Zawisakowate
Zawisakowate (Sphingidae) to rodzina owadów, która liczy dziś około 1100 gatunków. W Polsce stwierdzono 20 gatunków z tej rodziny owadów.
Bywają mylone z kolibrami. Mają masywne ciało, długie i wąskie skrzydła. Są średniej wielkości lub duże. Skrzydła pierwszej pary są wąskie i długie. Skrzydła drugiej pary są krótkie i owalne. Odwłok zwęża się ku tyłowi. Nie mają przyoczek. Ubarwienie różne, zwykle brązowe, szare, ale także różowe, zielone. Gatunki z rodzaju Hemaris mają skrzydła przezroczyste i przypominają trzmiele. Ssawka ma długość nawet kilku centymetrów, a u gatunków egzotycznych nawet 20 cm! Gąsienice są gładkie, zaopatrzone w duży róg na jedenastym segmencie. Dymorfizm płciowy nie występuje lub jest słabo zaznaczony.
Występowanie i środowisko
Występują głównie w Palearktyce. Można je spotkać w lasach i na terenach otwartych. Większość krajowych gatunków to pospolite motyle.
Tryb życia i zachowanie
Latają szybko i zwinnie. Są aktywne o zmierzchu i w nocy. Zawisają nad kwiatami i wypijają w locie nektar. Przypominają wówczas kolibry. Niektóre odbywają wędrówki na odległość nawet kilku tysięcy kilometrów.
Morfologia i anatomia
Brak danych.
Rozmnażanie
Rozmnażanie z przeobrażeniem zupełnym. Poczwarki są ukryte w glebie.
Pożywienie
Odżywiają się nektarem kwiatów, sokiem z gnijących owoców lub miodem. Gatunek z Azji Rhagastis olivacea odżywia się łzami dużych ssaków. Dorosłe osobniki nastroszy w ogóle nie jedzą. Gąsienice odżywiają się liśćmi roślin zielnych, drzew i krzewów.
Ochrona i zagrożenia
Zawisak borowiec to szkodnik upraw leśnych. Postojak wiesiołkowiec to gatunek zagrożony w naszym kraju.
Ciekawostki
Gąsienice zawisakowatych należą do największych krajowych larw motyli.
Gatunki
To wykaz gatunków, przynależących do danej rodziny:
- fruczak bujankowiec (Hemaris fuciformis) PL
- fruczak gołąbek (Macroglossum stellatarum) PL
- fruczak trutniowiec (Hemaris tityus) PL
- nastrosz dębowiec (Marumba quercus) PL
- nastrosz lipowiec (Mimas tiliae) PL
- nastrosz osinowiec (Laothoe amurensis) PL
- nastrosz półpawik (Smerinthus ocellatus) PL
- nastrosz topolowiec (Laothoe populi) PL
- postojak wiesiołkowiec (Proserpinus proserpina) PL
- zawisak borowiec (Sphinx pinastri) PL
- zawisak powojowiec (Agrius convolvuli) PL
- zawisak tawulec (Sphinx ligustri) PL
- zmierzchnica trupia główka (Acherontia atropos) PL
- zmrocznik gładysz (Deilephila elpenor) PL
- zmrocznik liguryjski (Hyles livornica) PL
- zmrocznik oleandrowiec (Daphnis nerii) PL
- zmrocznik pazik (Deilephila porcellus) PL
- zmrocznik przytuliak (Hyles gallii) PL
- zmrocznik wilczomleczek (Hyles euphorbiae) PL
- zmrocznik winniczak (Hippotion celerio) PL
Inne gatunki
- Rhagastis olivacea PL
Kalendarz przyrody
Poniższy kalendarz zawiera wszystkie gatunki, które nie znalazły się w opisie żadnego rodzaju. Każdy rodzaj zawiera niezależny kalendarz przyrody.
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | Opis |
| ● | ● | ● | ● | Okres lotu fruczaka bujankowca. | ||||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | ● | Możliwość obserwacji fruczaka gołąbka w Polsce. | ||||||
| ● | ● | Okresy lotu pierwszego pokolenia fruczaka gołąbka w Polsce. | ||||||||||
| ● | ● | ● | ● | Okresy lotu drugiego pokolenia fruczaka gołąbka w Polsce. | ||||||||
| ● | ● | ▸ | W Polsce pojawia się pierwsze pokolenie fruczaka trutniowca. | |||||||||
| ◂ | ▸ | W Polsce pojawia się czasem drugie pokolenie fruczaka trutniowca. | ||||||||||
| ● | ● | ● | Okres lotu nastrosza dębowca. | |||||||||
| ● | ● | ● | Okres lotu nastrosza lipowca. | |||||||||
| ● | ● | Okres lotu nastrosza osinowca. | ||||||||||
| ● | ● | ● | Okres lotu nastrosza półpawika. | |||||||||
| ● | ● | ● | ● | Okres lotu nastrosza topolowca. | ||||||||
| ● | ● | Okres lotu postojaka wiesiołkowca. | ||||||||||
| ● | ● | ● | Okres lotu zawisaka borowca. | |||||||||
| ● | ● | Pojawia się w Polsce pierwsze pokolenie zawisaka powojowca, składające się z osobników przylatujących z południa. | ||||||||||
| ● | ● | Pojawia się w Polsce drugie pokolenie zawisaka powojowca. | ||||||||||
| ◂ | ● | ● | Okres lotu zawisaka tawulca. | |||||||||
| ● | ● | ● | Okres lotu zmrocznika gładysza. | |||||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | Okres lotu zmrocznika liguryjskiego. | |||||||
| ● | ● | ● | Okres lotu zmrocznika oleandrowca. | |||||||||
| ● | ● | ● | Okres lotu zmrocznika pazika. | |||||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | Okres lotu zmrocznika przytuliaka (dwa pokolenia). | |||||||
| ◂ | ● | ▸ | Okres występowania motyli pierwszego pokolenia. | |||||||||
| ◂ | ● | Okres występowania motyli drugiego pokolenia. | ||||||||||
| ● | ● | ● | ● | ● | Okres lotu zmrocznika winniczaka. |
Powiązane quizy
© medianauka.pl, 2014-01-05, RODZ-56