Spis treści:

Wróble

Wróble, wróblowate (Passeridae) to rodzina ptaków z rzędu wróblowych. Rodzina ta liczy dziś 38 gatunków. W Polsce żyją 4 gatunki z tej rodziny ptaków, ale tylko dwa są pospolite: mazurek i wróbel zwyczajny.

Mają krępy tułów, dużą i okrągłą głowę, krótki dziób. Upierzenie brązowo-szare, czasem z domieszką czarnego. Śnieżki są jasnobrązowe z domieszką koloru białego.

Występowanie i środowisko

Występują w Afryce i Eurazji, wprowadzony przez człowieka w Australii, Nowej Zelandii i Ameryce. Zamieszkuje lasy, zarośla, wrzosowiska, parki, ogrody, obrzeża pól, nadbrzeżne zarośla, także miasta i wsie, śnieżki żyją w strefie alpejskiej.

Tryb życia i zachowanie

Wróble dobrze się czują w towarzystwie człowieka, nie stronią od ludzkich osiedli, gdzie znajdują pożywienie i schronienie. Wróble często są zwierzętami stadnymi. Część wróbli żyjących w miastach nie oddala się od miejsca urodzenia dalej niż na 1,5 km.

Rozmnażanie

Budują kuliste, duże gniazda z trawy. Gniazdują także w dziuplach, skalnych szczelinach, budynkach, niektóre śnieżki gniazdują w norach. Nierzadko gniazdują gromadnie. Samica składa 3-7 jaj. Długość jaj: 1,8-2,2 cm. Pisklęta są gniazdownikami.

Pożywienie

Żywią się nasionami i owadami. Pisklęta są karmione owadami. Wróble właściwe (rodzaj Passer) zjadają głównie ziarna, szczególnie zbóż. Wróbel zwyczajny zjada odpadki, głównie okruchy chleba, które znajduje w ludzkich osiedlach.

Ochrona i zagrożenia

Wróble nie są zagrożone wyginięciem.

Wykresy poniżej przedstawiają strukturę zagrożenia wymarcia gatunków z danej rodziny. Pierwszy diagram uwzględnia gatunki, których nie opisano w naszym serwisie (jeżeli taka sytuacja ma miejsce), drugi diagram uwzględnia wyłącznie gatunki, które opisano w portalu, trzeci diagram uwzględnia tylko gatunki rodzime.

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie wymienione gatunki rodziny)

Struktura zagrożenia wymarciem
(wszystkie opisane w serwisie gatunki rodziny)

Jeżeli chcesz się więcej dowiedzieć o statusach zagrożenia wymarciem i zapoznać się z opisami poszczególnych statusów, kliknij tutaj.

Gatunki

To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:

mazurek (Passer montanus) PL
wróbel (Passer domesticus) PL
śnieżka rdzawoszyja (Pyrgilauda ruficollis)
wróbel białobrewy (Gymnoris superciliaris)
wróbel cynamonowy (Passer cinnamomeus)
wróbel cytrynowy (Passer luteus)
wróbel oliwkowy (Passer flaveolus)
wróbel rdzawy (Passer motitensis)
wróbel rudogrzbiety (Passer iagoensis)
wróbel siwogłowy (Passer griseus)
wróbel śródziemnomorski (Passer hispaniolensis)
wróbel żółtogardły (Gymnoris xanthocollis)
śnieżka zwyczajna (Montifringilla nivalis) PL - obserwacje dawne
wróbel skalny (Petronia petronia) PL - obserwacje dawne

