gularis)
- wiewiórnik himalajski (Dremomys lokriah)
- wiewiórnik długonosy (Dremomys pernyi)
- wiewiórnik ognistobiodry (Dremomys pyrrhomerus)
- wiewiórnik rdzawolicy (Dremomys rufigenis)
- lasolotka afgańska (Eoglaucomys baberi)
- lasolotka kaszmirska (Eoglaucomys fimbriatus)
- palmczyk rafiowy (Epixerus ebii)
- palmczyk gaboński (Epixerus wilsoni)
- wełnolot szary (Eupetaurus cinereus)
- wiewiórniczek karłowaty (Exilisciurus concinnus)
- wiewiórniczek skromny (Exilisciurus exilis)
- wiewiórniczek pędzelkowy (Exilisciurus whiteheadi)
- pasecznik drawidyjski (Funambulus layardi)
- pasecznik ciemny (Funambulus sublineatus)
- pasecznik trójpręgi (Funambulus tristriatus)
- pręgowiórka samotna (Funisciurus anerythrus)
- pręgowiórka sawannowa (Funisciurus bayonii)
- pręgowiórka górska (Funisciurus carruthersi)
- pręgowiórka skalna (Funisciurus congicus)
- pręgowiórka gabońska (Funisciurus duchaillui)
- pręgowiórka dżunglowa (Funisciurus isabella)
- pręgowiórka wstęgowa (Funisciurus lemniscatus)
- pręgowiórka rdzawolica (Funisciurus leucogenys)
- pręgowiórka ognistostopa (Funisciurus pyrropus)
- pręgowiórka benińska (Funisciurus substriatus)
- assapan północny (Glaucomys sabrinus)
- górowiórka czerwonobrzucha (Glyphotes simus)
- słońcowiórka gambijska (Heliosciurus gambianus)
- słońcowiórka zmienna (Heliosciurus mutabilis)
- słońcowiórka mała (Heliosciurus punctatus)
- słońcowiórka czerwononoga (Heliosciurus rufobrachium)
- słońcowiórka górska (Heliosciurus ruwenzorii)
- słońcowiórka falista (Heliosciurus undulatus)
- drzewolotka łaciata (Hylopetes alboniger)
- drzewolotka reliktowa (Hylopetes bartelsi)
- drzewolotka szarolica (Hylopetes lepidus)
- drzewolotka czarnonoga (Hylopetes nigripes)
- drzewolotka indochińska (Hylopetes phayrei)
- drzewolotka płaskoogonowa (Hylopetes platyurus)
- drzewolotka siporańska (Hylopetes sipora)
- drzewolotka rdzawolica (Hylopetes spadiceus)
- drzewolotka sumatrzańska (Hylopetes winstoni)
- sulawesówka górska (Hyosciurus heinrichi)
- sulawesówka nizinna (Hyosciurus ileile)
- paskosuseł meksykański (Ictidomys mexicanus)
- paskosuseł drobnozębny (Ictidomys parvidens)
- paskosuseł lamparci (Ictidomys tridecemlineatus)
- latawiórka jawajska (Iomys horsfieldii)
- latawiórka mentawajska (Iomys sipora)
- ziemiowiórka czteropręga (Lariscus hosei)
- ziemiowiórka trójpręga (Lariscus insignis)
- ziemiowiórka skalna (Lariscus niobe)
- ziemiowiórka mentawajska (Lariscus obscurus)
- świstak szary (Marmota baibacina)
- świstak alaskański (Marmota broweri)
- świstak czarnogłowy (Marmota camtschatica)
- świstak ogoniasty (Marmota caudata)
- świstak himalajski (Marmota himalayana)
- świstak nowosybirski (Marmota kastschenkoi)
- świstak tienszański (Marmota menzbieri)
- świstak amerykański (Marmota monax)
- świstak olimpijski (Marmota olympus)
- indochinka paskowana (Menetes berdmorei)
- wiewióreczka środkowoamerykańska (Microsciurus alfari)
- wiewióreczka amazońska (Microsciurus flaviventer)
- wiewióreczka leśna (Microsciurus mimulus)
- wiewióreczka kolumbijska (Microsciurus santanderensis)
- myszowiórka karłowata (Myosciurus pumilio)
- mikrowiórka czarnoucha (Nannosciurus melanotis)
- szorstkogrzbiet tropikalny (Notocitellus adocetus)
- szorstkogrzbiet obrączkowy (Notocitellus annulatus)
- susłouch czarnogłowy (Otospermophilus atricapillus)
- susłouch skalny (Otospermophilus variegatus)
- zaroslarka leśna (Paraxerus alexandri)
- zaroslarka samotna (Paraxerus boehmi)
- zaroslarka wyżynna (Paraxerus cooperi)
- zaroslarka pręgowana (Paraxerus flavovittis)
- zaroslarka piekielna (Paraxerus lucifer)
- zaroslarka ochrowa (Paraxerus ochraceus)
- zaroslarka ruda (Paraxerus palliatus)
- zaroslarka zielonkawa (Paraxerus poensis)
- zaroslarka górska (Paraxerus vexillarius)
