Włosień spiralny, włosień kręty

Włosień spiralny, włosień skręcony, włosień kręty (Trichinella spiralis) to pasożyt wielu ssaków, między innymi świni, dzika, szczura, myszy, niedźwiedzia, lisa i człowieka. Zarażenie włośniem spiralnym następuje przez zjedzenie mięsa. Larwy znajdują się w mięśniach w torbielach. Osłonki rozpuszczają się w żołądku gospodarza i larwy przedostają się do jelita, gdzie już po 2-3 dniach dojrzewają. Długość ciała: 1,4-1,6 mm (samiec), 2-5 mm (samica).

Występowanie i środowisko PL

Obecne na całym świecie.

Tryb życia i zachowanie

Włosień jest pasożytem między innymi świni domowej, człowieka, dzika, szczura, myszy, niedźwiedzia i lisa. Brak żywicieli pośrednich.

Pożywienie

To pasożyt ssaków.

Rozmnażanie

Gdy wraz z mięsem otorbione larwy znajdą się w żołądku i jelicie rozwijają się w postaci dorosłe. to pasożyt rozdzielnopłciowy. Po kopulacji w pobliżu ścianki jelita samica przenika do przestrzeni chłonnych błony śluzowej i rodzi około 1500 larw (to gatunek jajożyworodny). Larwy wędrują z krwią i chłonką po organizmie żywiciela, osiedlając się w mięśniach poprzecznie prążkowanych, najczęściej w przeponie i mięśniach międzyżebrowych, szyi i języka. Wokół larwy wytwarza się torebka hyalinowa, wytworzona przez pasożyta i łącznotkankowa, stworzona przez żywiciela. Po kilkunastu miesiącach torebka ulega zwapnieniu. W takim stanie larwy mogą przetrwać wiele lat.

Człowiek jest ślepym ogniwem w cyklu rozwojowym włośnia, gdyż mięso ludzkie nie jest dalej zjadane.

Zwierzęta zarażają się poprzez zjadanie zarażonych innych zwierząt.W ten sposób utrzymany zostaje cykl rozwojowy.

Ochrona i zagrożenia

To groźny pasożyt wywołujący choroby wśród ludzi, często kończące się śmiercią.

Ciekawostki

Inwazja włośnia spiralnego w organizmie wywołuje groźną chorobę o nazwie włośnica (trichinelloza). Po zjedzeniu zarażonego mięsa w ciągu 2-7 dni choroba przebiega bezobjawowo. Przez następne 5 tygodni chory odczuwa ból mięśni i ogólne zmęczenie. Pojawiają się obrzęki twarzy i wzrost temperatury do 40 °C i wykwity skórne. Zwierzęta przechodzą włośnicę łagodniej.

Jedna z największych epidemii włośnicy na świecie miała miejsce w Polsce w 1960 roku. W jednym miasteczku zachorowały 1122 osoby (Mosina w Wielkopolsce).

Pytania

Jak się można zarazić włośnicą?

Włośnicą można zarazić się poprzez zjedzenie niedogotowanego lub niedosmażonego mięsa świni lub dzika, w którym znajdują się otorbione larwy tego pasożyta.

Jak szybko pojawiają się objawy po zjedzeniu zarażonego włośniem mięsa?

Zwykle po 4-5 tygodniach od zjedzenia mięsa.

Jakie są objawy włośnicy?

Oto objawy zarażenia włośniem:

biegunka i nieżyt jelit (w początkowej fazie),
zmęczenie,
bóle mięśni,
obrzęk twarzy,
wysoka gorączka (40°C),
wykwity skórne,
wzrost poziomu eozynofilów (określony rodzaj białych krwinek),
w skrajnych przypadkach paraliż mięśni i śmierć.

W jakich narządach osiadają larwy włośnia?

Zwykle u człowieka w przeponie, mięśniach międzyżebrowych. W sercu człowieka larw nie stwierdzono.

Jak wygląda diagnostyka i leczenie włośnicy?

Choremu podaje się leki przeciw-pasożytnicze, na zbicie gorączki, przeciwzapalne, czasem sterydy.

Jak się uchronić przed chorobą?

Podstawą jest trychinoskopia, czyli badanie mikroskopowe mięsa na obecność cyst włośnia. Należy unikać jedzenie mięsa niewiadomego pochodzenia, szczególnie dziczyzny i mięsa surowego (metka, tatar itp.).

Na użytek mięsa na skalę przemysłową, a także w przypadku dziczyzny stosuje się tak zwane badanie trichinoskopowe metodą wytrawiania.

Pokrewne gatunki bezkręgowców

Ćwiczenia

Ćwiczenia interakcyjne pomogą przygotować się na sprawdzian, test, egzamin, a ponadto usystematyzują wiedzę z danej dziedziny. To także świetny trening do matury.

Ćwiczenia

Wykonaj ćwiczenia związane z tym tematem.

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

Aleksander Rajski – Zoologia, ISBN 83-01-06181-2, PWN 1988
Praca zbiorowa – Mały Słownik Zoologiczny Bezkręgowce, ISBN 83-214-0428-6, Wiedza Powszechna 1984
Alfred Brehm – Życie zwierząt - bezkręgowce, PWN 1968
Zespół autorów (Czechowski, Gajewski, Garbaczewska, Nowakowski, Starck, Skwarło-Sońta, Trojan) – Biologia, ISBN 83-09-01027-3, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne 1989