Inne gatunki

wróbel krótkopalcowy (Carpospiza brachydactyla)
wróbel płowy (Gymnoris dentata)
wróbel ubogi (Gymnoris pyrgita)
cynamończyk (Hypocryptadius cinnamomeus)
śnieżka czarnoskrzydła (Montifringilla adamsi)
śnieżka tybetańska (Montifringilla henrici)
śnieżka białorzytna (Onychostruthus taczanowskii)
wróbel mongolski (Passer ammodendri)
wróbel rudogłowy (Passer castanopterus)
wróbel sudański (Passer cordofanicus)
wróbel blady (Passer diffusus)
wróbel kasztanowaty (Passer eminibey)
wróbel złoty (Passer euchlorus)
wróbel szarogrzbiety (Passer insularis)
wróbel apeniński (Passer italiae)
wróbel czarnogłowy (Passer melanurus)
wróbel palestyński (Passer moabiticus)
wróbel pakistański (Passer pyrrhonotus)
wróbel pustynny (Passer simplex)
wróbel afgański (Passer yatii)
wróbel popielaty (Passer zarudnyi)
śnieżka płowa (Pyrgilauda blanfordi)
śnieżka mongolska (Pyrgilauda davidiana)
śnieżka maskowa (Pyrgilauda theresae)

Kalendarz przyrody

Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	Opis
			◂	●	●	●	▸					Trwa okres lęgowy u mazurka. Samica wyprowadza do 3 lęgów w roku.
			◂	●	●	●	●	▸				Trwa okres lęgowy u wróbla. Samica wyprowadza do 3 lęgów w roku.
				●	●							Wróbel skalny wyprowadza dwa lęgi.

Oznaczenia

Poniżej przedstawiamy opis zastosowanych oznaczeń gatunków.

Występowanie w Polsce

- gatunek zaobserwowany w Polsce w stanie dzikim po 1950 r.

PL - wtórnie

- gatunek introdukowany w Polsce rozmyślnie lub przypadkowo, tworzący stałe populacje.

PL - obserwacje dawne

- gatunek obserwowany ostatnio w Polsce w latach 1801-1950.

PL - hodowla

- gatunek hodowlany.

Liczebność

Podana liczba oznacza liczbę zwykle szacowaną samców lub par lęgowych obserwowanych w Polsce w ciągu roku (dotyczy gatunków lęgowych w Polsce).

Bardzo liczny

- 3 000 001 - 30 000 000

Liczny

- 300 001 - 3 000 000

Średnio liczny

- 30 001 - 300 000

Nieliczny

- 3001 - 30 000

Bardzo nieliczny

- 301 - 3 000

Skrajnie nieliczny

- 1 - 300

Status

Lęgowy

- gniazduje regularnie na dyżym obszarze kraju.

Lęgowy sporadycznie

- gniazduje sporadycznie w kraju lub tylko lokalnie.

Przelotny/przylatujący

- gatunek regularnie stacjonuje w kraju podczas swoich przelotów lub przylatuje na zimowiska.

Zalatujący

- gatunek pojawiający się w Polsce nieregularnie.

Zalatujący wyjątkowo

- gatunek pojawiający się wyjątkowo w kraju (poniżej 5 obserwacji).

- gatunek ujęty w Załączniku i Dyrektywie Ptasiej (2009/147/WE z 30-11-2009 w sprawie ochrony dzikiego ptactwa), wskazującej na gatunki podlegające wraz z siedliskami szczególnej ochronie.

Ciekawostki

Ptaki online na żywo

Ciekawostki

Jaki ptak znosi najwięcej jaj?

Ciekawostki

Ile jest ptaków na świecie?

Ciekawostki

Czy ptaki się kąpią?

Ciekawostki

Czy tylko kukułki podrzucają swoje jaja?

Ciekawostki

Największe gniazda ptaków

Ciekawostki

Jak dokarmiać ptaki?

Ciekawostki

Najmniejsze ptaki na świecie

Ciekawostki

Największe ptaki na świecie

QUIZ

Ptaki Polski — quiz

Filmy

Bibliografia

Wykaz całej bibliografii dla wszystkich artykułów opublikowanych w niniejszym serwisie znajduje się w odnośniku w stopce. Poniżej znajduje się wykaz publikacji, które w szczególności były wykorzystywane w przygotowaniu niniejszego artykułu:

IUCN — Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych, ISSN 2307-8235 https://www.iucnredlist.org
Mielczarek Paweł, Kuziemko Marek — Kompletna lista ptaków świata, Wydział Biologii : Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019 http://listaptakow.eko.uj.edu.pl/