- zaroslarka mozambicka (Paraxerus vincenti)
- wiórolotka karłowata (Petaurillus emiliae)
- wiórolotka malutka (Petaurillus hosei)
- wiórolotka selangorska (Petaurillus kinlochii)
- wielkolot biało-czerwony (Petaurista alborufus)
- wielkolot strojny (Petaurista elegans)
- wielkolot białolicy (Petaurista leucogenys)
- wielkolot wspaniały (Petaurista magnificus)
- wielkolot szlachetny (Petaurista nobilis)
- wielkolot orientalny (Petaurista philippensis)
- wielkolot chiński (Petaurista xanthotis)
- przelatucha płaskoogonowa (Petinomys crinitus)
- przelatucha brunatnogłowa (Petinomys fuscocapillus)
- przelatucha wąsata (Petinomys genibarbis)
- przelatucha samotna (Petinomys hageni)
- przelatucha leśna (Petinomys lugens)
- przelatucha mindanajska (Petinomys mindanensis)
- przelatucha jawajska (Petinomys sagitta)
- przelatucha białobrzucha (Petinomys setosus)
- przelatucha sundajska (Petinomys vordermanni)
- preriosuseł trawny (Poliocitellus franklinii)
- karłówka skryta (Prosciurillus abstrusus)
- karłówka biaława (Prosciurillus leucomus)
- karłówka mysia (Prosciurillus murinus)
- karłówka sangirska (Prosciurillus rosenbergii)
- karłówka sulaweska (Prosciurillus weberi)
- olejówka wąskogłowa (Protoxerus aubinnii)
- olejówka leśna (Protoxerus stangeri)
- sundalot przydymiony (Pteromyscus pulverulentus)
- kistkowiec frędzlouchy (Rheithrosciurus macrotis)
- ryjkowiórka szerokoogonowa (Rhinosciurus laticaudatus)
- krasnowiewiórka wielka (Rubrisciurus rubriventer)
- tropikowórka karłowata (Sciurillus pusillus)
- skałczak szczelinowy (Sciurotamias davidianus)
- skałczak urwiskowy (Sciurotamias forresti)
- wiewiórka brazylijska (Sciurus aestuans)
- wiewiórka meksykańska (Sciurus alleni)
- wiewiórka kaukaska (Sciurus anomalus)
- wiewiórka argentyńska (Sciurus argentinius)
- wiewiórka rudobrzucha (Sciurus aureogaster)
- wiewiórka stokowa (Sciurus colliaei)
- wiewiórka samotna (Sciurus deppei)
- wiewiórka ognista (Sciurus flammifer)
- wiewiórka żółtogardła (Sciurus gilvigularis)
- wiewiórka rudoogonowa (Sciurus granatensis)
- wiewiórka popielata (Sciurus griseus)
- wiewiórka boliwijska (Sciurus ignitus)
- wiewiórka ognistobrzucha (Sciurus igniventris)
- wiewiórka japońska (Sciurus lis)
- wiewiórka górska (Sciurus nayaritensis)
- wiewiórka smugowana (Sciurus oculatus)
- wiewiórka andyjska (Sciurus pucheranii)
- wiewiórka junińska (Sciurus pyrrhinus)
- wiewiórka nikaraguańska (Sciurus richmondi)
- wiewiórka peruwiańska (Sciurus sanborni)
- wiewiórka amazońska (Sciurus spadiceus)
- wiewiórka rudawa (Sciurus stramineus)
- wiewiórka zmienna (Sciurus variegatoides)
- wiewiórka jukatańska (Sciurus yucatanensis)
- susłowiec szponiasty (Spermophilopsis leptodactylus)
- suseł plamkoplecy (Spermophilus alashanicus)
- suseł krótkoogonowy (Spermophilus brevicauda)
- suseł dauryjski (Spermophilus dauricus)
- suseł rudolicy (Spermophilus erythrogenys)
- suseł żółty (Spermophilus fulvus)
- suseł rdzawy (Spermophilus major)
- suseł kaukaski (Spermophilus musicus)
- suseł blady (Spermophilus pallidicauda)
- suseł karłowaty (Spermophilus pygmaeus)
- suseł tienszański (Spermophilus ralli)
- suseł reliktowy (Spermophilus relictus)
- suseł tauryjski (Spermophilus taurensis)
- suseł anatolijski (Spermophilus xanthoprymnus)
- sundajka skromna (Sundasciurus brookei)
- sundajka samotna (Sundasciurus davensis)
- sundajka braterska (Sundasciurus fraterculus)
- sundajka końskoogonowa (Sundasciurus hippurus)
- sundajka kalamiańska (Sundasciurus hoogstraali)
- sundajka smukła (Sundasciurus jentinki)
- sundajka palawańska (Sundasciurus juvencus)
- sundajka krótkoogonowa (Sundasciurus lowii)
- sundajka mindanajska (Sundasciurus mindanensis)
- sundajka wyspowa (Sundasciurus moellendorffi)
