Zaskroniec zwyczajny
© iStock / Vitaliy Pakhnyushchyy
Zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix) to rodzimy gad z rodziny węży właściwych. Grzbiet jest ciemnozielony lub brązowozielony. Za głową i za okolicą skroniową po obu stronach znajduje się charakterystyczna żółta lub pomarańczowa, półksiężycowata plama. Strona brzuszna jest jasna z przodu i czarna z tyłu. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego poza długością ciała u dorosłych osobników (samica ma większe rozmiary). Poza tym samce są bardziej smukłe. Zaskroniec nie jest jadowity.
Występowanie i środowisko PL
Spotykamy go w Europie, Azji zachodniej, Azji Mniejszej i Środkowej oraz w Afryce. W Polsce jest dość pospolity i można go spotkać najczęściej w niedalekiej odległości od zbiorników wodnych. Obecny na terenie całego kraju.
Tryb życia i zachowanie
Preferuje środowiska w pobliżu zbiorników wodnych. Świetnie pływa i nurkuje. Zimuje gromadnie w różnych zakamarkach. Jest aktywny za dnia. Aktywnie poluje na zdobycz, którą chwyta zębami. Nie oplata się wokół zdobyczy.
Pożywienie
Żywi się głównie płazami. Zjada te gatunki płazów, które są w danej okolicy najbardziej liczne. Tylko grzebiuszka ziemna nie stanowi z płazów rodzimych pokarmu tego węża. Rzadko zjada też ryby i jaszczurki. Nie poluje na kijanki.
Rozmnażanie
Gody rozpoczynają się w kwietniu, zwykle w maju. bywa że zapłodnienie odbywa się jesienią, samica w takim przypadku zimuje z zapłodnionymi jajami. Jaja zwykle są składane w czerwcu i lipcu w ilości 9-28 sztuk o rozmiarach 1,5x2,8 cm. Młode wylęgają się od sierpnia do jesieni.
Ochrona i zagrożenia LC
Gatunek ten nie jest zagrożony wymarciem. Ma status LC w Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych. W Polsce jest objęty całkowitą ochroną prawną.
Ciekawostki
Jeżeli się schwyta do ręki zaskrońca, wydziela z okolic kloaki białą, cuchnącą ciecz.
Zaskroniec zwyczajny jest najbardziej pospolitym wężem w Polsce i jednocześnie w Europie.
Zaskroniec dość łatwo się oswaja. Je wtedy z ręki i nie broni się za pomocą wystrzykiwania cieczy kloakalnej.
Podgatunki:
N. n. natrix
N. n. persa
N. n. halvetica
N. n. astrptophora
N. n. cetti
N. n. sicula
N. n. corsa
N. n. schweizeri
Pytania
Jak odróżnić żmiję od zaskrońca?
- Zaskroniec przede wszystkim posiada charakterystyczne żółte lub pomarańczowe plamy po obu stronach głowy w okolicy skroni. Plam tych nie posiada żmija.
- Głowa żmii jest mocniej wyodrębniona z całego ciała niż głowa zaskrońca.
- Ciało żmii ma bardziej masywną budowę i zwykle żmija jest nieco mniejsza. Zaskroniec jest bardziej smukły.
- Wreszcie żmija posiada charakterystyczny zygzak na wierzchniej stronie ciała. To jednak może być mylące, bo u odmian melanistycznycyh zygzak jest ledwo widoczny.
Czy zaskroniec jest jadowity?
Zaskroniec nie jest jadowity. Jedynym jadowitym wężem w Polsce jest żmija zygzakowata.
Co zaskroniec je?
Zaskroniec zjada głównie płazy, ale też ryby i jaszczurki.
Co zagraża zaskrońcowi?
Największym zagrożeniem dla zaskrońca jest człowiek, który myli go często ze żmiją zygzakowatą i ze strachu zabija go bezmyślnie. To człowiek jest też przyczyną zanikania naturalnych siedlisk i zanieczyszczenia środowiska. Nierzadko wąż ten ginie pod kołami różnych pojazdów lub na skutek koszenia traw. Przyczyną śmierci są też ataki naszych psów i kotów.
Gad ten ma też naturalnych wrogów. Poluje na niego na przykład: gadożer, bocian biały, myszołów.
Kalendarz przyrody
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
● | ● | ▸ | ◂ | ● | ● | ● | Trwa sen zimowy zaskrońca zwyczajnego | |||||
● | ● | ▸ | Trwa okres godowy zaskrońca zwyczajnego | |||||||||
● | ● | Trwa składanie jaj przez samicę zaskrońca zwyczajnego | ||||||||||
● | ● | Z jaj wylęgają się młode zaskrońce zwyczajne | ||||||||||
◂ | ● | ● | ● | ● | ● | ● | ▸ | Trwa okres aktywności życiowej zaskrońca zwyczajnego |
Pokrewne gatunki gadów
Powiązane quizy
© medianauka.pl, 2013-04-07, GAT-411
Data aktualizacji artykułu: 2018-01-26