- sundajka filipińska (Sundasciurus philippinensis)
- sundajka górska (Sundasciurus rabori)
- sundajka samarska (Sundasciurus samarensis)
- sundajka ogrodowa (Sundasciurus steerii)
- sundajka drobna (Sundasciurus tenuis)
- burunduk halny (Tamias alpinus)
- pręgowiec sosnowy (Tamias amoenus)
- pręgowiec stokowy (Tamias bulleri)
- pręgowiec szarostopy (Tamias canipes)
- pręgowiec obrożny (Tamias cinereicollis)
- pręgowiec urwiskowy (Tamias dorsalis)
- pręgowiec meksykański (Tamias durangae)
- pręgowiec zaroślowy (Tamias merriami)
- pręgowiec malutki (Tamias minimus)
- pręgowiec gęstwinowy (Tamias obscurus)
- pręgowiec żółtolicy (Tamias ochrogenys)
- pręgowiec skryty (Tamias palmeri)
- pręgowiec skalny (Tamias panamintinus)
- pręgowiec długouchy (Tamias quadrimaculatus)
- pręgowiec czteropręgi (Tamias quadrivittatus)
- pręgowiec rudoogonowy (Tamias ruficaudus)
- pręgowiec zwinny (Tamias rufus)
- pręgowiec leśny (Tamias senex)
- pręgowiec świerkowy (Tamias siskiyou)
- pręgowiec pacyficzny (Tamias sonomae)
- pręgowiec sekwojowy (Tamias speciosus)
- burunduk syberyjski (Tamias sybiricus)
- pręgowiec piarżyskowy (Tamias townsendii)
- pręgowiec górski (Tamias umbrinus)
- sosnowiórka meksykańska (Tamiasciurus mearnsi)
- smugowiec himalajski (Tamiops macclellandii)
- smugowiec nadmorski (Tamiops maritimus)
- smugowiec kambodżański (Tamiops rodolphii)
- smugowiec chiński (Tamiops swinhoei)
- zębowiór chiński (Trogopterus xanthipes)
- susłogon łąkowy (Urocitellus beldingi)
- susłogon brunatny (Urocitellus brunneus)
- susłogon siwy (Urocitellus canus)
- susłogon strojny (Urocitellus elegans)
- susłogon pajucki (Urocitellus mollis)
- susłogon arktyczny (Urocitellus parryii)
- susłogon preriowy (Urocitellus richardsonii)
- susłogon płowy (Urocitellus townsendii)
- susłogon falisty (Urocitellus undulatus)
- susłogon waszyngtoński (Urocitellus washingtoni)
- karłosuseł pustynny (Xerospermophilus mohavensis)
- karłosuseł znakowany (Xerospermophilus perotensis)
- karłosuseł nakrapiany (Xerospermophilus spilosoma)
- karłosuseł okrągłoogonowy (Xerospermophilus tereticaudus)
- afrowiórka pręgowana (Xerus erythropus)
- afrowiórka gładka (Xerus rutilus)
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | Trwa ruja burunduka | ||||||||||
● | ● | ● | ▸ | ◂ | ● | ● | ● | Trwa okres snu zimowego susła moręgowanego | ||||
● | ● | Występuje ruja u susła moręgowanego. | ||||||||||
◂ | ▸ | Przychodzą na świat małe susły moręgowane. | ||||||||||
● | ▸ | Rodzą się młode susły perełkowane | ||||||||||
● | ● | ● | ◂ | ● | ● | ● | Trwa okres snu zimowego susła perełkowanego | |||||
● | ● | ● | ● | ● | ▸ | Trwa okres aktywności życiowej susła perełkowanego | ||||||
● | ● | ● | ▸ | ● | ● | ● | Trwa sen zimowy świstaka | |||||
▸ | Trwają gody świstaków | |||||||||||
● | Na świat przychodzą młode świstaki. | |||||||||||
◂ | ● | ● | ● | ● | ● | Trwa okres aktywności życiowej świstaka | ||||||
● | ● | ● | ● | ● | Na świat przychodzą młode wiewiórki | |||||||
● | ● | Wiewiórka zbiera zapasy na zimę. |
Powiązane quizy
Bibliografia
Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:
- IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
- Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska-Jurgiel, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz — Polskie nazewnictwo ssaków świata, 978-83-88147-15-9, Muzeum i Instytut Zoologii PAN 2015
- Praca zbiorowa — Encyklopedia zwierząt Ssaki, ISBN 83-85-85152-05-9, Elipsa 1991
- pod red. Kazimierza Kowalskiego — Mały słownik zoologiczny - ssaki, Wiedza Powszechna 1975
- Alfred Brehm — Życie zwierząt. Ssaki, PWN 1963
- Praca zbiorowa — Wielka Encyklopedia Przyrody. Ssaki, ISBN 83-7079-784-9, MUZA SA 1997
© medianauka.pl, 2014-01-08, RODZ-28
Data aktualizacji artykułu: 2022-09-11